غزل شماره ۴۰۵ حافظ: به جان پیر خرابات و حق صحبت او

معنی و تفسیر غزل شماره ۴۰۵ حافظ

به جان پیر خرابات و حق صحبت او
که نیست در سر من جز هوای خدمت او

به جان پیر می‌فروش و حق همصحبتی با او سوگند می‌خورم که در سر من غیر از آرزوی بندگی او فکر دیگری نیست.

بهشت اگر چه نه جای گناهکاران است
بیار باده که مستظهرم به همت او

هرچند بهشت مأوای گناهکاران نیست، شراب بیاور که به دعای پیر مغان پشت‌گرم و امیدوارم.

چراغ صاعقه آن سحاب روشن باد
که زد به خرمن ما آتش محبت او

آرزومندم که نور رعدوبرق ابر آن دوست که آتش محبت به خرمن هستی ما زد، پیوسته روشن و کارساز باشد.

بر آستانه میخانه گر سری بینی
مزن به پای که معلوم نیست نیت او

هرگاه سری را دیدی که بر خاک در میخانه فرود آمده، پای تحقیر بر آن مزن، زیرا قصد و نیت او آشکار نیست.

بیا که دوش به مستی سروش عالم غیب
نوید داد که عام است فیض رحمت او

شراب بیاور که دیشب فرشته عالم ناپیدای معنی، این خبر خوش را به من داد که فیض رحمت الهی همگانی است.

مکن به چشم حقارت نگاه در من مست
که نیست معصیت و زهد بی مشیت او

به چشم حقارت و پستی در من مست نظر میفکن چراکه گناه و زهد بدون اراده و خواسته خدای متعال صورت عمل به خود نمی‌گیرد.

نمی‌کند دل من میل زهد و توبه ولی
به نام خواجه بکوشیم و فر دولت او

دل ما به پارسایی و توبه تمایلی ندارد، اما به خاطر نام نیک خواجه و شکوه دستگاه دولت او در راه آن سعی و کوشش خود را خواهیم کرد.

مدام خرقه حافظ به باده در گرو است
مگر ز خاک خرابات بود فطرت او