غزل شماره ۲۳۹ حافظ: رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۳۹ حافظ

رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید
وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید

خبر خوشی رسید که بهار آمده و سبزه از خاک بَردمیده است اگر وجه مقرر از جانب شاه برسد به صرف خرید گل و شراب خواهد رسید.

صفیر مرغ برآمد بط شراب کجاست
فغان فتاد به بلبل نقاب گل که کشید

آواز مرغان چمن به گوش رسید، ظرف شراب کجاست؟ بلبل به نوا و زاری افتاد، چه کسی نقاب از چهره گل به کنار زده است؟ بلبل عاشق گل است و وصال دیگران به گل را تحمل نمی‌کند.

ز میوه‌های بهشتی چه ذوق دریابد
هر آن که سیب زنخدان شاهدی نگزید

کسی که سیب چانه زیبارویی را زیر دندان مزه نکرده است، از خوردن میوه‌های بهشتی چه لذتی خواهد بُرد؟

مکن ز غصه شکایت که در طریق طلب
به راحتی نرسید آن که زحمتی نکشید

از دست غم، شکوه و شکایت مکن، زیرا در راه جستن مطلوب، آن کسی که رنجی نبرد به آسایش دست نیافت.

ز روی ساقی مه‌وش گلی بچین امروز
که گرد عارض بستان خط بنفشه دمید

امروز که گرداگرد چهره باغ، گل بنفشه مانند موی اطراف چهره دلدار سر برزده، تو هم از روی ساقی زیبا گلبوسه‌ای برگیر.

چنان کرشمه ساقی دلم ز دست ببرد
که با کسی دگرم نیست برگ گفت و شنید

آنچنان ناز و ادای ساقی دل مرا ربوده که میل و هوس گفتگو با کسی دیگر را ندارم.

من این مرقع رنگین چو گل بخواهم سوخت
که پیر باده فروشش به جرعه‌ای نخرید

من این خرقه وصله‌دار صوفیانه که از شراب، همچون گل رنگین شده به آتش می‌کشم، زیرا پیر باده‌فروش آن را حتی در برابر اندکی شراب هم از من نخرید.

بهار می‌گذرد دادگسترا دریاب
که رفت موسم و حافظ هنوز می‌ نچشید‌

ای پادشاه عادل، به من چیزی عطا کن، زیرا فصل بهار (موسم شادی‌خوری) گذشت و حافظ هنوز موفق به نوشیدن جرعه‌ای شراب نشده است.

منبع: شرح جلالی بر حافظ با تصرف و تلخیص.