غزل شماره ۴۵۱ حافظ: خوش کرد یاوری فلکت روز داوری

معنی و تفسیر غزل شماره ۴۵۱ حافظ

خوش کرد یاوری فلکت روز داوری
تا شکر چون کنی و چه شکرانه آوری

سپهر گردون در روز جنگ، خوب تو را یاری کرد. باید دید تا چگونه شکر آن را به جای آورده و چه هدیه و صدقه‌ای ارزانی خواهی داشت.

آن کس که اوفتاد خدایش گرفت دست
گو بر تو باد تا غم افتادگان خوری

کسی که از پای درآمد، خداوند به یاری‌اش می‌آید و دستش را می‌گیرد، بگو: بر تو واجب است که غمخوار افتادگان باشی.

در کوی عشق شوکت شاهی نمی‌خرند
اقرار بندگی کن و اظهار چاکری

در محله و دیار عشق و محبت برای جاه و جلال سلطنت ارزشی قائل نیستند، آنجا به خدمتگزاری و غلامی اعتراف کن یعنی در خدمت درویشان عارف باش.

ساقی به مژدگانی عیش از درم درآی
تا یک دم از دلم غم دنیا به دربری‌

ای ساقی، برای خبر خوش و به عنوان صله رسیدن عیش و سرور به خانه من بیا تا لحظه‌ای اندوه این دنیا را از دلم بزدایی.

در شاهراه جاه و بزرگی خطر بسیست
آن به کز این گریوه سبکبار بگذری

در مسیر جاده‌ای که به بزرگی و جاه و مقام می‌رسد، خطر‌های بسیاری کمین کرده است؛ چه بهتر که از این گردنه‌های دشوار با بار سبک عبور کنی.

سلطان و فکر لشکر و سودای تاج و گنج
درویش و امن خاطر و کنج قلندری

سلطنت با اندیشه لشکر و خیال دسترسی به ثروت و تاج شاهی ملازمت دارد؛ مقام درویشی با خاطر آسوده و گوشه وارستگی وابسته است.

یک حرف صوفیانه بگویم اجازت است‌
ای نور دیده صلح به از جنگ و داوری

با کسب اجازه یک سخن صریح عارفانه می‌گویم:‌ ای نور چشم عزیز، آشتی از جنگ و خصومت بهتر است.

نیل مراد بر حسب فکر و همت است
از شاه نذر خیر و ز توفیق یاوری

رسیدن به مقصود، بستگی به اندیشه و همت هر کسی دارد، بر پادشاه است که نیت خیر در سر بپرواند، در آن صورت تأیید و مدد الهی او را کمک خواهد کرد.

حافظ غبار فقر و قناعت ز رخ مشوی
کاین خاک بهتر از عمل کیمیاگری‌