قلم نوری کامپیوتر (stylus) از ابزارهای نوین ورود اطلاعات است که بعد از کیبورد و موس پدید آمده است. درباره قلم نوری کامپیوتر بیشتر بدانید.
ستاره | سرویس تکنولوژی – تحولات قلم نوری کامپیوتر، از گذشته تا به امروز را در این مطلب بخوانید.
قلم نوری کامپیوتر
قلم نوری کامپیوتر یکی از ابزارهای نوین ورود اطلاعات (input device) به کامپیوتر می‌باشد که بعد از صفحه‌کلید (Keyboard) و موس (Mouse) برحسب نیاز و برای کاربردهای خاص پدید آمده است و ابزاری بسیار تکامل یافته‌تر و مجهزتر از موس می‌باشد. قلم نوری از نظر ظاهر ارگونومیکی خود خیلی راحت‌تر از موس میان انگشتان دست جای گرفته و برخلاف موس حساس به فشار است که این مزیت‌ها سبب می‌شود تا قلم نوری ابزار بسیار مطلوبی برای کاربردهایی همچون گرافیک، انیمیشن، طراحی صنعتی، آموزش الکترونیکی، اتوماسیون اداری و… باشد. اکثرا در بدنه قلم‌های نوری کلیدهایی وجود دارد که نقش کلیدهای راست و چپ موس را ایفا می‌کنند به گونه‌ای که نیاز کاربر به استفاده از موس را تماما بر طرف می‌نماید.
تاریخچه قلم نوری کامپیوتر
نخستین قلم نوری در حدود سال ۱۹۵۵ به عنوان قسمتی از پروژه گردباد در MIT تولید شد. در سال ۱۹۶۰ قلم‌های نوری در ترمینال‌های گرافیکی مانند IBM 2250 و نیز برای ترمینال فقط متنی IBM 3270 در اختیار بودند .قلم نوری در اوایل سال ۱۹۸۰ مورد استفاده قرار می‌گرفت. قلم‌های نوری برای کاربرد در Fairlight CMI و BBC Micro شناخته شده بودند که با کارت‌های گرافیکCGA و HGC سازگاری داشتند و بعضی از کارت‌های گرافیک EGA هم یک کانکتور برای قلم نوری را دارا بودند. همچنین به تعدادی از محصولات مصرف کننده هم قلم نوری داده شده بود. محصولاتی همچون کامپیوترهای خانواده Thomson MO5 و نیز کامپیوترهای خانگیAtari 8-Bit و Commodore 8-bit. کم کم به علت اینکه کاربر مجبور بود برای استفاده از قلم نوری دستش را جلوی صفحه برای مدت زمان بسیاری نگه دارد یا از یک میز استفاده نماید که به صفحه نمایش شیب می‌داد؛ قلم نوری به عنوان یک دستگاه ورودی رایج کاربردش را از دست داد.
کاربرد قلم نوری کامپیوتر
قلم نوری بیشتر برای کاربردهای طراحی، گرافیک و اتوماسیون اداری استفاده می‌شود. با عمومیت یافتن اتوماسیون اداری کاربرد قلم نوری در این حوزه مرتبا رو به رشد است. آموزش مجازی (از راه دور)، کاربرد قلم‌های نوری را برای برقراری ارتباط میان استاد و دانشجویان ضروری کرده است. همچنین برای تهیه نمودن کلیپ‌های آموزشی در e-learning عملکرد گسترده دارد. مورد استفاده مهم دیگر این قلم‌ها عملکرد گسترده آنها در ساخت بازی‌های کامپیوتری است. بعضی از مدل‌های قلم‌های نوری از لحاظ سازگاری با سیستم‌های عامل مختلف محدودیت دارند. برای مثال تحت سیستم عامل ویندوز XP کار نمی‌کنند.
مزیت‌های قلم نوری کامپیوتر در مقایسه با موس
از مهم‌ترین برتری و مزیت قلم نوری نسبت به موس آن است که نوک قلم نوری حساس به فشار می‌باشد یعنی در یک برنامه گرافیکی همچون کورل دراو (Corel Draw) و یا فوتوشاپ (photoshop) هر قدر نوک قلم را بیشتر به صفحه فشار بدهید خطی که رسم می‌نمایید پررنگ‌تر و ضخیم‌تر می‌شود. در صورتی که موس حساسیت به فشار را ندارد و خطوط رسم شده به وسیله موس دارای ضخامت یکنواخت هستند که محدودیت بزرگی در خلق آثار هنری به وسیله موس را به وجود می‌آورند. همچنین شکل و شمایل ارگونومیکی قلم سبب تسلط و دقت بیشتر دست انسان نسبت به شکل نامتعارف موس است. در گذشته قلم‌های نوری ۵۱۲ مرحله فشار را تشخیص می‌دادند ولی در حال حاضر مدل‌هایی ارائه شده که ۱۰۲۴ مرحله یا ۲۰۴۸ مرحله را شناسایی می‌کنند.
انواع قلم نوری کامپیوتر
قلم نوری دارای انواع گوناگونی است که هر یک برای کاربرد خاصی مناسب می‌باشند. صفحات قلم نوری دارای سایزهای کوچک و بزرگ هستند و حساسیت به فشار و وضوح (رزولوشن) آنها با هم متفاوت است.
برخی از قلم‌های نوری روی یک صفحه به نام لوح (Tablet) فعال می‌شوند؛ (چیزی همانند ماوس پد) ولی انواع گران‌تر آن به صورت مستقیم بر روی صفحه مانیتور می‌نویسند. سایز مانیتورها می‌تواند از ۱۰ تا ۲۴ اینچ باشد. مزیت اصلی مانیتورهای قلمی آن است که کاربر در همان جایی می‌نویسد که حاصل کار را نیز مشاهده می‌کند. رزولویشن قلم‌های نوری نیز هر روز در حال بهبود و افزایش است و از ۱۰۰۰ نقطه در اینچ (dpi یا lpi) به ۲۰۰۰ و بیشتر ارتقا یافته است. نوعی از قلم‌های نوری هم به شکل دفتر یادداشت دیجیتالی هستند که همچون یک خودکار معمولی دارای نوک جوهری می‌باشند و همزمان هم روی سطح کاغذ عادی می‌نویسند و هم کل دست نوشته را به صورت دیجیتالی در حافظه داخلی دستگاه به حالت یک فایل گرافیکی ذخیره می‌کنند. این دفترهای یادداشت دیجیتالی که DigiMemo و ACECAD نام دارند برای نوت برداری note takerاستفاده می‌شوند و برای مصارفی همانند اتوماسیون پزشکی در مطب، کلینیک و بیمارستان کاربرد گسترده‌ای دارند. در بسیاری از مراکز درمانی پیشرفته از دفتر یادداشت دیجیتالی DigiMemo A402استفاده می‌شود. دفتر یادداشت دیجیتالی در اتوماسیون اداری هم کاربرد گسترده‌ای دارد. نوع دیگر این ابزار پیشرفته قلم نوری وکوم (WACOM) است که برای امور تخصصی همچون گرافیک و انیمیشن بکار می‌رود.
قیمت قلم نوری WACOM
علاوه بر کیفیت و شهرت به دلیل گران بودن قیمت WACOM برخی از کاربران از انواع ارزان‌تر همانندقلم نوری P-Active بهره می‌گیرند. قیمت وکوم گاهی چند برایر قیمت قلم‌های نوری دیگر است و برای کاربردهای ساده همانند اتوماسیون اداری علی رغم قیمت بالا مزیت خاصی ندارند. امروزه کلیه قلم‌های نوری بدون سیم هستند که باعث راحتی در استفاده از آنها می‌شود. هر چند صفحه رسم یا همان تبلت‌ها اغلب به وسیله یک کابل به پورت یواس‌بی متصل می‌شوند. مدل‌هایی هم هستند که دارای صفحه رسم بی‌سیم (بلوتوث) می‌باشند. در این مدل‌ها ارتباط میان تبلت و کامپیوتر به وسیله امواج بی سیم بلوتوث برقرار می‌شود. تنوع قلم‌های نوری بسیار است و با در نظر گرفتن نوع استفاده و کاربرد آنها باید نوع مخصوص به کار خو را برگزینید.
اتوماسیون اداری
اتوماسیون اداری به منظور ایجاد نظم، سرعت بخشیدن به انجام کارها، بهبود دادن کیفیت و افزایش دقت در اکثر اداره‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های بخش دولتی و خصوصی رایج شده است. بعد از آنکه اتوماسیون اداری جایگزین سیستم قدیمی و سنتی گردید لازم بود که ابزاری همچون قلم نوری هم جایگزین قلم و کاغذ معمولی شود تا امکان امضاء مطالب، پاراف نمودن (امضای اختصاری) و حاشیه نویسی نامه‌ها هم همچون گذشته در این سیستم مکانیزه جدید فراهم گردد. با هدف فراهم کردن فضای لازم برای نوشتن مطلبی در حاشیه نامه‌های اداری (در حد یک یا دو جمله کوتاه) فضایی در اندازه A5 مورد نیاز است که با این هدف از قلم نوری Bamboo Fun Pen & Touch Mediumاستفاده می‌شود که هم فضای کافی برای پاراف نامه را دارد و هم با کلیه سیستم‌های عامل مانند انواع ویندوز XP، vista، ۷ و ۸ سازگار می‌باشد. البته برای کاربران و مدیران ارشد که نیاز به راحتی بیشتری دارند عموما از مدل‌های مانیتوری مثل WACOM PL-720استفاده می‌شود. زیرا در این مدل با قلم به شکل مستقیم روی مانیتور می‌نویسند و به این خاطر کار کردن با این قلم‌ها خیلی راحت‌تر و ساده‌تر است.
قلم نوری کامپیوتر در حوزه سلامت و درمان
استفاده از کامپیوتر در مطب پزشکان، کلینیک‌ها، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها هم عمومیت پیدا کرده و مخصوصا برای ثبت سوابق بیماران کاربردی می‌باشد تا در طول دوره درمان، پزشک به راحتی از سوابق قبلی بیمار اطلاع پیدا کند. با هدف ثبت شرح حال بیمار، داروهای تجویز شده، دستور آزمایش‌ها و رادیولوژی، از دفتر یادداشت دیجیتالی DigiMemoاستفاده می‌شود. زیرا در این نوع از قلم نوری می‌شود با یک خودکار واقعی (با نوک جوهری) روی یک کاغذ معمولی (مثلا سر نسخه پزشک و یا دفترچه بیمه بیمار) نوشت که ضمن نوشته شدن کاغذ، کلیه دست نوشته‌ها به صورت همزمان و دیجیتالی در نرم‌افزار مرکز درمانی نیز ذخیره می‌گردند.
قلم‌های نوری مانیتوری Cintiq 13
استفاده از قلم‌های نوری که صفحه رسم آنها به شکل یک مانیتور است خیلی راحت‌تر می‌باشد. زیرا کاربر نتیجه عمل خود را در همان جایی می‌بیند که آن را نوشته است. در واقع این وسیله نوع دیجیتالی همان کاغذ و قلم سنتی می‌باشد. مانیتور قلمی ۱۳ اینچی، سبک و نازک است و کار با آن خیلی ساده می‌باشد. این نوع از قلم‌های نوری مخصوص استفاده در امور گرافیکی و تولید انیمیشن است.
نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 28 شهریور 1400
