غزل شماره ۲۹۱ حافظ: ما آزموده‌ایم در این شهر بخت خویش

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۹۱ حافظ

ما آزموده‌ایم در این شهر بخت خویش
بیرون کشید باید از این ورطه رخت خویش

ما بخت و اقبال خود را در این شهر امتحان کرده‌ایم، باید بار و بنه خود را از این مهلکه بیرون بکشیم.

از بس که دست می‌گزم و آه می‌کشم
آتش زدم چو گل به تن لخت لخت خویش

از بس که در اثر پشیمانی پشت دست خود را به دندان می‌گزم و آه حسرت می‌کشم، مثل گل آتش جای جای دست و بدن خود را قرمز کرده به آن آتش زدم.

دوشم ز بلبلی چه خوش آمد که می‌سرود
گل گوش پهن کرده ز شاخ درخت خویش

دیشب چقدر برایم دلنشین بود، که بلبلی ترانه‌سرایی می‌کرد درحالی‌که گل روی شاخه گوش فرا داشته بود.

کای دل تو شاد باش که آن یار تندخو
بسیار تندروی نشیند ز بخت خویش

که‌ای دل، خوش باش و غصه نخور) که آن یار آتشین مزاج چه بسیار که از بخت بد خود با چهره درهم و روی ترش به سر برد.

خواهی که سخت و سست جهان بر تو بگذرد
بگذر ز عهد سست و سخن‌های سخت خویش

اگر مایل هستی که کار‌های مشکل و آسان دنیا بر تو به سهولت بگذرد، از سست پیمانی و گفتن سخنان ناهنجار پرهیز کن.

وقت است کز فراق تو وز سوز اندرون
آتش درافکنم به همه رخت و پخت خویش

زمان آن رسیده که از دوری تو و آه دلم، به جامه و زیرانداز خودم آتش بزنم.

ای حافظ ار مراد میسر شدی مدام
جمشید نیز دور نماندی ز تخت خویش