ستاره | سرویس سلامت – سندرم داون به آن تریزومی ( trisomy) نیز گفته می شود نوعی ناهنجاری ژنتیکی است که به دلیل یک کروموزوم اضافه ای که به هنگام لقاح در جفت کروموزوم ۲۱ به وجود آمده است، ایجاد می شود. این بیماری که در گذشته منگولیسم نامیده می شده است و خطر ابتلا به بیماری های قلبی، مشکلات شنوایی، بینایی و آلزایمر را افزایش می دهد.
این اختلال بر رشد فیزیکی نوزاد تاثیر گذار است و موجب بروز مشکلاتی در سطوح مختف یادگیری می شود.
انواع سندرم داون
سندرم داون سه نوع اصلی دارد که عبارتند از:
۱. سندروم داون ۲۱ منظم: در این نوع، تمام سلول های بدن مبتلایان یک کروموزوم ۲۱ اضافه دارند. بیش از ۹۰ درصد به این نوع از سندروم مبتلا هستند.
۲. سندروم داون جابجایی: تقریبا ۴ درصد از مبتلایان به این نوع از سندرم داون مبتلا هستند. ماده کروموزوم ۲۱ اضافی به یک کروموزوم دیگر متصل می شود.
۳. سندروم داون موزائیکی: افراد مبتلا به این نوع سندرم اغلب علائم خفیفی از این بیماری را از خود بروز می دهند. در این نوع تنها برخی از سلول ها یک کروموزوم ۲۱ اضافه دارند.
علائم سندرم داون
این بیماری در هر فرد علائم متفاوتی مانند ناهنجاری در ساختار یا عملکرد اعضای بدن ایجاد می کند و بیشترین مواردی که تقریباً در همه مبتلایان به سندرم داون وجود دارد ناهنجاریهای فک و صورت و تأخیر در یادگیری و فرایند رشد آنهاست. از علائم ظاهری سندرم داون نیز می توان به یک خط عرضی در کف دست به جای دوتا، چینهای کنار داخلی صورت، بینی کوچک و سر بالا و گوشهای کوچکتر و پایین تر اشاره کرد. این افراد بسیار آرام، گرم، صمیمی و شاد هستند.
بیش از ۱۵ درصد نوزادان مبتلا به سندرم داون در همان سال اول بعد از تولد جان خود را از دست می دهند بنابراین سال اول از نظر پزشکی خطرناک ترین زمان زندگی فرد مبتلا به سندرم داون است.
علائم سندرم داون در کودکان متفاوت است
سندرم داون بر توانایی های شناختی کودکان مبتلا به شکل متفاوتی تأثیر می گذارد اما بیشترآنها دچار عقب افتادگی ذهنی خفیف تا متوسط هستند. آنها می توانند بیاموزند و قادر به پرورش مهارت هایشان هستند. با سرعتی کمتر از دیگران به اهداف خود دست می یابند بنابراین نباید آنان را با دیگران و حتی با خودشان مقایسه کنید در واقع این افراد جذابیت ها و توانایی های متفاوتی دارند.
والديني که احتمال بروز سندروم داون در کودکانشان زیاد است
تست غربالگری برای تشخیص سندرم داون، در بهترین حالت باید حداقل در سه ماهه اول بارداری انجام شود. اما والدینی که یکی از ویژگی های زیر را دارا هستند بهتر است به فکر پیشگیری ابتلای فرزندانشان به سندرم داون باشند.
مادران ۲۰ ساله: ۱ در ۱۵۰۰
مادران ۲۵ ساله: ۱ در ۱۳۰۰
مادران ۳۰ ساله: ۱ در ۹۰۰
مادران ۳۵ ساله: ۱ در ۳۵۰
مادران ۴۰ ساله: ۱ در ۱۰۰
مادران ۴۵ ساله: ۱ در ۳۰
در صورتی که آزمایش هاي غربالگري مثبت نشان داده شوند يا خطر سندرم داون بالا باشد پزشک تست هاي بيشتري را پيشنهاد مي کند.
آزمایشهای تشخیص سندرم داون
- آمينوسنتز: بعد از هفته ۱۵ بارداري.
- نمونه برداري از پرزهاي جفتي (CVS):بين هفته هاي ۹ و ۱۴ بارداری
- نمونه برداري از خون بندناف از راه پوست :(PUBS) بعد از هفته ۱۸ بارداری
درمان سندرم داون
برای سندرم داون هیچ درمان قطعی وجود ندارد اما به کمک اقدامات پزشکی و آموزشی خاص مانند گفتار درمانی، فیزیوتراپی و برنامه های آموزشی ویژه می توان کیفیت زندگی این افراد را ارتقا داد. برخی از این افراد می توانند زندگی طبیعی و نسبتا مستقل خوبی داشته باشند اما برخی دیگر نیاز به مراقبت های تمام وقت دارند.
منبع: شفاجو، یکی پدیا و سلامت نیوز