غزل شماره ۲۶۶ حافظ: دلم رمیده لولی‌وشیست شورانگیز

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۶۶ حافظ

دلم رمیده لولی‌وشیست شورانگیز
دروغ وعده و قتال وضع و رنگ آمیز

یار زیباروی لولی‌صفت، شوق‌آفرین، که به دروغ وعده می‌دهد و عاشق‌کش و نیرنگ‌باز است؛ دلم را از فضای سینه گریزانده و آواره کرده است.

فدای پیرهن چاک ماه رویان باد
هزار جامه تقوی و خرقه پرهیز

هزار جامه پرهیزکاری و لباس پارسایی فدای چاک پیراهن زیبارویان باد.

خیال خال تو با خود به خاک خواهم برد
که تا ز خال تو خاکم شود عبیرآمیز

نقش خال تو را با خود به دل خاک می‌برم تا از خال مشکین تو گور من خوشبو شود.

فرشته عشق نداند که چیست‌ ای ساقی
بخواه جام و گلابی به خاک آدم ریز

بنیاد عشق الهی بر خواست و گزینش است و فرشته اختیار ندارد و از عشق چیزی در نمی‌یابد. ای ساقی، پیمانه محبت را بخواه و شراب عشق را که مانند گلاب خوشبوست با خاک وجود آدمی بیامیز.

پیاله بر کفنم بند تا سحرگه حشر
به می‌ ز دل ببرم هول روز رستاخیز

در جامه مرگ من ساغری شراب بنه تا در صبح روز رستاخیز که مردگان به صحرای محشر آیند، هراس روز رستاخیر را به یاری باده از خود دور کنم.

فقیر و خسته به درگاهت آمدم رحمی
که جز ولای توام نیست هیچ دست آویز

تنگدست و دل‌ریش به آستان تو روی آوردم، مرحمتی کن که جز دوستداری تو هیچ وسیله و بهانه‌ای برای حصول مراد خود ندارم.

بیا که هاتف میخانه دوش با من گفت
که در مقام رضا باش و از قضا مگریز

بشتاب که آوازدهنده غیبی، در میکده دیشب به من گفت که به هرچه می‌رسد خشنود باش و به قضای الهی گردن بنه.

میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز

هیچ‌چیز عاشق صادق را از معشوق جدا نمی‌کند.‌ ای حافظ، اگر تو به جانان نرسیده‌ای، هستی و خودپرستی تو حجاب راهست، این پرده خودی را بدر تا به دوست پیوندی.

منبع: دیوان حافظ به کوشش خلیل خطیب رهبر.