مصرف محصولات تراریخته و سوالاتی که پاسخش را نمی‌دانیم!

چند وقتی است که بحث مصرف محصولات تراریخته در ایران رونق گرفته و مخالفان و موافقان این مسئله به مناظره و بحث پرداخته اند، اما آنچه این میان برجای مانده است سردرگمی مردم از نتایج این بحثها و مناظرات است، اینکه عده ای حتی نمیدانند محصولات تراریخته چیست و چرا اگر مفید است باید مخالفان و موافقانی داشته باشد؟

قصد ما در این مطلب آشنایی شما با مبحث محصولات تراریخته، مزایا و مضرات مصرف این محصولات است. با ستاره همراه باشید.

محصولات تراریخته چیست؟

محصولات تراریخته، اصطلاحاً به محصولاتی گفته می‌شود که با مهندسی و اصلاح ژنتیک (دستکاری ژنتیکی توسط انسان) تغییراتی در آنها بوجود آمده و از حالت بومی و طبیعی خود خارج شده‌اند، برای مثال، انتقال ژن یک حیوان مقاوم به سرما، به میوه گوجه‌فرنگی، تحت شرایطی سبب مقاومت گوجه اصلاح ژنتیک شده (تراریخته) نسبت به سرما خواهد شد؛ یا انتقال یک ژن مقاوم نسبت به سم، یا انواع ژنهایی که خواص بیشمار دیگری را منتقل می‌کنند.

خطرات محصولات تراریخته – تهدید محصولات تراریخته برای بشر چیست؟

تهدیدات بیوتکنولوژی یا ژنتیکی از مواردی است که در سالهای اخیر توجه بسیاری را به خود جلب نموده است. ترسی که بشر از محصولات دستکاری شده ژنتیک دارد شاید بی مورد هم نباشد. خطرناکترین مورد درباره این محصولات، استفاده قدرت های جهانی از محصولات تراریخته خصوصاً ایالات متحده، جهت بهره برداری تجاری، و همچنین قابلیت استفاده از این محصولات برای ضعیف کردن و وابستگی کامل کشورهای جهان سوم و در حال توسعه و بروز خطرات جبران ناپذیر برای جامعه و نسل آینده این جوامع است.

بیش از ۳۷ کشور از کشورهای اروپایی (که برخی سابقه مصرف تراریخته‌ها را داشته‌اند)، پس از عوارض بسیار، اکنون کشت محصولات دستکاری شده را منع نموده‌اند. احتمالا مواردی مانند مسمومیت مرگبار ناشی از خیارهای تراریخته در اروپا و شیوع سرطان‌ها و انواع بیماری‌ها و غیر فعال شدن سیستم ایمنی بدن ناشی از مصرف ذرت‌های تراریخته و… در این تصمیم‌گیری‌ها بی‌تأثیر نبوده‌اند.

مهم است بدانیم برخی از این دستکاری‌های ژنتیکی میتواند با نیات سوء همراه باشد و البته در بیشتر اوقات نیز با نادانسته‌های بشر آمیخته شده، هم اکنون اگرچه علم بیوتکنولوژی کشاورزی پیشرفت زیادی کرده اما دانسته‌ها در برابر نادانسته ها بسیار است، در کشور ما اکنون هیچ آزمایشگاه معتبری برای بررسی سلامت محصولات تراریخته خارجی وجود ندارد. 

1. چرا مردم کشور ما باید بدون آگاهی و اطلاع از این محصولات استفاده کنند.
2. تبعات ناگوار استفاده از این محصولات کشاورزی تراریخته برای کودکان جامعه ما چه خواهد بود؟
3. ترساندن مردم از مصرف محصولات تراریخته، پنهان کاری یا آگاهی دادن – هدف کدام است؟

امنیت غذایی جامعه با مصرف محصولات تراریخته

امروزه با افزایش جمعیت بشر و نیاز روزافزون به مواد غذایی، استفاده از محصولات تغییر یافته ژنتیکی و اصطلاحا مقاوم شده اجتناب ناپذیر است. این محصولات کارا شده و مثلا رقم اصلاح یافته کشاورزی به شرایط بد محیطی، آفات و بیماری ها و … مقاوم شده، باعث تولید محصول بیشتر در سطح شده است. برخی از این محصولات نیز از لحاظ عناصر غذایی غنی‌تر شده‌اند. این تغییرات می‌تواند موجب تولید فراورده‌هایی شود که دارای صفات مطلوبی مانند مقاومت به آفات و بیماری‌ها، تحمل نسبت به کم آبی و… بوده و این ویژگیها را به نسل‌های بعدی محصول انتقال دهند. سه آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی ایالات متحده، با انتشار گزارشی با عنوان «محصولات تراریخته: تجارب و چشم‌اندازها» اعلام کردند که محصولات اصلاح‌شده‌ ژنتیکی (تراریخته) از لحاظ ایجاد خطر برای سلامتی انسان و محیط زیست، هیچ تفاوتی با گیاهان اصلاح شده‌ سنتی ندارند. این گزارش بر اساس نتایج حاصل از یک مطالعه‌ گسترده که توسط بیش از ۵۰ دانشمند و به مدت ۲ سال انجام شده، تدوین شده ‌است.

روشنگری راه کمک به مردم

آنچه که واضح است، امروز دیگر مسئله جنگ بین کشورها جنگ با سلاح و … نیست، امروز جنگ برای بقای بشر، آب و غذا و محیط زیست است.

عزم بر تولید ملی محصولات تراریخته، بومی سازی این دانش، عدم مصرف محصولات تراریخته وارداتی و بذرهای تراریخته قبل از انجام آزمایشات تشخیص سلامت، شاید بهترین راهکار حل این مسئله در شرایط کنونی باشد. دانشی که البته هنوز به اندازه کافی در کشورمان توسعه نیافته است.

مهناز پیرزاده