غزل شماره ۲۹۲ حافظ: قسم به حشمت و جاه و جلال شاه شجاع

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۹۲ حافظ

قسم به حشمت و جاه و جلال شاه شجاع
که نیست با کسم از بهر مال و جاه نزاع

به آبرو و فرّ و شکوه شاه شجاع قسم که با هیچ‌کس بر سر مال و منصب دنیا نزاع و دعوا ندارم.

شراب خانگیم بس می‌ مغانه بیار
حریف باده رسید‌ ای رفیق توبه وداع

از شراب خانگی زده شده‌ام از آن شراب کهنه که مُغ یعنی پیشوای زردشتیان می‌اندازد بیاور. هم‌پیاله من آمد،‌ ای همراه توبه خداحافظ.

خدای را به می‌ام شست و شوی خرقه کنید
که من نمی‌شنوم بوی خیر از این اوضاع

شما را به خدا، خرقه مرا با شراب شستشو دهید که من بوی خیری از این روزگار و اوضاع زهد و تقوا نمی‌شنوم.

ببین که رقص‌کنان می‌رود به ناله چنگ
کسی که رخصه نفرمودی استماع سماع

نگاه کن، کسی که گوش دادن به ساز را اجازه نمی‌فرمود، اکنون همنوای آلات موسیقی در حال رقص و پای‌کوبی است.

به عاشقان نظری کن به شکر این نعمت
که من غلام مطیعم تو پادشاه مطاع

به سپاس این نعمت که تو پادشاهی فرمانروا هستی و من بنده فرمانبردار هستم، به عاشقان عنایت و توجه داشته باش.

به فیض جرعه جام تو تشنه‌ایم ولی
نمی‌کنیم دلیری نمی‌دهیم صداع

ما همچون خاک تشنه و چشم به راه تراوش جرعه‌ای از جام تو هستیم، اما پررویی نکرده و برای تو دردسر نمی‌آفرینیم.

جبین و چهره حافظ خدا جدا مکناد
ز خاک بارگه کبریای شاه شجاع