غزل شماره ۲۰۶ حافظ: پیش از اینت بیش از این اندیشه عشاق بود

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۰۶ حافظ

پیش از اینت بیش از این اندیشه عشاق بود
مهرورزی تو با ما شهره آفاق بود

در زمان گذشته بیشتر از الان به فکر عاشقان بودی؛ پیوند گرم و مهر و محبت تو با ما، در سراسر گیتی مشهور بود.

یاد باد آن صحبت شب‌ها که با نوشین لبان
بحث سر عشق و ذکر حلقه عشاق بود

یادش بخیر یا هرگز فراموش مباد آن همنشینی شبانه که با شیرین‌لبان داشتیم و به گفتگو درباره راز عشق و یاد ذکرگویی مجالس عاشقان سپری می‌شد.

پیش از این کاین سقف سبز و طاق مینا برکشند
منظر چشم مرا ابروی جانان طاق بود

قبل از اینکه این آسمان کبود و سقف نیلفام سپهر را برپا کنند، ابروی معشوق، مانند سقف باز دارنده دیدار چشم من در انحنای خود بود.

از دم صبح ازل تا آخر شام ابد
دوستی و مهر بر یک عهد و یک میثاق بود

از آغاز بامداد روز بی‌ابتدای آفرینش تا پایان شب بی‌انتهای سرنوشت، مهر و محبت بر یک پیمان استوار و ثابت قرار داشته و دارد.

سایه معشوق اگر افتاد بر عاشق چه شد
ما به او محتاج بودیم او به ما مشتاق بود

اگر سایه لطف معشوق بر سر عاشق افتاد چه ایرادی دارد؟ جای شگفتی نیست، ما به او نیاز داشتیم و او نیز قلباً به ما تمایل داشت.

حسن مه رویان مجلس گر چه دل می‌برد و دین
بحث ما در لطف طبع و خوبی اخلاق بود

هرچند زیبایی زیباروهای محفل دل و دین ما را می‌برد، اما گفتگوی ما در اطراف مزایای خوش‌طبعی و نیکوخویی دور می‌زد.

بر در شاهم گدایی نکته‌ای در کار کرد
گفت بر هر خوان که بنشستم خدا رزاق بود

بر درگاه خانه شاه، یک گدا نکته لطیف و سخن بکری را با من در میان گذاشت و گفت بر سر هر سفره‌ای که نشستم دریافتم که روزی دهنده اصلی خداست.

رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار
دستم اندر دامن ساقی سیمین ساق بود

اگر بند تسبیحی که در دست داشتم پاره شد، من تقصیری ندارم زیرا دست به دامن ساقی تن بلوری داشتم. یعنی از او تقاضای شراب می‌کردم.

در شب قدر ار صبوحی کرده‌ام عیبم مکن
سرخوش آمد یار و جامی بر کنار طاق بود

بر من خورده مگیر که چرا در سحرگاه شب قدر شراب بامدادی نوشیده‌ام زیرا محبوب با حالت نشاط و سرخوشی از در درآمد و در آن هنگام جام شرابی هم در کنار تاقچه اطاق موجود بود.

شعر حافظ در زمان آدم اندر باغ خلد
دفتر نسرین و گل را زینت اوراق بود

از آن زمان که حضرت آدم در بهشت بود، شعر حافظ برای زینت بر برگ‌های گل نسرین و گل سرخ نوشته شده بود. مبالغه در زیبایی غزلیات حافظ است.

منبع: شرح جلالی بر حافظ با تصرف و تلخیص.