نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 27 آذر 1400
ستاره | سرویس چهره ها –بیوگرافی حمید جبلی را در این مطلب بخوانید.
بیوگرافی کامل حمید جبلی
حمید جبلی «زاده ۱۳۳۷ در تهران» بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما، کارگردان، فیلمنامه‌نویس و صداپیشه‌ی ایرانی است .برای بعضی از ما تصویر ثابتی که از حمید جبلی به یاد مانده، نقش او در مجموعه های “محله ی بروبیا” و “محله ی بهداشت” است: یعنی همان پسر خجول و گوشه‌گیر؛ بعدها هم که با او از نزدیک برخورد داشتم، حس کردم این خجول بودن به صورت نوعی کناره‌گیری از حواشی سینما بروز کرده است. هرچند او همیشه موفق و موفق‌تر بوده ولی کمتر و کمتر از او حواشی دیده یا شنیده‌ایم.
جبلی علاقه‌ی چندانی به درگیری با حواشی سینما و تلویزیون ندارد. همیشه کار خود را به درستی و دور از حواشی و روزنامه و مصاحبه انجام می‌دهد. سعی می‌کند از اصل دور نشود و به مقوله‌ی اصلی شغل و علاقه‌ی خویش بپردازد. حمید جبلی، متولد ١٣٣٧ تهران با مدرک تحصیلی دیپلم است که فعالیت خود را در سال ۱۳۵۱ در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد و در سال ۱۳۵۷ نیز در تئاتر مشغول به کار شد. فعالیت در تلویزیون را از سالهای اول دهه شصت با بازی در مجموعه تلویزیونی محله برو بیا آغاز کرد.
خانواده‌ی جبلی از زبان خودش
من متولد ۱۳۳۷ تهران هستم. در میدان عشرت‌آباد سابق به دنیا آمده‌ام، همان‌جا مدرسه رفتم، دوره‌ی دبیرستان را هم در منطقه‌ی نارمک گذراندم. فرزند دوم خانواده‌ی خود هستم. خواهر بزرگتری داشتم که فوت کردند، برادر کوچکترم هم پزشک هستند. الان هم خیلی از پدر و مادرم دور نشده‌ام و هنوز نزدیک آنها زندگی می‌کنم. علاقه‌ام به سینما و بازیگری و در مجموع کارهای هنری هم واقعا یادم نیست چرا و از کجا شروع شد، ولی از زمانی که یادم می‌آید یعنی حتی قبل از دبستان به شدت به این حرفه علاقه‌مند بودم.
پدر من از مطبوعاتی‌های قدیم است. الان با این که بالای هفتاد سال سن دارد هم چنان فعالانه با چند نشریه همکاری می‌کند؛ با عنوان نویسنده و محقق، سالهای سال است که شعر می‌گوید. به همین خاطر من در یک فضای فرهنگی بزرگ شده‌ام. از همان دوران دبستان هم تئاترهای دبستانی کار می‌کردیم و بسیار زیاد به سینما می‌رفتیم.
بازیگری حمید جبلی
بازی‌های حمید جبلی همیشه دیدنی و بیادماندنی است. از بازی او در جاده‌های سرد گرفته تا تحفه‌ها، دیگه چه خبر، دلشدگان، مرد آفتابی، خواب سفید و دخترشیرینی فروش، همه نوع فیلم و همه نوع نقش بازی کرده است. بچه که بودیم همیشه دلمان می‌خواست بدانیم چه کسی در پشت پرده به جای عروسک کلاه قرمزی صحبت می کند «و البته نمی‌دانستیم که او همان دربان ساده صدا و سیماست» و حالا در فیلم خواب سفید دوباره با همان شخصیّت شیرین عقل و معصوم مواجه شدم. با این تفاوت که این بار خالق عروسک به جای خود عروسک به نمایش می‌پردازد. و جداً کارش را خوب می‌داند. طنز و درام را خوب می‌شناسد. و این شناخت قطعاً اکتسابی است.
این که یک شخصیّت شیرین عقل جملات قصاری بلغور کند که انسان را به فکر فرو برد، صنعت یا تکنیک جدیدی نیست. رضای حمید جبلی از لحاظ کمی نزدیک است به غلام‌رضای فیلم مادر یا حسین سه‌کله‌ی سوته‌دلان در سینمای علی حاتمی. رضا «حمید جبلی» همان کلاه‌قرمزی است با صدا و ظاهری جدید و دغدغه‌های جدید.
حمید جبلی در مورد بازی در فیلم کمدی می گوید
هیچ‌وقت به بازیگر كمدی به عنوان بازیگر خوب نگاه نمی‌شود البته در دنیا هم همین‌طور است و جایزه به آن نمی‌دهند. كمتر كمدینی است كه اسكار گرفته باشد. ذهن بیننده این‌گونه است كه فكر می‌كند چون این فیلم خنده‌دار است پس خیلی سبك و سطحی است. در صورتی كه ما جدی‌ترین حرف‌ها را از یك آدمی مثل چاپلین شنیدیم. همیشه گفتیم اینها با مزه‌اند در صورتی كه «دیكتاتور بزرگ» به نظرم سیاسی‌ترین فیلمی است كه تاكنون ساخته شده است.
حمیدجبلی، صداپیشه و عروسک‌گردان
بعد از انقلاب سینمای ما احتیاج به فیلم داشت. به خصوص برای بچه ها كه فیلمی وجود نداشت. یكی دو فیلم ساخته شد كه نیاز بچه‌ها را برآورده نمی‌كرد. بنابراین تصمیم گرفته شد فیلم «شهر موش ها» كه سابقه آن هم از تلویزیون می‌آمد ساخته شود. در حدود صد و اندی قسمت در تلویزیون به همراه گروه بزرگی آن را كار كرد كه نتیجه آن در شكل سینمایی شد فیلم «شهر موش‌ها» و از اینجا بود که جبلی صداپیشه هم رشد کرد.
صدای جبلی روی بسیاری از عروسک‌ها به ویژه ” کپل ” و ” کلاه قرمزی ” خیلی ماندگار است و پرطرفدار، جنس صدا مهم نیست، صحبت او به جای کلاه قرمزی و پسرخاله به این دو عروسک جلوه‌ای ماندگار بخشید. شاید اگر جبلی با صدای خودش هم به جای کلا قرمزی صحبت می‌کرد بعد از مدتی این صدا برای تماشاگر جا می‌افتاد. در مورد کلاه قرمزی باید گفت او کلمات را اشتباه تلفظ می‌کرد و در مجموع نوع شخصیت‌پردازی او برای همین جذاب است. صدایش هم هماهنگ با ظاهرش بود و اصلا بعد از آشنایی با این عروسک است که صدایش هم جذاب می‌شود. پس جذابیت کلاه قرمزی در شخصیت اوست که البته توسط جبلی و طهماسب ساخته شده.
صدای پسرخاله با صدای اصلی جبلی خیلی تفاوت نمی‌کند. حتی در “خواب سفید” خیلی‌ها می گویند چرا “رضا” شبیه “پسر خاله” حرف می‌زند؟ پس لحن پسرخاله دلیل اصلی جذابیت او نیست، شخصیت این عروسک جذاب است، مثل کسی می‌ماند که ما دوستش داریم؛ حالا بامزه هم حرف می‌زند. کلاه‌قرمزی در سریال تلویزیونی، در خیلی از لحظات، بد و نامفهوم صحبت می‌کرد و این نامفهومی خیلی وقت‌ها در زندگی روزمره ما کلافه کننده است. ولی چون شخصیت جذابی داشت، نوع گویش، با شخصیت و حرکت او با هم ترکیب و وارد یک موقعیت می‌شوند که آن موقعیت مهم است. این عروسک با همکاری جبلی، خانم دنیا فنی‌زاده و آقای طهماسب به وجود آمده، حالا نمی‌توانیم در این ترکیب میزان سهم هر کدام از هرکدام را در شکل گیری و محبوبیت این عروسک تعیین کنیم. وی در خونه‌ی مادربزرگه و هادی و هدی که هر دو برخلاف ظاهر ساده و بی‌تکلفی که داشتند و هیچ امکانات خاصی هم نداشتند نیز حضور داشت البته به عنوان عروسک‌گردان، نه گوینده.
جبلی در پاسخ به این سوال که “شما در بین عروسک‌هایی که به جای آنها صحبت کرده‌اید، کدام یک را دوست دارید و نگران احوالاتش هستید؟ می گوید: “واقعیت این است که من هم مثل همه کلاه‌قرمزی را خیلی دوست دارم. کلاه‌قرمزی برای خودش تبدیل به یک شخصیت شده، تصویر بیرونی‌اش از دست ما هم خارج شده و گاهی وقت‌ها خود ما هم احساس می‌کنیم زندگی مستقلی برای خودش دارد. در واقع ما هم مثل بینندگان وقتی مدتی او را نمی بینیم، دلمان برایش تنگ می‌شود، و دوست داریم بیاید و حضور داشته باشد. ” و در خلوت خودهم گاهی به سراغ کلاه قرمزی می‌روم ولی هیچ وقت با او بیرون از محیط کار بازی نمی‌کنیم. همیشه به هر اتفاق و موضوعی که بر می‌خورم، فکر می‌کنم اگر کلاه‌قرمزی بود در برابر این اتفاق چه برخوردی از خود نشان می‌داد و نظرش چه بود. در واقع ما به کلاه‌قرمزی جدا از وجود خودمان نگاه می‌کنیم، واقعا هم از ما جدا شده است. “
زوج هنری حمید جبلی و ایرج طهماسب
بی تردید «ایرج طهماسب» و «حمید جبلی» از موفق‌ترین و ماندگار‌ترین زوج‌های هنری ایران هستند كه سالهای سال است در كنار هم فعالیت می كنند. به قول خودشان از كودكی در كلاس‌های كانون پرورش فكری بازی كردند و آموختند و تجربه كردند. این آموخته‌ها را همراه با فرمول‌های ازلی و ابدی كمدی عامل موفقیت در كارهای‌شان می‌دانند. به هر حال این تركیبی است كه تا به امروز در جذب مخاطب به آنها كمك كرده و فیلم های‌شان را در ردیف ركورد‌های فروش سینمای ایران قرار داده است. به ندرت هم طی این سال ها مصاحبه‌ای كردند.
فیلم‌شناسی حمید جبلی
بازیگری
- کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه «۱۳۹۰»
- رفیق بد «۱۳۸۶»
- زیر درخت هلو «۱۳۸۴»
- خواب سفید «۱۳۸۲»
- کلاه‌قرمزی و سروناز «۱۳۸۱»
- دختر شیرینی‌فروش «۱۳۸۰»
- یکی بود یکی نبود «۱۳۷۹»
- مرد آفتابی «۱۳۷۴»
- کلاه‌قرمزی و پسرخاله «۱۳۷۳»
- مرد ناتمام «۱۳۷۱»
- مریم و میتیل «۱۳۷۱»
- یک مرد یک خرس «۱۳۷۱»
- دلشدگان «۱۳۷۰»
- دیگه چه خبر؟! «۱۳۷۰»
- قُرُق «۱۳۷۰»
- سایه خیال «۱۳۶۹»
- گربه آوازخوان «۱۳۶۹»
- ای ایران «۱۳۶۸»
- ریحانه «۱۳۶۸»
- مادر «۱۳۶۸»
- در مسیر تندباد «۱۳۶۷»
- ستاره و الماس «۱۳۶۷»
- تحفه‌ها «۱۳۶۶»
- شیرک «۱۳۶۶»
- شیر سنگی «۱۳۶۵»
- جاده‌های سرد «۱۳۶۴»
- خط پایان «۱۳۶۴»
- مردی که موش شد «۱۳۶۴»
صداپیشه
- کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه «۱۳۹۰»
- کلاه‌قرمزی و سروناز «۱۳۸۱»
- یکی بود، یکی نبود «۱۳۷۹»
- کلاه‌قرمزی و پسرخاله «۱۳۷۳»
- شهر موش‌ها «۱۳۶۳»
کارگردان
- خواب سفید «۱۳۸۲»
- پسر مریم «۱۳۷۷»
نویسنده
- کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه «۱۳۹۰»
- زیر درخت هلو «۱۳۸۴»
- کلاه‌قرمزی و سروناز «۱۳۸۱»
- خواب سفید «۱۳۸۲»
- یکی بود، یکی نبود «۱۳۷۹»
- پسر مریم «۱۳۷۷»
- تعطیلات تابستانی «۱۳۷۴»
- «۱۳۷۳» کلاه‌قرمزی و پسرخاله
- کلاه‌قرمزی ۹۴، صدای عروسک، نویسنده
- گویندگی کلاه‌قرمزی، پسرخاله، گیگیلی
- کلاه‌قرمزی ۹۳، صدای عروسک، نویسنده
- گویندگی کلاه‌قرمزی، پسرخاله، گیگیلی و باغ بان
- صدای عروسک، نویسنده، کلاه‌قرمزی ۹۲
- گویندگی کلاه‌قرمزی، پسرخاله، گیگیلی و باغ بان
- صدای عروسک، نویسنده، کلاه‌قرمزی ۹۱
- خواننده، عکاس ایرج طهماسب گویندگی کلاه‌قرمزی، پسرخاله، گیگیلی و دلاک
- صدای عروسک، نویسنده، کلاه‌قرمزی ۹۰
- گویندگی کلاه‌قرمزی، پسرخاله، گیگیلی و خانم بزرگ
- صدای عروسک، بازیگر مهمان، کلاه‌قرمزی ۸۸
- گویندگی کلاه‌قرمزی، پسرخاله و گیگیلی
- گویندگی کلاه‌قرمزی و پسرخاله
- نویسنده، بازیگر، گروه کارگردانان، آژانس دوستی
- زیر بازارچه
- سرپرست گویندگان عروسک، خاله قورباغه
- تکخوان
- یک روز بخصوص
- عروسی ۷۷
- تهران ۱۱- ۵۹۵ ج ۴۸
- روز جهانی کودک
- ساعت کاغذی
- کلاه‌قرمزی و جغجغه و فرفره
- جغجغه و داداشش
- صندوق پست
- قصه‌های مادربزرگ
- خونه مادر بزرگ
- آپارتمان
- سال تحویل
- آرایش‌گاه زیبا
- مش خیرالله، صندوقچه اسرار
- گل پامچال
- طنزآوران جهان
- درون و برون
- هادی و هدی
- لطایف الطوایف
- محله بهداشت
- از نو بسازیم
- محله برو بیا
- مدرسه موش‌ها
- گرگ خونخوار، روباره مکار
- سقائک و شاخه بر سردانا
- مثل‌آباد
- آدینه
مستند
آبدارچی، “مروری بر زندگی احمد یاوری”، «حمید جبلی در نقش کارگردان»
