غزل شماره ۳۴۶ حافظ: من نه آن رندم که ترک شاهد و ساغر کنم

من نه آن رندم که ترک شاهد و ساغر کنم
محتسب داند که من این کار‌ها کمتر کنم

من آن عیار قلندر نیستم که از عشقبازی با زیبارویان و پیاله شراب دست بکشم. مأمور رسیدگی به اجرای احکام شرع نیز این را می‌داند که من کمتر از شاهد و شراب توبه می‌کنم.

من که عیب توبه‌کاران کرده باشم بار‌ها
توبه از می‌ وقت گل دیوانه باشم گر کنم

من که خود بار‌ها بر توبه کنندگان خرده گرفته‌ام، باید دیوانه باشم که هنگام گل و فصل بهار از باده‌نوشی دست بردارم.

عشق دردانه‌ست و من غواص و دریا میکده
سر فروبردم در آن جا تا کجا سر برکنم

عشق مانند مروارید، من مثل غواص و میخانه همچون دریاست. من که صیاد مرواریدم در دریای میکده فرو رفته‌ام و نمی‌دانم از کجا سر درمی‌آورم.

لاله ساغرگیر و نرگس مست و بر ما نام فسق
داوری دارم بسی یا رب که را داور کنم

لاله پیاله شراب در دست دارد و نرگس با چشمان خمار مست است، با این وجود ما را به نام فاسق و فاسد می‌خوانند. خداوندا من شکایت بسیار دارم و نمی‌دانم چه کسی را به عنوان قاضی و داور برگزینم.

بازکش یک دم عنان‌ ای ترک شهرآشوب من
تا ز اشک و چهره راهت پر زر و گوهر کنم‌

ای زیباروی آشوبنده شهر، یک لحظه دهانه و لگام اسب را بکش و بایست، تا در مسیر عبور تو توسط اشک چشم و گذاشتن رویم بر خاک، طلا و جواهر نثار کنم.

من که از یاقوت و لعل اشک دارم گنج‌ها
کی نظر در فیض خورشید بلند اختر کنم

من که به سبب داشتن اشک لعل و یاقوت مانند خود، ثروت بسیار در اختیار دارم، دیگر به فیض و برکت خورشید بلندمرتبه چشم نمی‌دوزم.

چون صبا مجموعه گل را به آب لطف شست
کج‌دلم خوان گر نظر بر صفحه دفتر کنم

حال که باد صبا با آب لطف و زیبایی اوراق گل را شُسته و بر صفای آن افزوده، مرا کج‌سلیقه بنامید اگر بر صفحه کتاب چشم بدوزم.

عهد و پیمان فلک را نیست چندان اعتبار
عهد با پیمانه بندم شرط با ساغر کنم

بر قول و قرار این چرخ گردون اعتباری نیست، به همین خاطر من با جام شراب پیمان و با ظرف باده قرار می‌بندم.

من که دارم در گدایی گنج سلطانی به دست
کی طمع در گردش گردون دون پرور کنم

من که در عالم فقر و قناعت خزانه بی‌نیازی را مانند شاهان در اختیار دارم، هرگز از آسمان پروراننده فرومایگان، توقع و چشمداشتی نخواهم داشت.

گرچه گردآلود فقرم شرم باد از همتم
گر به آب چشمه خورشید دامن‌ تر کنم

هرچند گرد فقر بر دامنم نشسته، در برابر همت خود شرمسار می‌شوم اگر بخواهم با آب چشمه خورشید فقر را از دامن خود بشویم و آبروی خودم را ببرم.

عاشقان را گر در آتش می‌پسندد لطف دوست
تنگ چشمم گر نظر در چشمه کوثر کنم

اگر لطف و عنایت یار سوز و گداز عاشقان را در آتش هجران خوش می‌دارد، من کوتاه‌نظر هستم اگر از این پس به آب گوارای چشمه بهشتی التفات و توجه داشته باشم.

دوش لعلش عشوه‌ای می‌داد حافظ را ولی
من نه آنم کز وی این افسانه‌ها باور کنم