روش‌های درست ایجاد انگیزه در کودکان

ستاره | سرویس روانشناسی – گاهی والدین از این شاکی‌اند که فرزندانشان بی‌انگیزه هستند و برای موفقیت تلاش نمی‌کنند. آنان از اینکه فرزندشان فقط تلویزین تماشا می‌کند یا اینکه به اندازه کافی درس نمی‌خواند آشفته می‌شوند. در واقع همه کودکان دارای انگیزه هستند اما بعضی از کودکان انگیزه کافی برای انجام برخی کارها را ندارند. در این مقاله به عواملی که می‌تواند در ایجاد انگیزه در فرزندان به شما کمک کند اشاره کرده‌ایم.

تفاوت انگیزه درونی و انگیزه بیرونی

بعضی انگیزه‌ها بیرونی هستند و بعضی درونی. بسیاری از افراد از خواب بیدار می‌شوند و بنا به دو دلیل هر روز سر کار می‌روند. زمانی که آنها از کار کردن به رضایت فردی می‌رسند در واقع به کمک انگیزه درونی به سر کار رفتن ترغیب شده‌اند. از طرف دیگر همچنین به ما در مقابل کار حقوق می‌دهند که یک انگیزه بیرونی است. ما به هر دوی این انگیزه‌ها، یعنی درونی و بیرونی نیازمندیم. انگیزه‌های درونی و بیرونی دست به دست هم می‌دهند تا ما بتوانیم انسان مسئولیت‌پذیری باشیم. در مورد کودکان نیز به همین شکل است. آنان به انگیزه‌های دورنی و بیرونی باهم نیازمندند.

برای ایجاد انگیزه به موفقیت فرزندتان تاکید کنید

موفقیت انگیزه درونی در افراد به وجود می‌آورد. وقتی رئیس شما از کار شما تعریف می‌کند احساس موفقیت کرده و دوست دارید به سخت‌کوشی خود همچنان ادامه بدهید. می‌توانیم از موفقیت برای ایجاد انگیزه درونی در کودک خود استفاده کنید. برای این منظور به رفتارها و تصمیم‌گیری‌های خوب کودکتان اشاره کرده و آنها را برجسته کنید تا احساس موفقیت کند.

بسیاری از کودکان بر این عقیده هستند که توان موفق بودن را ندارند. این نتیجه شکست‌های مکرر می‌باشد و یا نتیجه انتظارات بالا. بنابراین انتظاراتی از کودک خود داشته باشید که بتواند منجر به موفقیت گردد. متاسفانه کانون توجه والدین رفتارهای بد کودکان است. در حالی که والدین بایستی بر رفتارهای درست کودکان خود تاکید و تمرکز کنند.

علاقه باعث ایجاد انگیزه در افراد می‌شود. فرض کنید که می‌خواهید مهارت‌های خواندن کودک خود را بهبود بخشیده و می‌دانید که کودکتان به دایناسورها علاقه دارد. پس کتاب‌هایی در مورد دایناسور برای او بخرید. کاری کنید که یادگیری برای کودکتان جذاب باشد. در مورد کودکان کم سن و سال از طریق بازی کردن می‌توانید در رفتار آنها تغییر ایجاد کنید. برای مثال وقتی کودک بازی کردن در نقش مادر را دوست دارد؛ مادر می‌تواند موقع بازی نقش خود را با کودک عوض کند. مرتب کردن تخت خواب برای کودک در نقش مادر لذت بخش خواهد بود.

جو خانوادگی مثبت انگیزه را تقویت می‌کند 

جو خانوادگی مطلوب و مثبت به ایجاد انگیزه در کودکان کمک می‌کند. منظور از جو خانوادگی مطلوب، طرز احساسی است که هر یک از اعضای خانواده نسبت به هم دارند. در جو مطلوب یک خانواده:

• همه اعضای آن رفتار مودبانه‌ای را با یکدیگر دارند.
• همه افراد احساس با هم بودن و همکاری می‌کنند.
• ساختار این خانواده‌ها از انعطاف پذیری لازم برخوردار بوده و هر کسی در آن می‌تواند دنبال علایق و سلایق خود باشد.
• اعضای این خانواده با هم به تفریح و شوخی می‌پردازند.
• کودکان ارزش‌ها و اهداف والدین را یاد گرفته و به پذیرش راهنمایی‌های والدین تمایل دارند.

جو خانوادگی نامطلوب در خانواده‌هایی به وجود می‌آید که در آن خشم و انتقاد وجود دارد. در این خانواده‌ها:

• مقررات و ساختار خانوادگی سخت‌گیرانه است.
• انعطاف پذیری فردی وجود ندارد.
• همه اعضای خانواده رفتار تدافعی دارند.

از آنجا که والدین الگوهای خوبی هستند جو خانوادگی را نیز آنان به وجود می‌آورند. شما به عنوان والدین باید به کودکان خود یاد بدهید که قدرشناس مهربانی دیگران باشند، نسبت به کسانی که رفتار خوبی ندارند صبور باشند. در رابطه با دیگران همدلی داشته باشند. اقدام عملی شما به عنوان پدر و مادر بهترین راه آموزش این رفتار به بچه‌ها است. کاری کنید که بچه‌های شما احساس امنیت و ایمنی کنند و به آنها اطمینان دهید که همیشه آنها را دوست خواهید داشت.

موقعیت‌های منفی مثل جر و بحث دو بچه می‌تواند جو مطلوب خانوادگی را خراب کند. اگر موقعیت چنین جوی را پیش بیاورد آن را پشت سر گذاشته و موضوع را عوض کنید. به یک چیز مثبت، فکر کرده و تا حد امکان هر چه زودتر به جو مطلوب خانوادگی بازگردید. جو خانوادگی می‌تواند در نوسان باشد بعضی وقتها مطلوب و بعضی وقتها نامطلوب. چنین وضعیتی طبیعی است. تمرکزتان بیشتر روی روزهای خوب باشد تا روزهای بد.

شوخی کردن یکی از جوانب مهم در ایجاد جو خانوادگی مطلوب است. وقتی کسی در خانواده افسرده باشد یک کم شوخی می‌تواند اوضاع او را روبراه کند. شوخی همچنین می‌تواند سوء رفتار افراد را اصلاح ‌کند. این مورد در مورد کودکان کم سن‌وسال بسیار موثر است. برای مثال اگر کودکتان جارو کردن پاسیو را فراموش کرده (نه اینکه عمدا نافرمانی کرده باشد) می‌توانید برای او یک یادداشت با این مضمون بگذارید: «امیدوارم در پاسیو روز خوبی داشته باشی» و این یادداشت را به دسته جارو چسبانده و آن را در اتاق خواب او بگذارید.

تنظیم فعالیت‌های خانوادگی: مانند دور هم شام خوردن، داستانی را بلند برای بچه‌ها خواندن، تفریحات و سرگرمی‌های مشترک بوجود آوردن…

شوخی کردن: مانند جک تعریف کردن، خود را به حماقت زدن، با بچه‌ها بازی کردن…

موسیقی: به موسیقی‌های مورد علاقه همدیگر گوش کردن، آواز خواندن…

تغییر محیط: پیاده روی و حرف زدن با یکدیگر، بیرون رفتن برای صرف شام و ناهار…

آگاهی از علایق کودکتان به شما در ایجاد انگیزه در کودکتان و ترتیب دادن فعالیت‌های انگیزه بخش کمک خواهد کرد. در مورد فرزندتان فکر کرده و از دیدگاه او به سوالات زیر پاسخ دهید. سپس از کودک خود بخواهید تا به هر کدام از آنها پاسخ دهد. اگر کودک شما کم سن و سال است سوال‌ها را برایش بخوانید ولی او را هدایت نکنید.

1. نمایش مطلوب تلویزیونی من…. است.
2. آنچه که در مورد خودم دوست دارم این است که… .
3. آنچه که برای شام دوست دارم این است که… .
4. رنگ مورد علاقه من، رنگ… است.
5. بچه‌های دیگر فکر می‌کنند که من… .
6. آواز مورد علاقه من… است.
7. آنچه که در مورد مادرم دوست دارم این است که… .
8. بهترین موضوع درسی من … است.
9. بازی ویدیویی مورد علاقه من … است.
10. آنچه که مجبورم در خانه انجام بدهم این است که… .
11. آنچه که در مورد پدرم دوست دارم این است که… .
12. فیلم مورد علاقه من … است.
13. فکر می‌کنم زمان خوابیدن من بایستی ساعت … باشد.
14. من زمانی معلم خود رو دوست دارم که… .
15. موقع وقت آزاد دوست دارم که … .
16. وقتی بزرگ شدم دوست دارم که… باشم.
17. من آن‌هایی را دوست دارم که… .
18. آنچه را که می‌خواهم در خودم عوض کنم این است که… .
19. آن‌هایی را دوست ندارم که… .
20. اگر پول زیادی داشتم، می‌خواستم … .

بر خلاف انتظار چندان هم آسان نیست. تعجب نکنید اگر می‌بینید که پاسخ‌های شما صرفا با پنج یا شش مورد از پاسخ‌های کودکتان مطابقت دارد. مطابقت بیش از هشت مورد بسیار عالی است. این کار به شما کمک می‌کند تا در مورد کودک خود بیشتر بدانید و بتوانید به ایجاد انگیزه در کودکتان کمک کنید.

منبع: چگونه با کودک خود رفتار کنیم؟