ستاره | سرویس خواص شناسی – ذغال اخته میوه ای کوچک به اندازه زیتون ولی قرمز یا زرد رنگ، با طعمی ترش و هسته ای سفت است. قسمتهای مورد استفاده این گیاه که در درمان و تغذیه کاربرد دارد شامل میوه، برگ، پوست درخت و ریشه درخت است. زغال اخته را در کتب طب سنتی زغال قرن و حب الشوم نیز نامیده اند. این میوه در کشور ما در نواحی قزوین، گیلان، اطراف تهران و اصفهان به عمل می آید و میتوان از آن در تهیه مربا و خشکبار استفاده کرد. خواص ذغال اخته شامل خاصیت ضد میکروب، ضد سرطان، قابض، مدر، پایین آورنده فشار خون و محرک جنسی است. برای اشنایی بیشتر با خواص ذغال اخته و مصارف دارویی آن در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
گیاه شناسی ذغال اخته
ذغال اخته درختچه ای است که ارتفاع آن به ۵۰ سانتیمتر میرسد. برگهای این گیاه سبز پررنگ و براق است و سر این برگها به شکل سر نیزه میباشد. گلهای ذغال اخته، سفید، کمی صورتی یا کمی سبز رنگ است و تقریبا شبیه گل توت فرنگی میباشد.
میوه ذغال اخته دارای طعمی ترش و کمی گس است و به شکل بیضی و حدودا به اندازه آلبالوی درشت میباشد که به رنگ قرمز، با طعم ترش و شیرین است. البته گاهی میوه آن قرمز متمایل به سفید و یا قرمز متمایل به زرد میباشد. میوه زغال اخته در ماه مرداد میرسد. برگهای آن را باید در ماههای تیر تا شهریور چید و در سبدی که هوا از آن عبور میکند، بریزید تا خشک شود و در درمان برخی بیماری ها مورد استفاده قرار گیرد.
خواص ذغال اخته (طبیعت و خواص درمانی)
طبع میوه ذغال اخته سرد و خشک میباشد. برخی از مهمترین خواص ذغال اخته به طور خلاصه عبارتند از:
- ذغال اخته دارای خاصیت قابض بوده، از این رو برای درمان اسهال و ورم روده موثر است.
- در طب سنتی از خواص ذغال اخته و آب ان برای درمان و شستشوی زخمها و از گرد ریشه درخت ذغال اخته برای التیام زخمها استفاده مشده است.
- مصرف ذغال اخته در بند آوردن خون موثر شناخته شده است. لذا خوردن میوه خام و سایر فرآورده های آن برای فرد بیمار توصیه میشود. همچنین مصرف زغال اخته برای خانمها مفید بوده باعث کنترل خونریز های شدید قاعدگی میگردد.
- از دیگر خواص زغال اخته کمک به درمان بیماری های عفونی و تسکین تب است و برای رفع عطش بیمار مفید میباشد. به این منظور بهتر است بیمار مقداری از شربت زغال اخته را در آب رقیق نموده و بیاشامد. به طور کلی در طب سنتی آمده است که پوست درخت زغال اخته خاصیت تب بر دارد.
- خوردن دم کرده زغال اخته با گل توت فرنگی برای درمان دیابت (مرض قند) مفید میباشد.
- شربت زغال اخته برای تسکین سرفه موثر است، به این منظور توصیه میشود در هنگام شروع سرفه به مقدار یک قاشق سوپخوری از آن نوشیده شود.
- پوست درخت ذغال اخته برای درمان مالاریا مفید است. به این منظور ۶۰ گرم پوست درخت زغال اخته را در یک لیتر آب بجوشانید و از این جوشانده صبح، ظهر و شب یک تا دو استکان همراه با قند میل نمایید.
- ازخواص ذغال اخته استفاده از جوشانده برگ آن برای درمان بی اختیاری ادرار است. به این منظور بایستی ۳۰ گرم برگ زغال اخته را در یک لیتر آب بریزید و آن را به میزانی بجوشانید تا یک سوم آن بخار شود و پس از صاف نمودن با قدری شکر، قبل از خواب شبانه به کودک بدهید.
- ذغال اخته برای درمان اسهال به ویژه اسهال خونی مفید میباشد. برای این منظور یک قاشق سوپخوری میوه زغال اخته را با یک فنجان آب سرد مخلوط نموده و آن را به مدت ۵ دقیقه بجوشانید و پس از یک ربع دم کشیدن، آن را صاف نموده و هر روز ۲ تا ۶ فنجان بنوشید.
- کمک به درمان بواسیر از دیگر خواص ذغال اخته و کاربردهای درمانی این میوه کوچک و پرخاصیت است. به این منظور یک مشت از میوه زغال اخته در یک لیتر آب ریخته و اجازه دهید بجوشد، تا زمانی که نصف آب ظرف تبخیر شود. سپس مخلوط مورد نظر را صاف نموده، به صورت تنقیه یا کمپرس گرم برای درمان به کار رود.
- آب زغال اخته با اسیدی کردن محیط مثانه به جلوگیری از عفونت ادراری کمک میکند.
ارزش غذایی ذغال اخته
تقریباً ۸۷ درصد میوه ذغال اخته را آب تشکیل میدهد و فاقد کلسترول است. این میوه منبع خوب ویتامین ث، ب و ویتامین کا است و با مصرف ۱۰۰ گرم آن، ۲۲ درصد نیاز روزانه به ویتامین ث و ۵ گرم ویتامین ب موردنیاز بدن تأمین میشود. مس، منگنز، پتاسیم و سایر عناصر ریز مغذی از دیگر ترکیبات مفید موجود در این میوه است.
مضرات ذغال اخته (موارد احتیاطی و منع مصرف)
- توصیه میشود کسانی که دچار سنگهای کلیوی هستند، از زیاده روی در مصرف ذغال اخته خودداری کنند، چراکه مصرف آن به علت دفع ادراری اگزالات، منجر به افزایش سنگهای کلیوی میشود.
- مصرف زیاد میوه زغال اخته ممکن است فرد را دچار افت فشار خون کند.
شما چه تجربه ای در این زمینه دارید؟ خوشحال میشویم تجربیات خود را با ما و دیگر مخاطبان ستاره در میان بگذارید.