قشقرق کودک؛ روش صحیح برخورد با قشقرق به راه انداختن کودکان

ستاره | سرویس روانشناسی – گاهی اوقات خود والدین در عین حال که والدینی معقول و خوش نیت هستند بدرفتاری را به کودکان خود یاد می‌دهند. بعضی از والدین زمانی که فرزندشان کم سن و سال است به رفتار غیر پسندیده کودکشان بها داده و برای آرام کردن موقتی او به او باج می‌دهند. شاید باج دادن به بچه به طور موقت قشقرق کودک را آرام کند اما احتمالا بچه یاد خواهد گرفت که تنها راه رسیدن به خواسته‌هایش بدرفتاری و باج گیری از والدین است.

 

کودکانی که گریه کرده و قشقرق راه می‌اندازند

تقریبا هر وقت به خرید می‌روید با بچه‌هایی روبه رو می‌شوید که قشقرق به راه انداخته و باعث می‌شوند پدر و مادرشان احساس حقارت کنند. کودکان گاهی برای رسیدن به خواسته‌های خود گریه کرده و اذیت می‌کنند. کودکان در به بازی گرفتن والدین خود مهارت زیادی دارند. تسلیم اینگونه فشارهای کودکان شدن باعث می‌شود که آنها در آینده دچار بدرفتاری شوند. چنین سوء‌رفتاری را اغلب والدین تا قبل از دو سالگی در کودک به وجود می‌آورند.

وقتی بچه‌ای از طریق قشقرق راه انداختن به خواسته خود می‌رسد یاد می‌گیرد که بدرفتاری می‌تواند پاداش در پی داشته باشد. اگر چنین رفتاری در کودک شکل بگیرد عوض کردن آن کار دشواری خواهد بود. تنها می‌توانید برای تغییر دادن آن از تسلیم شدن در برابر قشقرق کودک پرهیز کرده و به آن پاداش ندهید.

 

با خاموش سازی رفتار، قشقرق کودک را متوقف کنید

رفتاری که پاداش نگیرد متوقف خواهد شد واز آن تحت عنوان خاموش سازی رفتار یاد می‌شود. رفتاری که پاداش نگیرد دوباره اتفاق نخواهد افتاد. برای این تحقق خاموش سازی رفتار بایستی از دادن پاداش به سوءرفتار کودک اجتناب کنید. با مقاومت و استواری پدر یا مادر، قشقرق و خواسته کودکی که پاداش نگرفته است سرانجام متوقف خواهد شد. اما کلمه کلیدی در اینجا سرانجام می‌باشد. رفتار با گذشت زمان تغییر می‌یابد. در موارد زیادی قشقرق کودک قبل از اینکه درست بشود بدتر نیز می‌شود. بنابراین اگر تصمیم گرفتید که در برابر سوء‌رفتار کودک مقاومت کنید بایستی برای همیشه این کار را انجام داده و هرگز تسلیم نشوید. زمانی اقدام به خاموش سازی بدرفتاری کودک خود بپردازید که شهامت و انرژی لازم را به دست بیاورید. شاید لازم باشد که برای این منظور حمایت همسر خود را کسب کرده و یا مشترکا کار اصلاح سوءرفتار فرزندتان را به عهده بگیرید.

 

 

هر وقت تصمیم گرفتید که تسلیم داد و بیداد بچه نشوید بایستی همیشه این کار را بکنید. حتی زمانی که خسته هستید. حتی اگر روز خوبی هم نداشته باشید! اگر قرار باشد که سوءرفتار کودک خود را خاموش کنید اما در میان راه تسلیم خواسته‌های او بشوید در اینصورت سوءرفتار او را تشدید نیز کرده و در واقع بچه خود را به قشقرق راه انداختن‌های هرچه بیشتر و بزرگتر دعوت خواهید کرد.

در مقابل بدرفتاری و قشقرق کودک صبور باشید. بسیاری از والدین به علت صبور نبودن، شکست می‌خورند. بایستی بیشتر از کودکتان صبور باشید. اگر تسلیم بشوید بازنده خواهید شد. بایستی خودتان را کنترل کنید. فریاد نزنید و یا کنترلتان را از دست ندهید چون این کار صرفا اوضاع را بدتر خواهد کرد. در صورت مقاومت و پایداری در امر تربیت کودک داشتن کودکی خوش رفتار پاداش تلاش شما خواهد بود.

 

خاموش سازی دو طرفه عمل می‌کند

خاموش سازی رفتار، سوءرفتار فرد را خاموش می‌کند اما از طرف دیگر رفتار خوبی که تقویت نشده باشد را نیز خاموش می‌کند. وقتی رفتار خوب نادیده گرفته می‌شود، ممکن است رفتار بد جایگزین آن شود. بچه‌ها ممکن است بگویند چرا کار خوب انجام بدهیم چه ارزشی دارد؟ لذا، وقتی دیدید کودک شما کار خوبی انجام می‌دهد با استفاده از بازخورد مثبت، آن را تقویت کنید. سعی کنید توجه خود را به آن دسته از رفتارهایی متمرکز کنید که درست انجام می‌شوند. هر وقت کار خوبی از کودک سر زد آن را تشویق کنید.

 

بهانه نیاورید

بعضی از کودکان به این دلیل بدرفتاری می‌کنند چون می‌بیند که والدین آنها همیشه بهانه می‌آورند. مثلاً می‌گویند من خسته‌ام، هنوز غذا نخوردم، روز سختی داشتم. بعضی وقتها با بهانه آوردن برای بچه‌ها آنها را وادار به بدرفتاری می‌کنیم. وقتی بهانه می‌آورید در واقع به طور ضمنی این مطلب را به کودک می‌رسانید که او نمی‌تواند درست رفتار بکند. بهانه آوردن به کودکان یاد می‌دهد که آنها مجبور نیستند مسئول رفتار خود باشند و مادامی که دلیل خوبی برای بدرفتاری دارند می‌توانند همچنان به آن ادامه بدهند.

آنها با استفاده از همین عذر و بهانه‌های شما از پذیرش مسئولیت خودداری کرده و به جر و بحث با شما خواهند پرداخت. بسیاری از نوجوانان از طریق والدینشان به بی‌مسئولیتی وادار می‌شوند. وقتی نوجوانان کم سن و سال و حساس هستند پدر مادر آنها برای عدم انجام کاری، عذر و بهانه می‌آوردند و لذا باعث بی‌مسئولیتی آنها در بزرگسالی می‌شوند.

 

هرگز سوال نکنید که چرا

وقتی کودک قشقرق به پا می‌کند و رفتار بدی از خود نشان می‌دهد به جای پرسیدن سوالی مثل: «چرا این کار را کردی؟» از کودک خود بپرسید: «چطور شد که این کار را کردی؟» هدف از پرسیدن سوال “چطور شد” پرهیز از بهانه آوردن بوده و به کودکتان کمک می‌کند اتفاق رخ داده را توضیح دهد. بعضی از کودکان در ابتدا در مقابل این سوال از خود مقاومت نشان می‌دهند چرا که عادت کرده‌اند به سوال “چرا اینطور شد” جواب بدهند. در این صورت هرگز به آنها نگویید که چرا این کار را کردید بایستی به کودک کم سن و سال خود کمک به کنید تا اتفاق افتاد رخ داده را برایتان توصیف کند. وقتی دیدید که کودک شما اتفاق افتاده را برایتان توصیف کرد در مورد رفتار صحیح با او گفتگو کنید: «چه کاری می‌توانستی بکنید تا از رخداد چنین چیزی جلوگیری بکنی؟» اتخاذ چنین رویکردی مانع آوردن عذر و بهانه توسط کودک می‌شود.

سعی کنید به رفتارهای نامطلوب کودکان پاداش نداده و در مقابل گریه کردن، اذیت کردن و پافشاری بی‌مورد آنها تسلیم نشوید. برای همیشه از دادن پاداش برای اینگونه موارد اجتناب کنید. وقتی کودکی بدرفتاری می‌کند، سعی کنید علت آن را پیدا کرده و به رفع آن بپردازید.

 

منبع: چگونه با کودک خود رفتار کنیم؟