دلایل خشکی دهان چیست و چطور درمان می شود؟

ستاره | سرویس سلامت – خشکی دهان به شرایطی پزشکی گفته می‌شود که در آن دهان به اندازه‌ی کافی بزاق تولید نمی‌کند تا دهان مرطوب نگه داشته شود. در این شرایط احتمال پوسیدگی دندان به دلیل رشد باکتری‌ها و بد بو شدن دهان افزایش می‌یابد.

 

دلایل خشکی دهان چیست؟

خشکی دهان ممکن است بیماری نباشد، اما می‌تواند به مشکل بزرگ‌تری مربوط باشد. در حالی که خشکی دهان با احساس سوزش در دهان، خشکی و ترک لب و یا گوشه دهان زخم شده، پلاک بیش از حد روی دندان‌ها و نفس بد بو همراه است، حتما با متخصص مشورت کنید.

خشکی دهان می‌تواند به مشکلات زیادی در حوزه‌ی دهان و دندان ختم شود. در صورتی که به این مشکل رسیدگی نشود پوسیدگی‌هایی شدید و مشکلات حاد در لثه می‌توانند دهان شما را تهدید کنند.

 

چرا خشکی دهان ایجاد می شود؟

خشکی دهان می تواند دلایل زیادی داشته باشد، اما در زمان خواب دلیل آن خوابیدن با دهان باز یا خرو پف است.

خشکی دهان مزمن به خصوص در خواب مسئله‌ای است که باید توسط دندان پزشک متخصص رفع شود. دهان شما به رطوبت نیاز دارد، به خصوص زمانی که خواب هستید این امر اهمیت بیشتری دارد، چون دهان و لثه‌ها قرمز و ملتهب می‌شوند و احتمال عفونت بالا می‌رود. در بلند مدت نیز خشکی دهان در خواب مانع خواب آرام فرد می‌شود. خشکی دهان می‌تواند به دلیل عدم کارکرد صحیح غدد بزاقی ایجاد شود. که با توجه به یکی از علل ایجادکننده، روش‌های درمانی مختلفی برای رفع این حالت وجود دارد.

برخی از شایع ترین عوامل خشکی دهان عبارتند از:

استرس، اختلالات خود ایمنی مانند سندرم شوگرن، دیابت، ایدز، اضطراب، افسردگی، پارکینسون، عفونت‌های باکتریایی و ویروسی. همچنین: 

۱. مصرف دارو

خشکی دهان از عوارض جانبی بیش از ۶۰۰ داروی مختلف است که معروف‌ترین آنها داروهای مربوط به دستگاه گوارش، فشار خون و بیمار‌ی‌های روانی است.

۲. بالا رفتن سن

وقتی سن بالاتر می‌رود، غدد بزاقی دیگر مانند قبل کار نمی‌کنند و طبیعتا ترشحِ کمتر آنها موجب خشکی دهان می‌شود که یکی از علائم ناخواسته‌ی افزایش سن است.

۳. از دست رفتن آب‌ بدن

کمبود آب بدن موجب اختلال در تولید بزاق دهان می‌شود. به نقل از دکتر مسینا، « اکثر مردم تا حدودی با این مشکل روبرو هستند که می‌تواند موجب خشکی دهان یا تشدید آن شود.»

۴. درمان سرطان

دکتر جف بارگز می گوید پرتودرمانی و شیمی‌درمانی هر دو موجب خشکی دهان می‌شوند. در برخی موارد نیزچندین غده‌ی بزاقی خاص می‌توانند خشکی دهان را تشدید کنند.

۵. مشکلات تنفسی

مشکلات سینوس‌ها یا تیغه‌ی بینی که بینی را به دو سوراخ چپ و راست تقسیم می‌کند، می‌تواند موجب تنگی نفس شود و نفس کشیدن از راه بینی را سخت کند. نفس کشیدن از راه دهان نیز باعث خشکی دهان می‌شود.

 

خشکی دهان را چطور درمان کنید؟

۱. با پزشک‌تان مشورت کنید 

اگر احساس خشکی در دهان‌ دارید، قبل از هر کاری با پزشک‌تان مشورت کنید، ممکن است خشکی دهان از علائم یک بیماری باشد، در این صورت پزشک می‌تواند میزان داروها یا نوع آنها را تغییر بدهد. اگر مبتلا به دیابت هستید و قند خون بالایی دارید، احتمالا با خشکی دهان مواجه هستید و پزشک می‌تواند از بزاق مصنوعی برای مرطوب نگهداشتن دهان‌تان استفاده کند یا دارویی برای افزایش ترشح بزاق دهان تجویز نماید.

 

۲. همراه غذا از سس یا آبِ گوشت استفاده کنید

بزاق دهان شامل آنزیم‌هایی است که به هضم غذا کمک می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی غدد بزاقی با اختلال مواجه شوند درجویدن ، چشیدن و قورت دادن اثر می‌گذارند. برای اینکه از غذا لذت بیشتری ببرید می‌توانید از سس و یا آبِ گوشت برای مرطوب کردن غذا استفاده کنید. می‌توانید غذا را با کره چرب کنید تا جویدن و قورت دادن آن آسان‌تر شود.

 

۳. از مصرف کافئین، الکل و تنباکو خودداری کنید

متخصصان می‌گویند مصرف کافئین، الکل و دخانیات باعث خشکی دهان می‌شود. سعی کنید میزان مصرف آنها را کاهش دهید. از نوشیدنی‌های بدون کافئین استفاده کنید. به جای نوشابه از آب گازدار استفاده کنید تا از خشکی دهان و کم شدن رطوبت دهان جلوگیری کند. نوشیدن مایعات برای ایجاد سطح خوبی از رطوبت در بدن ضروری است، بنابراین نوشیدن ۸ لیوان آب در طول روز برای بدن ضرورت دارد. به جای مصرف سیگار یا قلیان، آدامس بجوید تا بتوانید این عادات را ترک کنید.

 

۴. رعایت بهداشت دهان و دندان

بزاق دهان با خنثی کردن اسید تولید شده توسط باکتری‌های موجود در دهان و پاک کردن باقیمانده‌ی غذا‌ از پوسیدگی و خرابی دندان‌ها جلوگیری می‌کند.

خشکی دهان می‌تواند موجب حساسیت بیشتر نسبت به مشکلات و بیماری های دندان شود. متخصصان دهان و دندان توصیه می‌کنند هر روز از نخ دندان استفاده کنید و بعد از هر غذا با خمیردندان دارای فلوراید مسواک بزنید، از مصرف خمیردندان‌های دارای سولفات لوریل سدیم که یک عامل کف کننده است و ممکن است به لثه‌ها آسیب برساند خودداری کنید. در فواصل زمانی منظم به دندان‌پزشک مراجعه کنید و از او درباره‌ی خواص درمانی فلوراید بپرسید.

 

۵. کاهش مصرف آنتی‌هیستامین ها و داروهای ضد احتقان

استفاده از این داروها باعث خشکی دهان می شود. عفونت سینوس‌ها و مشکلات تنفسی در بینی و احتقان که باعث می‌شود از راه دهان تنفس کنید طبق پژوهش‌های انجام شده باعث خشکی دهان می‌شود. اگر چنین مشکلاتی دارید با یک پزشک مشورت کنید.

برای جلوگیری از تنفس با دهان باز، راهکارهایی وجود دارد: در طول روز زبان‌تان را روی سقف دهان قرار داده و لب‌ها را ببندید و از یک مرطوب‌کننده هوا در اتاق‌تان استفاده کنید.