غزل شماره ۴۷۷ حافظ: دو یار زیرک و از باده کهن دومنی

معنی و تفسیر غزل شماره ۴۷۷ حافظ

دو یار زیرک و از باده کهن دومنی
فراغتی و کتابی و گوشه چمنی

با دو دوست هوشیار و دانا، دو من شراب کهنه، خاطر آسوده، دفتر شعری و کنار سبزه‌زاری… ادامه در بیت بعد

بیت دوم

من این مقام به دنیا و آخرت ندهم
اگر چه در پی‌ام افتند هر دم انجمنی

من چنین موقعیتی را با دنیا و آخرت عوض نمی‌کنم، هرچند که گروهی پیوسته پشت سر من، از من بدگویی کنند.

هر آن که کنج قناعت به گنج دنیا داد
فروخت یوسف مصری به کمترین ثمنی

هرکسی که برای زور و مال دنیا گوشه خرسندی و آسوده‌دلی را از دست داد، مانند آن است که یوسف مصری را به قیمتی ناچیز فروخته باشد.

بیا که رونق این کارخانه کم نشود
به زهد همچو تویی یا به فسق همچو منی

بیا خوش باشیم که کار این کارگاه هستی، به زهد همچون تو ریاکاری یا به گناه همچون من پاکدلی از رونق و رواج نمی‌افتد.

ز تندباد حوادث نمی‌توان دیدن
در این چمن که گلی بوده است یا سمنی

در اثر طوفان حاصله از رویداد‌های ناگوار نمی‌توان باور کرد که پیش از این، در این گلزار گل سرخ یا یاسمنی وجود داشته است.

ببین در آینه جام نقش‌بندی غیب
که کس به یاد ندارد چنین عجب زمنی

در جام شراب که همچون آیینه است، دست قدرت غیبی را به چشم باطن بنگر که پیش از این هیچ‌کس روزگاری چنین شگفت‌انگیز به خاطر ندارد.

از این سموم که بر طرف بوستان بگذشت
عجب که بوی گلی هست و رنگ نسترنی

با این باد سوزان مرگ‌آور که باغ را درنوردید، جای شگفتی است که هنوز بوی گل و رنگ نسترن باقی مانده است.

به صبر کوش تو‌ ای دل که حق رها نکند
چنین عزیز نگینی به دست اهرمنی‌

ای دل، سعی کن تا شکیبا باشی، زیرا خداوند چنین انگشتری گرانقدر را در دست دیو پلیدی باقی نخواهد گذاشت. اشاره به داستان حضرت سلیمان که یک دیو انگشترش را برای چند روز ربود و از آن طریق حکمرانی کرد.

مزاج دهر تبه شد در این بلا حافظ
کجاست فکر حکیمی و رای برهمنی‌