ستاره | سرویس گردشگری – صنعت گردشگری یکی از متنوعترین صنعتهای به روز در دنیاست که تا به امروز توانسته پاسخهای مناسب و قانعکنندهای برای افراد علاقه مند به گردش را فراهم کند. یکی از بخشهای گردشگری که مخاطبان خاص خود را دارد و حالت تخصصی پیدا میکند زمین گردشگری یا ژئوتوریسم است. در این مطلب ابتدا تعریفی از ژئوتوریسم خواهیم داشت و در آخر نگاهی به جاذبه های مشهور ژئوتوریسم در ایران میاندازیم.
تعریف ژئوتوریسم
زمینگردشگری یا ژئوتوریسم (Geotourism) از دو بخش ژئو و توریسم تشکیل شدهاست بخش ژئو جاذبههای زمین شناسی، ژئومورفولوژی و میراث معدنکاری را شامل میشود و بخش توریسم آن به عنوان موضوعی چند رشتهای، تمامی زیرساختهای صنعت گردشگری از جمله تفسیر، مدیریت، اقامت، تورها و… شامل میشود و برخلاف اکوتوریسم (بوم گردشگری) که جاذبه های طبیعت جاندار را در مرکز توجه قرار داده است، این صنعت بطورکلی با جاذبه های طبیعت بی جان سروکار دارد.
مخاطبان زمینگردشگری نه تنها متخصصان و کارشناسان زمین شناسی و ژئومورفولوژی، بلکه گردشگران عادی و علاقهمندان طبیعت هستند. در جریان فعالیتهای زمینگردشگری، بازدیدکنندگان ضمن بازدید از پدیدههای زیبا و ویژه زمین شناسی و ژئومورفولوژی، با مبانی پیدایش آنها آشنا شده اهمیت وجودی آنها را درمییابند. اما اگر بخواهیم تعریف علمی از ژئوتوریسم را ارائه داد متعلق به تام هوز از انگلستان در سال ۱۹۹۵ میلادی است: « ژئوتوریسم ارائه ی امکانات خدماتی و تفسیری به منظور قادر ساختن گردشگران به کسب دانش و درک زمین شناسی و ژئومورفولوژی (با مشارکت آنها در توسعه ی علوم زمین)، فراتر از درک صرفاً زیبایی های محض یک مکان است.»
گروهی ژئوتوریست در حال بازدید از جاذبه های طبیعی
تاریخچه ژئوتوریسم
ژئو لیدر چه کسی است؟
ژئو گارد چه وظیفه ای برعهده دارد؟
زمین شناسى است که در محل ژئوپارک مستقر بوده و ضمن آگاهى کافى از ویژگىهاى پدیده مورد نظر، وظیفه حراست از محدوده ژئوپارک را انجام مىدهد. ژئو گارد (Geoguard) مىداند که چه عواملى بر پدیده مذکور آثار منفى مىگذارد و در جهت جلوگیرى از این آسیبها تلاش کرده و این آثار منفى را در ابتداى بازدید براى بازدیدکنندگان نیز تشریح مىنماید. ژئو گارد در تمامى مراحل بازدید گروه را همراهى نموده و از آسیبهاى احتمالى وارده به پدیدهها توسط بازدیدکنندگان جلوگیرى مىکند.
ژئو گارد یا محافظ آثار زمین شناسی در حال ماموریت
جایگاه و موقعیت ژئوتوریسم در ایران
ایران با تنوع زمین شناختی، اقلیم متنوع و ویژگیهای زمینشناسی گوناگون و طبیعت بی جان بینظیر، میتواند از پدیدههای زمین شناختی در سراسر کشور مانند غارها، تنگهها، درهها، مناطق فسیلی، درههای نشستی، شکافهای بزرگ زمین شناسی، سازندهای زمین شناختی، گلفشانها، انواع کانیها، هرمهای ماسهای، سواحل صخرهای – سنگی، معادن باستانی، کلوتها و غیره بعنوان میراثهای زمین شناختی در قالب ژئوسایتهای بالقوه متعدد پس از تدارک زیرساختهای گردشگری به عنوان ابزاری کار ساز در راستای توسعه ژئوتوریسم و تاسیس ژئوپارکها مورد استفاده قرار دهد.
به گفته بهرام نکوئی صدری، ژئوتوریسم در ایران با تاسیس ژئوپارک قشم رسمیت یافته اما به دلیل عدم وجود ابزار تفسیر زمین شناختی در این ژئوپارک در واقع بطور عملی هنوز صنعت ژئوتوریسم در ایران راه اندازی و آغاز نشدهاست. ژئوپارک جهانی قشم درغرب جزیره قرار دارد و در حقیقت محدودهای طولی است که شرق آن به روستای طبل صلخ، غرب آن به روستای گوریکانی، از شمال به ساحل شمالی و از جنوب به ساحل جنوبی منتهی میشود.
ژئوپارک قشم دارای هفت سایت اصلی تنگه چاه کوه، دره ستاره افتاده، دره تندیسها، دره شور، نمکدان، دولاب و کورکوراکوه است.
ژئو پارک قشم یکی از جاذبه های ژئوتوریسمی
نگاهی به جاذبه های مشهور ژئوتوریسم ایران
۱. تنگه چاه کوه
۲. دره ستاره افتاده
۳. دره تندیس ها
۴. دره شور
- ویژگی زمین ریخت شناسی (ژئومورفولوژی) چشم اندازی رویایی به آن داده است. وجود هزاران آبراهه زیبا بر روی دامنه های احاطه کننده دره و تپه ماهورهای مارنی و آهکی در میان آن به همراه آرامش و سکوت دائمی آن هر بیننده ا ی را به آرامشی عمیق خواهد رساند.
- وجود چشمه های سولفور نیز نقش و نگاری شگرف در این دره ایجاد کرده است گویی هنرمندی چیره دست آن را به تصویر کشیده است. البته این تنها ویژگی این چشمه ها نیست و خاصیت درمانی آن سالانه هزاران نفر از بومیان منطقه را به سوی خود می کشاند.
بخشی از ژئوپارک قشم
۵. دولاب
۶. نمکدان
۷. کورکوراکوه
همچنین ژئوپارک قشم دارای موزه ای می باشد که حیات وحش منطقه و عکس هائی از پدیده های زمین شناسی ژئوپارک را به نمایش می گذارد. ژئوپارک قشم اولین و تنهاترین ژئوپارک خاورمیانه است که در سال ۲۰۰۶ به ثبت شبکه جهانی ژئوپارک ها رسید.
باداب سورت یکی از جاذبه های ژئوتوریسمی در ایران
اکبررحیمی
باسلام بنده به هردوی اینها رفتم مخصوصا قشم وهرمز با دوچرخه سه بار رفتیم اینها یکی از شاهکارهای طبیعت هستند