ستاره | سرویس گیاهان و حیوانات – گیاه دارویی کاکوتی از تیره نعنائیان و با گیاه آویشن هم خانواده است. به کاکوتی، آویشن برگ باریک نیز گفته میشود. نامهای دیگر این گیاه، کاکوتو، پونه کوهی، علف کبک، اشتویا، پلنگ مشک، کهلیک اوتی و برخی نامهای دیگر است. عطر این گیاه دارویی پرخاصیت بسیار نزدیک به گیاه آویشن و کمی هم شبیه به گیاه پونه است.
قسمتهای هوایی گیاه شامل برگ و گل آن استفاده دارویی فراوان در طب سنتی و صنعت داروسازی دارد. تقویت بدن و نیروی جنسی، خاصیت ضدعفونی کننده، ضد سرماخوردگی، مقوی قلب، تقویت معده، قاعده آور، خلط آور، صفرا بر و … از خواص درمانی کاکوتی است. برای آشنایی بیشتر با خواص کاکوتی در طب سنتی میتوانید این مقاله را در ستاره مطالعه کنید.
همچنین در ادامه این مطلب نحوه کاشت این گیاه در باغچه و گلدان گردآوری شده است. با ستاره همراه باشید.
مشخصات ظاهری و گیاه شناسی کاکوتی
کاکوتی گیاهی چند ساله با بوته های پر پشت (پر ساقه)، پایا، اغلب به صورت بوتههای انبوه و به رنگ سبز یا سبز مایل به خاکستری است که ارتفاع آن بین ۱۰ تا ۵۰ سانتیمتر میباشد.
این گیاه دارای ساقه های متعدد اما تکی است که معمولا از ناحیه قاعده گیاه منشعب شدهاند . بعضی ساقه ها کوتاه و برخی بلندتر هستند. ساقه های گیاه کاکوتی در قاعده سخت و کم وبیش چوبی، پوشیده از برگ، ساده به صورت ساقههای گلدار ایستاده یا خیزان، گاهی خزنده و در انتهای گل آذین است.
برگهای کاکوتی معطر است. سر نیزهای یا خطی متمایل به سر نیزهای که در قاعده باریک میشود و اکثرا دارای دمبرگی کوتاه و در بخشهای بالا دارای موهای لطیف است. گلهای این گیاه به رنگ سفید یا صورتی یا ارغوانی، بدون دمگل، مجتمع، گل آذین، کپه ای و متراکم است که در انتهای آن کروی یا تخم مرغی، پهن و دراز است.
نحوه کاشت گیاه کاکوتی در باغچه و گلدان
گیاهان دارویی از جمله کاکوتی، به مراقبت کمی نیاز داشته و علاوه بر جنبه زینتی، در صورتی که با روشهای مصرف این گیاه آشنا باشید، می توانید با مشورت پزشک یا متخصصین داروهای گیاهی آن را در موارد لازم و به منظور درمان خانگی مصرف کنید.
همچنین جالب است بدانید کارخانجات تولید کننده داروهای گیاهی، معمولاً آمادگی دارند تا برگها، گلها و یا ساقههای انواع گیاهان دارویی تولید شده را خریداری کنند که این می تواند در مناطق روستایی منبع درآمد خانواده و یا حداقل کمک هزینه باشد.
طریقه ازدیاد و تکثیر گیاه کاکوتی
کاکوتی از طریق بذر و به طور مستقیم در زمین اصلی یا تهیه نشا و انتقال آن در زمان مناسب به بستر اصلی تکثیر میشود.
بهترین زمان کاشت گیاه، اواخر تابستان تا اوایل پاییز است.
شرایط محیط برای رشد گیاه کاکوتی
شرایط اکولوژیکی مورد نیاز رشد گیاه دارویی کاکوتی عبارتند از:
- نور: کاکوتی به نور زیاد برای رشد و مکان روشن احتیاج دارد.
- خاک: لازم است خاک گلدان برای کاشت این گیاه، از زهکشی خوب و کاملی برخوردار باشد. همچنین در خاک های غنی از مواد آلی و حاصلخیز رشد بهتری از خود نشان می دهد.
- آبیاری: نیاز آبی گیاه متوسط بوده و لازم است آبیاری به صورت منظم انجام گردد.
- کوددهی: به طور کلی دادن کودهای تقویتی و کود کامل به رشد بهینه این گیاه کمک می کند
سایر کاربردهای گیاه کاکوتی
۱. کاکوتی در نواحی کوهستانی ایران (به ویژه کردستان) به عنوان ادویه در غذا، کاربرد وسیعی دارد و در پخت غذاهای ایتالیایی جایگزین بهتری نسبت به آویشن است.
۲. از برگهای خرد شده کاکوتی به عنوان طعم دهنده دوغ میتوان استفاده کرد.
۳. چوپانان و کوهنوردان گیاه کاکوتی را جمعآوری و با این گیاه تازه چای درست میکنند.
۴. در آذربایجان در فصل بهار مردم محلی این گیاه را جمع آوری و به چای اضافه میکنند، همچنین استفاده از خشک شده این گیاه به صورت پودر در این منطقه مرسوم بوده واز خواص کاکوتیبرای درمان ناباروری در این منطقه استفاده میشود.
۵. برای درست کردن چای کاکوتی: سه نوبت در روز، در هر نوبت ۱ قاشق چایخوری (۲ تا ۳ گرم) از پودر گیاه را در ۱ فنجان آب جوش بریزید، پس از مدت ۱۰ دقیقه آن را صاف و بعد از غذا میل کنید.
منابع: کتاب دائره المعارف گیاهان دارویی، سایت نارگیل