ای ایران نام یکی از مشهورترین سرودهای میهنی و ملی گرایانه ایران، ساخته روحالله خالقی است. این سرود نه پیش از انقلاب اسلامی در ایران و نه پس از آن، سرود ملی رسمی نبوده است ولی مردم ایران آن را به عنوان سرودی ملی میهنی به رسمیت میشناسند و در مراسمات رسمی خود اجرا میکنند.
متن سرود ای ایران ای مرز پر گهر
ای ایران ای مرز پر گهر
ای خاکت سرچشمه هنر
دور از تو اندیشه بدان
پاینده مانی تو جاودان
ای… دشمن ار تو سنگ خاره ای من آهنم
جان من فدای خاک پاک میهنم
مهر تو چون شد پیشه ام
دور از تو نیست اندیشه ام
در راه تو، کی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما
سنگ کوهت دُر و گوهر است
خاک دشتت بهتر از زر است
مهرت از دل کی برون کنم
برگو بی مهر تو چون کنم
تا… گردش جهان و دور آسمان بپاست
نور ایزدی همیشه رهنمای ماست
مهر تو چون شد پیشه ام
دور از تو نیست، اندیشه ام
در راه تو، کی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما
ایران ای خرم بهشت من
روشن از تو سرنوشت من
گر آتش بارد به پیکرم
جز مهرت بر دل نپرورم
از… آب و خاک و مهر تو سرشته شد دلم
مهر اگر برون رود چه میشود دلم
مهر تو چون، شد پیشه ام
دور از تو نیست، اندیشه ام
در راه تو، کی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما
تاریخچه سرود ای ایران
سرود ای ایران را «روحالله خالقی» در سال ۱۳۲۳ در آواز دشتی آفرید و شعر آن را «حسین گل گلاب» استاد دانشگاه تهران سرود.
در شهریور ۱۳۲۳ زمانی که نیروهای انگلیسی و دیگر متفقین تهران را اشغال کرده بودند، حسین گل گلاب تصنیفسرای معروف، از یکی از خیابانهای معروف شهر میگذرد. او مشاهده میکند که بین یک سرباز انگلیسی و یک افسر ایرانی بگو مگو میشود و سرباز انگلیسی، کشیده محکمی در گوش افسر ایرانی مینوازد. گل گلاب پس از دیدنِ این صحنه، با چشمان اشک آلود به استودیوی روح الله خالقی (موسیقیدان) میرود و شروع به گریه میکند. سپس کاغذ و قلم را بر میدارد و با همان حال، «ای ایران» را میسراید.
همانجا، خالقی موسیقی آن را مینویسد و بنان نیز آن را میخواند و ظرف یک هفته، تصنیف ای ایران در یک ارکستر بزرگ اجرا میشود.
ویژگیهای سرود ای ایران
ویژگی برجسته شعر ای ایران آن است که همه واژگان آن به زبان پارسی است و در آن هیچ واژه بیگانه به کار نرفته است.
دومین ویژگی سرود «ای ایران» در بافت و ساختار شعر آن است، بهگونهای که تمامی گروههای سنی، از کودک تا بزرگسال میتوانند آن را اجرا کنند. همین ویژگی سبب شده تا این سرود در تمامی مراکز آموزشی و حتی کودکستانها قابلیت اجرا داشته باشد.
و بالاخره سومین ویژگیای که برای این سرود قائل شدهاند، فراگیری این سرود به لحاظ امکانات اجرایی است که به هر گروه یا فرد، امکان میدهد تا بدون ساز و آلات و ادوات موسیقی نیز بتوان آن را اجرا کنند.
ثبت ملی سرود ای ایران
«در اجرای ماده کنوانسیون بینالمللی حفظ میراث فرهنگی ناملموس؛ قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مذکور مصوب سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی، و آییننامه اجرایی آن، و ماده ۳ قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب ۱۳۷۶ مجلس شورای اسلامی، موضوع میراث فرهنگی ناملموس:
«سرود ایرانای مرز پرگهر»
با گستره موضوع فرهنگی ناملموس: ملی
به شماره ۱۳۹۵ در تاریخ ۱۳۹۶/۲/۱۰ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ثبت گردید.
محمد حسین طالبیان؛ معاون میراث فرهنگی
زهرا احمدیپور؛ معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان»
دانلود سرود ای ایران ای مرز پرگهر
دانلود سرود ای ایران بی کلام
متن سرود ای ایران به زبان انگلیسی
ای ایران ای مرز پر گهر
Oh, Iran, the Resourceful land
ای خاكت سرچشمه هنر
Your soil is resourceful of Art
دور از تو اندیشه بدان
Be far from you , the evil thoughts
پاینده مانی و جاودان
Remain eternal for ever
ای … دشمن ارتو سنگ خاره ای من آهنم
Oh foe… if you like a hard rock,
I am the steadfast Iron
جان من فدای خاك پاك میهنم
My whole life be devoted to my pious Land
مهر تو چون شد پیشه ام
Loving you has – become my job
دور از تو نیست اندیشه ام
My all thoughts are- never far from you
در راه تو ، كی ارزشی دارد این جان ما
in your path -This life, has no real value
پاینده باد خاك ایران ما
our Iran’s soil- Be eternal for keeps
سنگ كوهت دُر و گوهر است
rock of your mountain is gold and pearl
خاك دشتت بهتر از زر است
your soil is better than the precious gold
مهرت از دل كی برون كنم
Your love wont extract from my heart
برگو بی مهر ت چون كنم
Tell me what I do- without your love
تا … گردش جهان و دور آسمان بپاست
Till… eternal universe & skies are going
نور ایزدی همیشه رهنمای ماست
The God’s light is guiding us -for ever
مهر تو چون شد پیشه ام
Loving you has become my job
دور از تو نیست ، اندیشه ام
My all thoughts are- never far from you
در راه تو ، كی ارزشی دارد این جان ما
in your path -This life, has no real value
پاینده باد خاك ایران ما
our Iran’s soil – Be eternal for keeps
محمدطاها سلیم آبادی
عالی بود
ماهان فطانت
عالی
بدون نام
خوب بود