علت وجود خون در ادرار چیست؟

ستاره | سرویس سلامت – مشاهده خون در ادرار (هماچوری) می‌تواند یک هشدار باشد. چرا که در بیشتر موارد بروز این عارضه نشانه‌ای از یک بیماری جدی است. خونی که شما می‌توانید در ادرار خود مشاهده کنید را هماچوری آشکار می‌نامند. گاهی اوقات خون به راحتی و از طریق چشم قابل مشاهده نیست و در آزمایشگاه توسط میکروسکوپ تشخیص داده می‌شود که به آن هماچوری میکروسکوپی گفته می‌شود. با این وجود هر گونه هماچوری که در شما وجود داشته باشد باید علت آن مشخص شده و درمان انجام گیرد؛ چرا که انتخاب روش درمان به تشخیص علت بروز این عارضه وابسته می‌باشد.

 

 

علائم خون در ادرار چیست؟

هماچوری آشکار باعث مشاهده‌ی ادرار به رنگ صورتی، قرمز یا نوشابه رنگی می‌شود که ناشی از وجود سلول‌های قرمز خون در آن می‌باشد. زمان کمی طول خواهد کشید تا خون موجود در ادرار، رنگ آن‌را تغییر دهد و خونریزی احتمالی از هر ناحیه‌ای در بدن که منجر به تغییر رنگ ادرار می‌شود، معمولا بدون درد می‌باشد. هر زمانی که متوجه وجود خون در ادرار خود شدید حتما به پزشک مراجعه نمائید. در نظر داشته باشید که مصرف برخی از داروها نظیر ملین کننده Ex-lax و برخی از غذاها مانند چغندر، ریواس و انواع توت‌ها می‌توانند باعث تغییر رنگ ادرار شما به رنگ قرمز شوند.

 

علت خون در ادرار چیست؟

در بیماری هماچوری، خون از طریق کلیه و سایر بخش‌های دیگر مجاری ادراری به ادرار شما نفوذ می‌کند. مشکلات مختلفی که باعث بروز این پدیده می‌شوند به شرح زیر می‌باشد:

عفونت مجاری ادراری: این بیماری خود زمانی بوجود می‌آید که باکتری‌ها از طریق مجرای ادرار به بدن شما وارد شده و در مثانه شما تکثیر پیدا کنند. از علائم این بیماری می‌توان به تمایل اضطراری به دفع ادرار، درد و سوزش به هنگام دفع و ادرار بسیار بد بو اشاره کرد. برای برخی از افراد، بخصوص افراد مسن، تنها مشاهده یکی از این علائم می‌تواند نشانگر وجود خون به شکل میکروسکوپیک در ادرار باشد.

عفونت کلیه (پیلونفریت): زمانی که باکتری‌ها از طریق جریان خون یا از طریق مثانه‌ به داخل کلیه شما وارد شوند باعث بروز عفونت کلیه می‌شوند. علائم این بیماری شبیه به علائم عفونت مثانه می‌باشد؛ با این وجود عفونت کلیه می‌تواند باعث بروز تب و کمر درد نیز شود.

سنگ کلیه یا مثانه: املاح موجود در ادرار گاهی باعث شکل گیری کریستال در کلیه یا مثانه می‌شوند. به مرور زمان این کریستال‌ها می‌توانند به شکل سنگ‌های کوچک و سخت در آیند. وجود این سنگ‌ها در کلیه‌ی شما معمولا بدون درد می‌باشد و به احتمال زیاد تا زمانی که باعث انسداد ادرار شوند یا از طریق ادرار دفع شوند از وجود آن‌ها بی اطلاع خواهید ماند. سنگ کلیه و سنگ مثانه هر دو می‌توانند باعث هماچوری آشکار یا هماچوری میکروسکوپیک شوند.

بزرگ شدن پروستات: غده پروستات که در زیر مثانه و در بالای مجرای ادرار قرار گرفته است، معمولا با ورود مردان با سن میانسالی بزرگ می‌شود. بزرگ شدن پروستات می‌تواند باعث فشرده شدن مجرای ادرار شده و تا حدودی باعث انسداد ادراری می‌شود. علائم یک پروستات بزرگ شده شامل دفع ادرار با مشکل، نیاز فوری به دفع و مشاهده خون به شکل میکروسکوپیک یا ماکروسکوپیک در ادارا می‌باشد. عفونت پروستات نیز می‌تواند علائم مشابهی داشته باشد.

بیماری‌های کلیوی: خونریزی میکروسکوپیک در ادرار می‌تواند از علائم شایع گلومرولونفریت باشد؛ بیماریی که مربوط به التهاب سیستم فیلترینگ کلیه می‌باشد. گلومرولونفریت می‌تواند بخشی از بیماری‌های سیتمیک دیگر نظیر دیابت بوده یا اینکه بخودی خود بروز نماید. عفونت‌های ویروسی، بیماری‌های مربوط به رگ‌ها نظیر واسکولیت و بیماری‌های مربوط به سیستم ایمنی بدن نظیر نفروپاتی IgA که مویرگ‌های کوچک داخل کلیه را تحت تاثیر قرار می‌دهند می‌توانند باعث گلومرولونفریت شوند.

سرطان: خون قابل مشاهده در ادرار می‌تواند نشانه‌ای از پیشرفت سرطان‌هایی نظیر سرطان کلیه، سرطان مثانه یا سرطان پروستات باشد. متاسفانه ممکن است در مراحل اولیه‌ی این سرطان‌ها، زمانی که این سرطان‌ها بیشتر قابل درمان می‌باشند، علائمی از آن‌ها را نداشته باشید.

بیماری‌های ارثی و ژنتیکی: کم خونی داسی شکل (نوعی بیماری ارثی که نشان‌ دهنده‌ی نقصان هموگلوبین در گلبول‌های قرمز خون می‌باشد)‌ باعث مشاهده خون در ادرار به هر دو شکل آشکار و میکروسکوپیک می‌شود.

آسیب‌های وارد شده به کلیه: هر گونه ضربه‌ی وارد شده به کلیه در اثر تصادف یا آسیب‌های ورزشی می‌تواند باعث مشاهده هماچوری شود.

داروها: مصرف برخی از داروها نظیر داروهای ضد سرطان و پنسیلین از دیگر دلایل بروز این عارضه می‌باشند. خون قابل مشاهده در ادرار با مصرف برخی از داروهای ضد انعقادی نظیر آسپرین و هپارین بیشتر بوجود می‌آید.

انجام تمرین‌های ورزشی دشوار: انجام حرکات ورزشی سنگین به ندرت باعث هماچوری آشکار می‌شوند.

 

راه های تشخیص خون در ادرار چیست؟

آزمایش‌ها و تست‌های زیر برای تشخیص این عارضه استفاده می‌شوند:

• معاینه بدنی که شامل گفتگو در مورد سابقه درمانی شما با پزشکتان می‌باشد.
• آزمایش ادرار: آزمایش ادرار به تشخیص وجود گلبول‌های قرمز خون موجود در ادرار کمک می‌نماید. انجام این آزمایش به شناسایی عفونت مجرای ادراری و وجود مواد معدنی که ممکن است به به سنگ کلیه منجر شود نیز کمک می‌کند.
• تصویربرداری: تصویربرداری به کمک سی تی اسکن یا MRI به تشخیص علت خون در ادرار کمک می‌نماید.
• سيستوسکوپی: در این روش پزشک شما با هدایت ابزار خاصی مجهز به دوربین به داخل مثانه‌ به بررسی مثانه و مجرای ادراری شما می‌پردازد تا از این طریق علائم بیماری شما را تشخیص دهد.

 

 

راه های درمان خون در ادرار

بسته به اینکه علت هماچوری بوجود آمده در شما چیست، راه های درمان این بیماری متفاوت می‌باشد:

• استفاده از آنتی بیوتیک‌ها به منظور پاکسازی عفونت ایجاد شده در مجاری ادراری
• استفاده از داروهای خاص برای کوچک کردن پروستات
• استفاده از روش‌های خاص برای شکستن و دفع سنگ‌های کلیه