غزل شماره ۲۹۲ حافظ: قسم به حشمت و جاه و جلال شاه شجاع

غزل شماره ۲۹۲ حافظ علت مخالفت شاعر و رقیبان را برای شاه شجاع شرح داده و می‌گوید اختلافات بر سر مال و منصب دنیا نیست بلکه بر سر عقیده است. حافظ از فرط محبت، به بزرگی شاه شجاع قسم می‌خورد و سپس می‌گوید در اوضاعی که بوی خیر از آن برنمی‌خیزد، حافظ با دوستان باده‌نوش به شراب روی آورده و از توبه‌کاران ریایی دوری می‌گزیند.

تعبیر و تفسیر این غزل در فال حافظ شما

انسانی هستی که در زندگی خود قناعت را پیشه کرده‌ای و برای مال دنیا درگیر نشده‌ای. قانع بودن یکی از بهترین سرمایه‌های انسانی است. اگر فعلاً اوضاع روزگار بر وفق مراد تو نیست، دلگیر نباش. زندگی فراز و نشیب فراوان دارد. گنج، بی رنج بدست نمی‌آید. از دوستان قدیمی سراغ بگیر و با آنها با مهربانی رفتار کن. اگر از کسی خواسته‌ای داری، شأن و شخصیت خویش را حفظ کن و اندکی صبر نما تا خودش خواسته‌ات را اجابت کند. امیدوار باش و به خدا توکل کن.    

 

غزل شماره ۲۹۲ حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی

 

متن غزل شماره ۲۹۲ حافظ

قسم به حشمت و جاه و جلال شاه شجاع
که نیست با کسم از بهر مال و جاه نزاع
شراب خانگیم بس می مغانه بیار
حریف باده رسید ای رفیق توبه وداع
خدای را به می‌ام شست و شوی خرقه کنید
که من نمی‌شنوم بوی خیر از این اوضاع
ببین که رقص کنان می‌رود به ناله چنگ
کسی که رخصه نفرمودی استماع سماع
به عاشقان نظری کن به شکر این نعمت
که من غلام مطیعم تو پادشاه مطاع
به فیض جرعه جام تو تشنه‌ایم ولی
نمی‌کنیم دلیری نمی‌دهیم صداع
جبین و چهره حافظ خدا جدا مکناد
ز خاک بارگه کبریای شاه شجاع

 

غزل شماره ۲۹۲ حافظ
غزل شماره ۲۹۲ حافظ

 

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۹۲ حافظ

بیت اول

قسم به حشمت و جاه و جلال شاه شجاع
که نیست با کسم از بهر مال و جاه نزاع

به آبرو و فرّ و شکوه شاه شجاع قسم که با هیچ‌کس بر سر مال و منصب دنیا نزاع و دعوا ندارم.

 

✦✦✦✦

 

بیت دوم

شراب خانگیم بس می‌ مغانه بیار
حریف باده رسید‌ ای رفیق توبه وداع

از شراب خانگی زده شده‌ام از آن شراب کهنه که مُغ یعنی پیشوای زردشتیان می‌اندازد بیاور. هم‌پیاله من آمد،‌ ای همراه توبه خداحافظ.

 

✦✦✦✦

 

بیت سوم

خدای را به می‌ام شست و شوی خرقه کنید
که من نمی‌شنوم بوی خیر از این اوضاع

شما را به خدا، خرقه مرا با شراب شستشو دهید که من بوی خیری از این روزگار و اوضاع زهد و تقوا نمی‌شنوم.

 

✦✦✦✦

 

بیت چهارم

ببین که رقص‌کنان می‌رود به ناله چنگ
کسی که رخصه نفرمودی استماع سماع

نگاه کن، کسی که گوش دادن به ساز را اجازه نمی‌فرمود، اکنون همنوای آلات موسیقی در حال رقص و پای‌کوبی است.

 

✦✦✦✦

 

بیت پنجم

به عاشقان نظری کن به شکر این نعمت
که من غلام مطیعم تو پادشاه مطاع

به سپاس این نعمت که تو پادشاهی فرمانروا هستی و من بنده فرمانبردار هستم، به عاشقان عنایت و توجه داشته باش.

 

✦✦✦✦

 

بیت ششم

به فیض جرعه جام تو تشنه‌ایم ولی
نمی‌کنیم دلیری نمی‌دهیم صداع

ما همچون خاک تشنه و چشم به راه تراوش جرعه‌ای از جام تو هستیم، اما پررویی نکرده و برای تو دردسر نمی‌آفرینیم.

 

✦✦✦✦

 

بیت هفتم

جبین و چهره حافظ خدا جدا مکناد
ز خاک بارگه کبریای شاه شجاع

خداوند پیشانی و چهره حافظ را از خاک درگاه باعظمت شاه شجاع دور مکناد!

منبع: شرح جلالی بر حافظ با تصرف و تلخیص.

یادتون نره این مقاله رو به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط

نظر خود را بنویسید