غزل شماره ۱۷۳ حافظ: در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد

معنی و تفسیر غزل شماره ۱۷۳ حافظ

در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد
حالتی رفت که محراب به فریاد آمد

در هنگام نماز به یاد خم ابروان تو افتادم و دچار حالتى شدم که محراب نماز از حال من فریاد برآورد. یعنی این چه نمازیست؟

از من اکنون طمع صبر و دل و هوش مدار
کان تحمل که تو دیدی همه بر باد آمد

دیگر انتظار نداشته باش که از من صبر و قرار دل و هوشیاری ببینی؛ زیرا آن تحمل و بردبارى که پیش از این در من دیده بودی، همه از بین رفته است.

باده صافی شد و مرغان چمن مست شدند
موسم عاشقی و کار به بنیاد آمد

شراب صاف شد و پرندگان در چمنزار سرمست شدند. فصل عاشقى و کارهاى اساسى فرا رسید. باده صافی شد یعنی شراب رسید و در خمره پخته شد.

بوی بهبود ز اوضاع جهان می‌شنوم
شادی آورد گل و باد صبا شاد آمد

احوال دنیا نیکو شده است و من از اوضاع جهان بوى بهبود به مشامم مى‌رسد، زیرا می‌بینم که گل با خود شادى آورده و باد صبا نیز شادمان است.

ای عروس هنر از بخت شکایت منما
حجله حسن بیارای که داماد آمد

اى عروس هنر، از بخت بد خودت شکایت مکن. حجله زیبایی را تزیین کن که اینک داماد تو آمده است. حافظ در این بیت هنر را که تاکنون کسی به او توجه نمی‌کرده به عروسى تشبیه نموده که از بخت خود گله‌مند بوده و اکنون دامادش یعنی خریدار هنر آمده است.

دلفریبان نباتی همه زیور بستند
دلبر ماست که با حسن خداداد آمد

گیاهان و درختان مانند زیبارویان دل‌فریب خود را با زیورآلات آراسته‌اند؛ یعنی زیبایی‌شان از خودشان نیست و عاریه است. فقط دلبر ماست که با زیبایى بکر و خدادادی جلوه‌گرى مى‌کند.

زیر بارند درختان که تعلق دارند‌
ای خوشا سرو که از بار غم آزاد آمد

درختان به سبب دل‌بستگى به میوه خود، بار سنگین دل‌بسته و وابسته بودن را حمل می‌کنند؛ خوشا به حال سرو که میوه ندارد و از بار غصه دل‌بستگى آزاد است.

مطرب از گفته حافظ غزلی نغز بخوان
تا بگویم که ز عهد طربم یاد آمد‌

ای مطرب، از سروده‌های حافظ یک غزل بدیع و جالب بخوان تا سر ذوق بیایم و باز هم بگویم، چراکه ایام شادمانی‌ام به خاطرم رسیده است