ستاره | سرویس گیاهان و حیوانات – گیاه پنج انگشت از تیره گل رز، چند ساله، پایا و دارای ساقه هوایی قرمز رنگ، خزنده و با بندهای ریشهزا است. این گیاه میتواند مانند توت فرنگی و گیاهانی از این قبیل تا ۸۰ سانتیمتر پیش برود.
این گیاه دارویی زیبا و پرخاصیت به صورت خودرو بیشتر در سواحل کنار دریا، در محوطههای چمن، کنار جاده ها، زمین های بایر، بنادر قایقرانی مشاهده شود. همچنین به دلیل رایحه مطبوعش به صورت گسترده ای در مناطق گرمسیری در مزارع کشت می شود. گیاه پنج انگشت جلب کننده ها پروانه هاست. در گذشته اعتقاد بر این بود که این گیاه میل جنسی را کم می کند و به همین دلیل به آن درخت پاکدامنی (chaste tree) می گفتند. بهترین راه تکثیر و کاشت این گیاه از طریق قلمه زدن ساقه های رونده گیاه است که دارای بندهای ریشه زا هستند.
این گیاه به صورت درختچه ای زیبا و جذاب خودنمایی کرده، به علت گل هاي زيبايي که دارد میتواند به عنوان گياه تزئيني نیز کاشته شود. شما نیز میتوانید با کاشت این گیاه در باغچه و گلدان، علاوه بر کاربرد زینتی، از مزایای دارویی فراوان آن نیز استفاده کرده، باغچه ای از گیاهان دارویی خانگی داشته باشید. در ادامه این مطلب روش کاشت گیاه دارویی پنج انگشت در باغچه یا گلدان و شرایط محیطی مورد نیاز رشد و نگهداری گیاه گردآوری شده است. با ستاره همراه شوید.
روش تکثیر و کاشت گیاه پنج انگشت در باغچه
بهترین راه ازدیاد و کاشت گیاه دارویی پنج انگشت در باغچه، تکثیر از طریق قلمه زدن ساقههای رونده گیاه است. همچنین این گیاه از طریق بذر نیز تکثیر داده میشود.
بذرهای گیاه دارویی پنج انگشتی را بلافاصله پس از رسیدن باید کاشت. بذرها پس از ریزش گلهایش در نیامهائی به وجود میآیند و در پائیز که بذر رسیده میشود باید جمعآوری شود.
تکثیر به وسیله قلمه نیز از شاخههای نرم و نیمه چوبی و همچنین چوبی آن امکانپذیر میباشد.
شرایط محیطی مورد نیاز رشد و نگهداری پنج انگشت
شرایط اکولوژیکی مورد نیاز شد گیاه عبارت است از:
نور: این گیاه در آفتاب کامل تا نیمه سایه رشد می کند.
خاک: به طور کلی گیاه دارویی پنج انگشت با انواع خاکها سازگاری دارد. با این وجود رشد بهینه آن در خاک نرم غیر رسی و شنی صورت میگیرد.
آبیاری: نیاز آبی گیاه پایین بوده، پنج انگشت مقاومت خوبی در برابر خشکی و رطوبت پایین دارد.
آفات و بیماریها: این گیاه معمولا آفت مشخصی ندارد. از بیماریهای آن می توان به بیماری لکه برگی اشاره کرد. پوسیدگی ریشه نیز می تواند در خاکهای بسیار مرطوب باعث از بین رفتن گیاه شود.
گیاه شناسی گیاه پنج انگشت
گلهای این گیاه در گلآذینهای خوشه ای و در اواخر تابستان ظاهر می شوند. گلها برنگ آبي یا زرد و شبيه سنبلهاي دراز است که سپس تبديل به گل مي شود.ارتفاع درخت ۱ تا ۵/۱ متر است. زمان گلدهی فصل تابستان در ماههای تیر و مرداد است.
برگهای این گیاه به صورت متقابل، پنجه مانند و برگچه ها نیزه مانند هستند. رنگ برگها سبز آبی است. گلها در گل آذینهای خوشه ای و به رنگ سفید یا بنفش هستند. پوست درخت نازک بوده و به راحتی در اثر استرسهای فیزیکی آسیب می بیند. عادت رشد این گیاه به صورت چند تنه بوده و برای شکلدهی مناسب به هرس نیاز دارد.
کاربردهای درمانی و خواص گیاه پنج انگشت
با توجه به پیشرفت علم در زمینه گیاه پزشکی، امروزه بر این باورند که این گیاه دارای خواص دارویی ساختاری و مهم نهفته ای است. از برگها، گلها و میوه های این گیاه برای اهداف درمانی استفاده می شود. برخی از مهمترین خواص درمانی گیاه پنج انگشت عبارتند از:
۱. در طب جایگزین از میوههای پنج انگشت برای تقویت سیستم تولید مثلی در زنان و مردان استفاده می شود. اعتقاد بر این است که برگهای این گیاه هم همین خاصیت را دارد.
۲. مطالعات بالینی تاثیر این گیاه را بر کنترل علائم پیش از قاعدگی و کنترل دردهای دوره ای سینه ثابت کرده است.
۳. از گیاه دارویی پنج انگشت برای کاهش انواع دردها و ناراحتی های زنانه استفاده می شود. برخی از این ناراحتیها عبارتند از علائم پیش از قاعدگی، خونریزی غیرعادی رحم، افزایش خفیف پرولاکتین خون، اختلال در مرحله لوتئال یا دردهای سینه.
۴. از خود گیاه پنج انگشت برای دور کردن حشرات استفاده می شود.
۵. از آنجاییکه این گیاه می تواند تستوترون خون را افزایش دهد، از آن در ورزشهای بدنسازی استفاده می شود.
۶. استفاده از دم کرده این گیاه به عنوان لوسیون برای پاکسازی پوست به ویژه پوست ظریف نوزادان بسیار عالی است.
منابع: دائره المعارف گیاهان دارویی، سایت گیاهان دارویی- طب سنتی