وجود خون در ادرار: علت، علائم و راه های تشخیص

ستاره | سرویس سلامت – خون در ادرار که نزد پزشکان هماچوری نامیده می‌شود، معمولا دلیلی برای یک هشدار بزرگ است؛ چرا که این عارضه می‌تواند نشانه‌ای از یک شرایط پزشکی جدی باشد. با این وجود نباید به راحتی از کنار این موضوع عبور کرد. تمام گونه‌های هماچوری باید توسط پزشک متخصصی که در این خصوص می‌تواند آزمایش‌های لازم را برای تائید یا غیر محتمل شمردن علتی خاص تجویز کند، ارزیابی شود. درمان خاصی برای هماچوری وجود ندارد؛ چرا که بروز این عارضه نشانه‌ای از بیماری دیگری است و خود بیماری محسوب نمی‌شود. بنابراین در صورت تشخیص علت بوجود آورنده‌ی این شرایط، آن بیماری باید درمان شود. در بسیاری از موارد درمان خاصی لازم نیست.

 

 

خون در ادرار از کجا نشات می‌گیرد؟

خون مشاهده شده در ادرار معمولا از کلیه‌ها به ادرار وارد می‌شود. دیگر قسمت‌های مجرای ادراری که باعث جاری شدن خون به داخل ادرار شما می‌شوند شامل موارد زیر می‌باشد:

• لوله‌ حالب (لوله‌ای که کلیه را به مثانه متصل می‌نماید)
• مثانه (جایی که ادرار در آن جمع می‌شود.)
• مجرای ادرار (لوله‌ی منتقل کننده ادرار از مثانه به بیرون از بدن)

 

 

علائم وجود خون در ادرار چیست؟

در صورت وجود خون در ادرار شما، علائم آن معمولا قابل مشاهده است. در این شرایط ادرار شما بجای رنگ زرد روشن، رنگ‌هایی نظیر صورتی، قرمز، قرمز متمایل به قهوه‌ای یا رنگی همانند رنگ چای خواهد داشت. پزشکان به این نوع از این بیماری هماچوری آشکار می‌گویند. گاهی خون موجود در ادرار با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست و تشخیص آن فقط از طریق آزمایش قابل انجام است؛ پزشکان به این نوع از این بیماری هماچوری میکروسکوپیک می‌گویند. این نوع از این بیماری معمولا به هنگام آزمایش ادرار به منظوری دیگر تشخیص داده می‌شود و نتیجه‌ی آن با انجام آزمایشی دیگر مورد تائید قرار می‌گیرد.

 

علت خون در ادرار چیست؟

هماچوری یا همان خون در ادرار ممکن است بدون علامت دیگری (بجز علائم بیان شده) بروز نماید. برخی از علل اساسی بروز این بیماری می‌توانند با علائم دیگری (که می‌توانند تا حدودی شدید باشند)، همراه شوند:

• عفونت مثانه: در بزرگسالان، عفونت مثانه معمولا با سوزش و درد به هنگام ادرار همراه خواهد بود. در نوزادن با عفونت مثانه ممکن است تب، زودرنجی و عدم تمایل به شیر خوردن مشاهده شود. در کودکان این بیماری با تب، درد و سوزش به هنگام ادرار کردن و درد پایین شکم مشاهده می‌شود.
• عفونت کلیه: علائم عفونت کلیه می تواند شامل تب و لرز و درد در ناحیه کمر باشد که به ناحیه پشت کشیده می‌شود.
• سنگ کلیه: علائم این بیماری می‌تواند شامل درد شدید در ناحیه شکم یا درد در ناحیه لگن باشد.
• بیماری‌های کلیوی: علائم این بیماری‌های می‌تواند شامل ضعف و ناتوانی، فشار خون بالا و تورم بدن (نظیر پف کردن دور چشم‌ها)‌ باشد.
• بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات
• برخی از بیماری‌های ارثی نظیر کم خونی داسی شکل (کم خونی سلول داسی شکل) و بیماری کیستیک کلیه
• مصرف برخی از داروها نظیر آسپرین، پنی سیلین، هپارین، سیکلوفسفامید و فنازوپیریدین
• وجود تومور در مثانه، کلیه یا پروستات
• وجود جراحت و آسیب دیدگی در کلیه در اثر تصادف یا آسب ورزشی
• انجام تمرین‌های سنگین ورزشی

 

گاهی اوقات آنچه شبیه به وجود خون در ادرار می‌رسد در واقع رنگدانه‌ی قرمز از منابع غذایی مصرفی شما می‌باشد؛ نظیر رنگ‌های خوراکی مصرفی در آشپزی، برخی از داروها و مصرف چغندر

 

 

ارزیابی و بررسی خون در ادرار

در معاینه و ویزیت اولیه، پزشک از شما در مورد تاریخچه‌ی وضعیت سلامت و اینکه به نظر شما چه عاملی باعث بروز هماچوری در شما شده است سوالاتی خواهد پرسید. این معاینه ممکن است با انجام آزمایش ادرار همراه باشد. علاوه بر انجام آزمایش خون و ادرار ممکن است به آزمایش‌های دیگری برای تشخیص علت بروز این عارضه نیاز داشته باشید:

سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری): CT اسکن که در واقع اسکن X-ray‌ می‌باشد می‌تواند به تشخیص سنگ کلیه یا مثانه، تومور و هر گونه مورد غیر طبیعی دیگر در شما کمک نماید.

سونوگرافی کلیه: در این آزمایش با امواج صوتی تصویری از سنگ کلیه (در صورتی که در بدن شما وجود داشته باشد) ایجاد می‌شود.

پیلوگرافی داخل وریدی (IVP): در این آزمایش که بوسیله‌ی X-Ray انجام می‌گیرد، سیستم مجرای ادرار جهت هرگونه مورد غیر طبیعی بررسی می‌گردد

سيستوسکوپی: در این آزمایش به کمک ابزار مخصوصی که به یک دوربین کوچک مجهز می‌باشد، داخل مثانه از طریق لوله حالب بررسی می‌گردد. ممکن است به کمک این آزمایش نمونه‌ای جهت انجام آزمایش لازم بر روی سلول‌های مشکوک به سلول‌های سرطانی برداشته شده و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گیرند.

 

 

راه های درمان خون در ادرار چیست؟

انتخاب روش درمان هماچوری به علت بوجود آورنده‌ی آن بستگی خواهد داشت. پس از درمان ممکن است پزشک با تجویز آزمایش دیگری به وجود یاد عدم وجود خون در ادرار شما مبارت ورزد. اگر همچنان در ادرار شما خون وجود داشت ممکن است به آزمایش‌هایی که در بالا به آن اشاره شد نیاز داشته باشید یا ممکن است نیاز باشد که به یک اورولوژیست مراجعه نمائید. معمولا درمان خاصی نیاز نیست، مگر آنکه بیماری‌ حادی باعث بروز هماچوری در شما شده باشد. اگر دلیل خاصی برای این عارضه در شما تشخیص داده نشد باید تحت نظر پزشک قرار داشته باشید و آزمایش‌های خون و تست فشار خون را هر سه الی شش ماه انجام دهید؛ مخصوصا اگر احتمال ابتلای شما به سرطان مثانه بالا باشد. (این احتمال با افزایش سن به بالای ۵۰ سال، مصرف سیگار و دخانیات و مصرف برخی از داروهای شیمایی در شما افزایش می‌یابد.)