خواص عسل و مشخصات عسل طبیعی

ستاره | سرویس خواص شناسی – عسل یکی از قدیمی‌ترین شیرین‌کننده‌های روی زمین است که از زمان‌های گذشته هم به عنوان غذا و هم به عنوان دارو استفاده شده است. یک ماده غذایی بسیار مفید و مغذی که اطبای سنتی از آن به عنوان اکسیر طول عمر یاد می‌کنند. یکی از موانعی که امروزه مانع ماست که بتوانیم از خواص عسل بهره کافی ببریم وجود انواع عسل غیرطبیعی و ناخالص در بازار است. با ما در این نوشتار همراه باشید تا هم با خواص بی نظیر عسل و هم نحوه شناسایی عسل طبیعی آشنا شوید.

خواص عسل

از مهمترین خواص عسل طبیعی این است که هیچ نوع میکروبی در آن اثر ندارد و برای مدت‌های طولانی فاسد نمی‌شود. همچنین عسل طبیعی به ذات خود شیرین بوده و شیرینی خود را از شهد و گرده گل‌ها می‌گیرد و از این رو بر خلاف شیرینی‌های مصنوعی به هیچ عنوان باعث رخوت نمی‌شود. به طور کلی عسل، مخصوصا عسل طبیعی و خالص بسیار برای سلامتی مفید است. برخی از مهمترین خواص عسل را در ادامه بخوانید.

۱. جلوگیری از سرطان و بیماری‌های قلبی

عسل به خاطر دارا بودن فلاونوئید‌ها و آنتی اکسیدان‌ها به کاهش خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.

۲. کاهش زخم‌ها و سایر اختلالات دستگاه گوارش

مصرف عسل طبیعی بر سلامت و تقویت دستگاه گوارش بسیار موثر است. از خواص درمانی عسل طبیعی برای دستگاه گوارش، می‌توان به درمان زخم معده و خونریزی‌های دستگاه گوارش، تقویت اشتها و تقویت معده اشاره کرد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که احتمالا خاصیت ضد باکتری بودن عسل است که به درمان اختلالاتی، چون زخم معده و گاستروانتریت باکتریایی یا التهابات معده‌ای روده‌ای کمک می‌کند.

۳. ضد باکتری و ضد قارچ

همانطور که گفته شد از مهمترین خواص عسل ضد باکتری بودن آن است. پیتر مولان، مدیر بخش تحقیقات عسل در دانشگاه وایکیتو در نیوزیلند، گفته است: “عسل یک ماده کاملا ضد باکتری است، زیرا زنبور‌ها آنزیمی را ایجاد می‌کنند که پراکسید هیدروژن تولید می‌کند.”

۴. افزایش انرژی

در یونان باستان ورزشکاران المپیک برای بهبود عملکرد خود عسل و انجیر خشک می‌خورند. مطالعات امروزه نیز نشان می‌دهد که عسل در مقایسه با سایر شیرین‌کننده‌ها در حفظ سطوح گلیکوژن و بهبود زمان ریکاوری بهتر عمل می‌کند و به کمک آن می‌توان مدت زمان بیشتری توان جسمی خود را حفظ کرد.

۵. درمان سرفه و گلودرد

یک از خواص عسل تسکین سوزش گلو و سرفه است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد عسل می‌تواند مانند دکسترومتروفان عمل کرده و به درمان سرفه و رفع مشکلات تنفسی ناشی از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در کودکان کمک کند.

۶. بهبود عملکرد جسمانی و حامل دارو‌های گیاهی

گفته می‌شود که عسل در بهبود بینایی، کاهش وزن، درمان ناتوانی جنسی و انزال زودرس، اختلالات دستگاه ادراری، آسم، برونشیت، اسهال و تهوع مفید است. اما به طور کلی استفاده از عسل در کنار سایر گیاهان دارویی، تاثیرگذاری آنان را افزایش داده و به آن‌ها کمک می‌کند به بافت‌های عمیق‌تری در بدن نفوذ کنند. در واقع یکی از مهمترین خواص عسل طبیعی در طب سنتی استفاده از آن به عنوان حامل دارو‌های گیاهی است. این ویژگی عسل باعث شده که بیشتر نسخه‌های درمانی که توسط متخصصان طب سنتی تجویز می‌گردد، همراه با عسل مصرف گردد. عسل طبیعی این قابلیت را دارد که دارو یا گیاهان دارویی مختلف را در بدن بیمار حمل کند و به محل اثر این دارو برساند و همچنین باعث تأثیرگذاری بهتر دارو در بدن شود.

۷. تنظیم قند خون

هرچند که عسل خود حاوی قند‌های ساده است، اما عملکرد آن با قند سفید یا شیرین کننده‌های مصنوعی متفاوت است. ترکیب دقیق آن از فروکتوز و گلوکز به بدن کمک می‌کند تا سطح قند خون را تنظیم کند. با این حال افراد مبتلا به بیماری دیابت در مصرف عسل نیز باید به طور متعادل رفتار کنند.

۸. بهبود زخم و سوختگی

در حقیقت استفاده از عسل به دلیل خاصیت ضد التهابی، آنتی بیوتیک، ضد باکتری، قابلیت جذب رطوبت هوا و تسکین درد در کمک به روند درمان زخم‌ها مفید است.
در این میان عسل مانوکا که از گرده‌ی گل‌های بوته‌ی مانوکا (نوعی گیاه دارویی) به دست می‌آید، بیش از سایر انواع عسل ضد میکروب بوده و می‌تواند بیش از ۲۵۰ نوع از باکتر‌ی‌های مقاوم به انواع آنتی‌بیوتیک‌ها را ریشه‌کن کند.

۹. پروبیوتیک

برخی از انواع عسل حاوی مقدار زیادی از باکتری‌های مفید مانند پروبیوتیک‌ها هستند. این موضوع می‌تواند علت بسیاری از “خواص درمانی مرموز عسل” باشد.

۱۰. تقویت سیستم ایمنی بدن

بر طبق یک مطالعه در دانشکده پزشکی دانشگاه کاردیف انگلستان، عسل مانوکا موجب تحریک تولید سلول‌های ایمنی بدن می‌شود. مصرف عسل با بالا بردن سیستم ایمنی بدن، قدرت دفاعی بدن در مقابل بیماری‌ها را افزایش داده، این ماده طبیعی پرخاصیت و ارزشمند سرشار از مواد آنتی اکسیدان و آنتی بیوتیک است که آن را به یک ماده ضد سرطان طبیعی با خاصیت ضد توموری تبدیل کرده است.

۱۱. کاهش حساسیت و آلرژی

تحقیقات نشان داده‌است، عسلی که توسط زنبور‌ها از گرده‌ی گیاهان محلی جمع‌آوری شده‌باشد، می‌تواند با فعال کردن سیستم ایمنی بدن در طول زمان به‌طور طبیعی ماده‌ی ایمنی ضد حساسیت نسبت به همان گیاهان محلی را ایجاد کند؛ بنابراین توصیه می‌شود که مدتی پیش از شروع فصل آلرژی، روزانه یک قاشق چای‌خوری عسل محلی خورده شود.

۱۲. تاثیر بر سلامت لثه و دندان‌ها

از دیگر خواص عسل طبیعی علیرغم شیرین بودن، حفظ سلامت دندان‌ها ست. عسل طبیعی به دلیل دارا بودن آنتی بیوتیک‌های طبیعی در خود، هیچگونه اسیدی در دهان ایجاد نکرده، دهان و دندان‌ها را ضد عفونی و لثه‌ها را استحکام می‌بخشد.

۱۳. افزایش گرمی بدن و دفع رطوبت

طبعیت عسل گرم و خشک است و هر چه عسل قدیمی‌تر باشد طبع آن گرمتر است. البته در این مورد هم بسته به گل و منطقه‌ای که عسل در آن تولید شده مقدار این گرمی متفاوت خواهد بود. با توجه به این، مصرف عسل باعث گرم شدن بدن شده و از این رو دارویی شفابخش برای تمامی بیماری‌های ناشی از سرد شدن مزاج بدن است. در طب سنتی اعتقاد بر این است که یکی از اصلی‌ترین خواص عسل طبیعی دفع رطوبت و سردی از اندام‌های بدن است، به طوریکه خوردن عسل به همراه مصطکی (صمغ نوعی درخت) جاذب الرطوبت بسیار موثری بوده و رطوبات اضافی در قلب و مغز و کبد که سه عضو اصلی در بدن هستند را جذب می‌کند و به تبعیت از آن‌ها سلامت بقیه اعضا و بافت‌های بدن حفظ می‌شود.

نحوه شناسایی عسل طبیعی

شناسایی عسل طبیعی تنها با روش‌های آزمایشگاهی میسر بوده و براین اساس بایستی میزان ساکاروز موجود در عسل طبیعی کمتر از ۵ درصد باشد. البته به استثنای عسل‌های تهیه شده از گیاهان اقاقیا، اسطوخودوس، خارشتر، شبدر، یونجه، مرکبات، اکالیپتوس و کاج. با این وجود برخی ویژگی‌های ظاهری برای تشخیص عسل طبیعی وجود دارد که عبارتند از:

• عسلی که رنگش کهربایی تیره مانند عقیق است.
• عسل کمی سفت باشد و اصطلاحا «کش» بیاید.
• اگر یک روز در یخچال گذاشته شود، بلورین نشود، اما شکرک زدن عسل نشانه تقلبی بودن آن نیست و از ویژگی‌های عسل است.
• چنانچه قاشقی از آن برداشته شود، قطراتی که سرازیر می‌شود به صورت باریکه‌ای پیوسته باشد و قطع نشود.

بهترین نوع عسل برای استفاده در طب سنتی

بهترین نوع عسل براساس طب سنتی، عسلی است که رنگ آن مایل به سرخ بوده، شفاف، غلیظ، خوشبو و خوش طعم است و زمانی که آن را با انگشت برمی‌دارید، تار ببندد. رنگ و شکل ظاهری عسل طبیعی بسته به اینکه متعلق به کدام گل است متفاوت بوده و البته از خواص دارویی مختص به آن گیاه نیز برخوردار است.

سخن آخر

به طورکلی عسل طبیعی بسیار مقوی و مغذی بوده و انرژی مورد نیاز بدن را به خوبی تامین می‌کند و به سیستم دفاعی بدن قدرت جنگیدن برعلیه بیماری‌ها را می‌دهد. اما دانستن خواص بی نظیر عسل ما را متوجه اهمیت وجود زنبور‌ها در طبیعت می‌کند. حشراتی که با بلعیدن، هضم و پرورش شهد گل‌ها ماده‌ای با ۶۰۰ ترکیب مختلف تولید کرده که برای ما انسان‌ها حکم غذا و حکم دارویی شفابخش دارد. پس لازم است برای خودمان هم که شده بیشتر به فکر حفظ و نجات طبیعت، زنبورها و سایر موجوداتی باشیم که محیط زیست ما را شکل می‌دهند.