غزل شماره ۴۱۰ حافظ: ای قبای پادشاهی راست بر بالای تو

معنی و تفسیر غزل شماره ۴۱۰ حافظ

ای قبای پادشاهی راست بر بالای تو
زینت تاج و نگین از گوهر والای تو‌

ای آنکه لباس سلطنت بر قامت تو برازنده است، درخشندگی تاج شاهی به سبب درخشندگی گوهر عالی‌سرشت و نژاد عالی تو است.

آفتاب فتح را هر دم طلوعی می‌دهد
از کلاه خسروی رخسار مه‌سیمای تو

چهره همچون ماه تو از زیر تاج شاهی، هر لحظه به خورشید فتح و پیروزی اجازه طلوع و جلوه تازه می‌دهد.

جلوه‌گاه طایر اقبال باشد هر کجا
سایه اندازد همای چتر گردون‌سای تو

هرجا چتر سلطنتی تو که از بلندی سر به فلک می‌ساید و از خوش یمنی به مرغ سعادت می‌ماند سایه اندازد، آنجا پرنده اقبال، جلوه‌گر خواهد شد.

از رسوم شرع و حکمت با هزاران اختلاف
نکته‌ای هرگز نشد فوت از دل دانای تو

هرگز اندک معنا و مضمونی از قوانین شرع و طرق فلسفه با همه اختلافاتی که میان فقها و فلاسفه موجود است، از دل دانا و خاطر تو پوشیده نماند.

آب حیوانش ز منقار بلاغت می‌چکد
طوطی خوش‌لهجه یعنی کلک شکرخای تو

آب حیات از منقار سخندانی و رسایی کلام طوطی خوش‌بیان یعنی از خامه شکرافشان تو فرو می‌چکد.

گر چه خورشید فلک چشم و چراغ عالم است
روشنایی‌بخش چشم اوست خاک پای تو

هرچند خورشید سپهر عامل بینایی و روشنایی جهانیان است، خاک پای تو سرمه چشم و روشنایی‌بخش دیدگان اوست.

آن چه اسکندر طلب کرد و ندادش روزگار
جرعه‌ای بود از زلال جام جان‌افزای تو

آن آب حیاتی که اسکندر در جستجوی آن بود و روزگار به او نداد، جرعه‌ای از آن باده زلالی بود که در ساغر جان‌پرور تو وجود دارد.

عرض حاجت در حریم حضرتت محتاج نیست
راز کس مخفی نماند با فروغ رای تو

نیازی نیست که کسی حاجت خویش را در پیرامون درگاه تو بازگو کند، زیرا در پرتو رای روشن تو، راز کسی پنهان نمی‌ماند.

خسروا پیرانه سر حافظ جوانی می‌کند
بر امید عفو جان‌بخش گنه فرسای تو‌