غزل شماره ۲۹۹ حافظ: اگر شراب خوری جرعه‌ای فشان بر خاک

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۹۹ حافظ

اگر شراب خوری جرعه‌ای فشان بر خاک
از آن گناه که نفعی رسد به غیر چه باک

اگر شراب می‌نوشی، ته پیاله‌ای از آن را به خاک بریز، از گناهی که به دیگران سودی برسد ترسی نیست.

برو به هر چه تو داری بخور دریغ مخور
که بی‌دریغ زند روزگار تیغ هلاک

برو و با هرچه داری بساز و هرچه داری بخور یعنی چیزی برای فردا ذخیره مکن و افسوس مخور، چرا که روزگار، بی‌محابا تیغ مرگ را فرود می‌آورد.

به خاک پای تو‌ ای سرو نازپرور من
که روز واقعه پا وا مگیرم از سر خاک‌

ای یار قدبلند نازدیده و در رفاه من، تو را به خاک پایت سوگند می‌دهم که روز مرگ من پای خودت را از سر گور من مکش…

چه دوزخی چه بهشتی چه آدمی چه پری
به مذهب همه کفر طریقت است امساک

چراکه در حق مُرده خواه دوزخی، خواه بهشتی، خواه انسان خاکی، خواه فرشته آسمانی، در مرام و راه و رسم مردمان، بُخل‌ورزی نشانه ناسپاسی است.

مهندس فلکی راه دیر شش جهتی
چنان ببست که ره نیست زیر دیر مغاک

آفریننده کاینات چنان راه این خانقاه شش سو را از هر طرف بسته که بجز راهی که به گودال گور منتهی می‌شود، راهی دیگر وجود ندارد.

فریب دختر رز طرفه می‌زند ره عقل
مباد تا به قیامت خراب طارم تاک

دختر درخت مو یعنی شراب انگوری به طرز عجیبی راه را بر عقل می‌بندد. خدا نکند که داربست انگور تا به روز قیامت خراب شود.

به راه میکده حافظ خوش از جهان رفتی
دعای اهل دلت باد مونس دل پاک‌