غزل شماره ۳۹۹ حافظ: کرشمه‌ای کن و بازار ساحری بشکن

معنی و تفسیر غزل شماره ۳۹۹ حافظ

کرشمه‌ای کن و بازار ساحری بشکن
به غمزه رونق و ناموس سامری بشکن

عشوه‌ای فرما و بازار جادوگری را از رونق بینداز، با اشاره دلبرانه چشم، گرمی بازار و راه و رسم و راز سامری را از میان بردار.

به باد ده سر و دستار عالمی یعنی
کلاه گوشه به آیین سروری بشکن

سر و دستار مردم عالم را به باد ده، به این معنا که گوشه کلاهت را به شیوه تفاخر و بزرگی خم نموده کج بگذار.

به زلف گوی که آیین دلبری بگذار
به غمزه گوی که قلب ستمگری بشکن

به گیسوان خود بگو که از شیوه سرکشی و دلربایی دست بکشند و به اشارات دلبرانه چشمان خود بگو که قلب سپاه ستمگری را بشکنند و بیش از این به عاشقان ستم روا ندارند.

برون خرام و ببر گوی خوبی از همه کس
سزای حور بده رونق پری بشکن

با ناز و کرشمه ظاهر شو و خوبی و حسن را همچون گوی از میدان چوگان به‌در برده، حور را به سزای خود رسانیده و رواج بازار پریان را بشکن و از میان ببر.

به آهوان نظر شیر آفتاب بگیر
به ابروان دوتا قوس مشتری بشکن

با چشم‌های مانند چشم آهوی خود شیری را که خورشید بر پشت آن سوار است شکار کن و با ابرو‌های خمیده‌ات، کمان ستاره مشتری را در هم شکن.

چو عطرسای شود زلف سنبل از دم باد
تو قیمتش به سر زلف عنبری بشکن

آنگاه که گیسوان سنبل در اثر وزش باد عطرافشانی می‌کند، تو ارزش و قدر و قیمت آن را با سر زلف معطر و عنبرآسای خود بشکن.

چو عندلیب فصاحت فروشد‌ ای حافظ
تو قدر او به سخن گفتن دری بشکن‌