غزل شماره ۲۴۱ حافظ: معاشران ز حریف شبانه یاد آرید

غزل شماره ۲۴۱ حافظ بعد از مراجعت از تبعید و در شیراز و هنگامی سروده شده که شاعر در کمال تنگدستی و سختی معیشت به سر می‌برده است. گویا همنشینان سابق حافظ در حال عیش و طرب و سرخوشی هستند و او را فراموش کردند. شاعر از رفیقان خود می‌خواهد که از هم‌صحبت شبانه خود یاد کنند و به ایشان حق و حقوق بندگی مخلصانه را یادآور می‌شود.

تعبیر و تفسیر این غزل در فال حافظ شما

دلتنگ دوستانت هستی و احساس تنهایی می‌کنی. خیال مکن که فراموش شده‌ای. هنوز عده‌ای از دوستانت هستند که قدر تو را بدانند و دل‌نگران‌ات باشند. به نظر می‌رسد که در عین خوشی و رسیدن به مراد،  دیگران را نیز در شادی و خوشی خود سهیم کرده‌ای، اما دیگران در حق‌ات کم‌لطفی کرده‌‎اند. نگران نباش که خداوند بخشاینده جای حق نشسته و باز هم مرحمت خدا نصیب تو شده و خواهد شد. روزی به مقامی بالا دست پیدا خواهی کرد. خوددار باش و با فکر و دوراندیشی تصمیم بگیر.    

 

غزل شماره ۲۴۱ حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی

 

متن غزل شماره ۲۴۱ حافظ

معاشران ز حریف شبانه یاد آرید
حقوق بندگی مخلصانه یاد آرید
به وقت سرخوشی از آه و ناله عشاق
به صوت و نغمه چنگ و چغانه یاد آرید
چو لطف باده کند جلوه در رخ ساقی
ز عاشقان به سرود و ترانه یاد آرید
چو در میان مراد آورید دست امید
ز عهد صحبت ما در میانه یاد آرید
سمند دولت اگر چند سرکشیده رود
ز همرهان به سر تازیانه یاد آرید
نمی‌خورید زمانی غم وفاداران
ز بی‌وفایی دور زمانه یاد آرید
به وجه مرحمت ای ساکنان صدر جلال
ز روی حافظ و این آستانه یاد آرید

 

غزل شماره ۲۴۱ حافظ
غزل شماره ۲۴۱ حافظ

 

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۴۱ حافظ

بیت اول

معاشران ز حریف شبانه یاد آرید
حقوق بندگی مخلصانه یاد آرید‌

ای هم‌نشینان از حریف شبانه گذشته خود و از حق خدمت بی‌شائبه او یاد کرده و فراموشش نکنید.

 

✦✦✦✦

 

بیت دوم

به وقت سرخوشی از آه و ناله عشاق
به صوت و نغمه چنگ و چغانه یاد آرید

به هنگام سرمستی، با نوای چنگ و چغانه از آه و ناله عاشقان یاد کنید.

 

✦✦✦✦

 

بیت سوم

چو لطف باده کند جلوه در رخ ساقی
ز عاشقان به سرود و ترانه یاد آرید

بدان هنگام که اثر مستی و گلگونی در چهره دلدار نمودار می‌شود با سرود و آواز عاشقان یاد کنید.

 

✦✦✦✦

 

بیت چهارم

چو در میان مراد آورید دست امید
ز عهد صحبت ما در میانه یاد آرید

آنگاه که دست خواستار شما کمر آرزو‌ها را در میان گیرد از زمان هم‌نشینی ما در میان جمع خود یاد آرید.

 

✦✦✦✦

 

بیت پنجم

سمند دولت اگر چند سرکشیده رود
ز همرهان به سر تازیانه یاد آرید

اینک که مرکب اقبال شما با گردن افراشته پیش می‌رود از همقطاران پیاده خود با اشاره سر تازیانه احوالی بپرسید.

 

✦✦✦✦

 

بیت ششم‌

نمی‌خورید زمانی غم وفاداران
ز بی‌وفایی دور زمانه یاد آرید

شما که یک لحظه به فکر یاران وفادار نیستید، بی‌وفایی گردش ایام از یادتان نرود.

 

✦✦✦✦

 

بیت هفتم

به وجه مرحمت‌ ای ساکنان صدر جلال
ز روی حافظ و این آستانه یاد آرید‌

ای کسانی که بر بالای مجلس عزت و جلال ساکنید از روی لطف و احسان از چهره ارادت حافظ بر در این آستان یادی بکنید.

منبع: شرح جلالی بر حافظ با تصرف و تلخیص.
یادتون نره این مقاله رو به اشتراک بگذارید.
وب گردی:
مطالب مرتبط

نظر خود را بنویسید