غزل شماره ۴۴۳ حافظ: چو سرو اگر بخرامی دمی به گلزاری

متن غزل شماره ۴۴۳ حافظ

چو سرو اگر بخرامی دمی به گلزاری
خورد ز غیرت روی تو هر گلی خاری
ز کفر زلف تو هر حلقه‌ای و آشوبی
ز سحر چشم تو هر گوشه‌ای و بیماری
مرو چو بخت من ای چشم مست یار به خواب
که در پی است ز هر سویت آه بیداری
نثار خاک رهت نقد جان من هر چند
که نیست نقد روان را بر تو مقداری
دلا همیشه مزن لاف زلف دلبندان
چو تیره رای شوی کی گشایدت کاری
سرم برفت و زمانی به سر نرفت این کار
دلم گرفت و نبودت غم گرفتاری
چو نقطه گفتمش اندر میان دایره آی
به خنده گفت که ای حافظ این چه پرگاری

معنی و تفسیر غزل شماره ۴۴۳ حافظ

چو سرو اگر بخرامی دمی به گلزاری
خورد ز غیرت روی تو هر گلی خاری

اگر لحظه‌ای مانند سرو در بوستان با ناز به جنبش و حرکت درآیی، نیش خار حسادت به دل همه گل‌ها فرو خواهد رفت.

ز کفر زلف تو هر حلقه‌ای و آشوبی
ز سحر چشم تو هر گوشه‌ای و بیماری

به سبب پرده سیاه بی‌ایمانی زلف تو، در هر حلقه از آن، آشوبی بر پاست؛ به خاطر فریبکاری چشمانت در هر گوشه یک بیمار رنجور وجود دارد.

مرو چو بخت من‌ ای چشم مست یار به خواب
که در پی است ز هر سویت آه بیداری‌

ای چشم مست دلدار، همانند بخت و اقبال من به خواب مرو که از هر طرف آه عاشق بیدار به دنبال توست.

نثار خاک رهت نقد جان من هر چند
که نیست نقد روان را بر تو مقداری

سکه جان من تقدیم به خاک پای تو باد، گرچه گوهر جان و نقد روان در پیش تو ارزشی ندارد.

دلا همیشه مزن لاف زلف دلبندان
چو تیره رای شوی کی گشایدت کاری‌

ای دل، پیوسته از گیسوی محبوبان سخن مگو زیرا وقتی در تیرگی فرو روی و اندیشه‌ات تباه شود، چگونه آن رأی کارگشای کار تو شود؟

سرم برفت و زمانی به سر نرفت این کار
دلم گرفت و نبودت غم گرفتاری

در این کار سرم از دست رفت و فدا شد و کار به سامان نرسید، دلم از غم گرفت و ملول شد و تو به فکر این آدم گرفتار نبودی.

چو نقطه گفتمش اندر میان دایره آی
به خنده گفت که‌ ای حافظ این چه پرگاری