غزل شماره ۴۰۷ حافظ: مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو

معنی و تفسیر غزل شماره ۴۰۷ حافظ

مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو
یادم از کشته خویش آمد و هنگام درو

کشتزار سبز سپهر گردون و ماه نو را که مانند داس آن را در می‌نوردید دیدم و به یاد کشتزار عمل خود و فصل برداشت کردن محصولات آن افتادم.

گفتم‌ ای بخت بخفتیدی و خورشید دمید
گفت با این همه از سابقه نومید مشو

به بخت خود گفتم: تو به خواب رفتی و خورشید سر زد و وقت نماز گذشت؛ گفت: با وجود این نومید از سبقت رحمت الهی بر غضب او مباش.

گر روی پاک و مجرد چو مسیحا به فلک
از چراغ تو به خورشید رسد صد پرتو

اگر بتوانی مانند حضرت عیسی، بی‌آلایش و وارسته به آسمان صعود کنی، از روشنایی و فروغ تو صد پرتو و بازتاب نور به خورشید می‌رسد.

تکیه بر اختر شب‌دزد مکن کاین عیار
تاج کاووس ببرد و کمر کیخسرو

بر ستاره شبگرد طالع خودت اعتماد مکن زیرا این طرار چابک‌دست تاج از سر کیکاوس و کمربند از کمر کیخسرو ربوده است.

گوشوار زر و لعل ار چه گران دارد گوش
دور خوبی گذران است نصیحت بشنو

گوشواره طلای جواهرنشان هر چند گوش را سنگین و گرانبها می‌نمایاند در مقابل آن را به ثقل سامعه هم مبتلا می‌کند؛ و تو‌ ای گوش‌ سنگین، این اندرز را بشنو که دوره خوشبختی و نعمت در گذر است.

چشم بد دور ز خال تو که در عرصه حسن
بیدقی راند که برد از مه و خورشید گرو

از خال صورت تو چشم بد به دور باد که در عرصه شطرنج زیبایی، این خال سرباز پیاده‌ای را به حرکت درآورد که در نتیجه شرط بازی را از ماه و خورشید برد.

آسمان گو مفروش این عظمت کاندر عشق
خرمن مه به جوی خوشه پروین به دو جو

به آسمان بگو این همه به بزرگی خود مناز و مبال که از دیدگاه عشق خرمن ماه یک جو و خوشه پروین دو جو بیشتر نمی‌ارزد.

آتش زهد و ریا خرمن دین خواهد سوخت
حافظ این خرقه پشمینه بینداز و برو