غزل شماره ۱۶۱ حافظ: کی شعر تر انگیزد خاطر که حزین باشد

غزل شماره ۱۶۱ حافظ کسی را مخاطب ساخته و در پاسخ او که شعر‌ تر و نشاط‌آور درخواست دارد، می‌فرماید خاطری که افسرده است نمی‌تواند شعر شاد بسراید. سپس گوشزد می‌کند که اگر لعل یار را نگین انگشتر خویش سازد، صد برابر از پادشاهی سلیمان داراتر است که لعل استعاره از لب یار است. در ادامه خیر را در طعن حسود می‌داند و غم نمی‌خورد.

تعبیر و تفسیر این غزل در فال حافظ شما

غم و غصه خاطر تو را آزرده است، دشمنان و افراد حسود به تو طعنه می‌زنند و روزگار بر تو سخت گرفته است. این تقدیر و صلاح الهی بوده که وضعیت به این صورت است. همیشه در زندگی و اتفاقاتی که پیش می‌آید حکمت و رازهایی وجود دارد که ما از آنها بی‌خبر هستیم، بنابراین از ناملایمات و رنجش روزگار آزرده خاطر مشو و آن‌ها را بپذیر. با صبر و شکیبایی حتی می‌توانی دشمنانت را به دوستانت تبدیل کنی.    

 

غزل شماره ۱۶۱ حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی

 

متن غزل شماره ۱۶۱ حافظ

کی شعر تر انگیزد خاطر که حزین باشد
یک نکته از این معنی گفتیم و همین باشد
از لعل تو گر یابم انگشتری زنهار
صد ملک سلیمانم در زیر نگین باشد
غمناک نباید بود از طعن حسود ای دل
شاید که چو وابینی خیر تو در این باشد
هر کو نکند فهمی زین کلک خیال انگیز
نقشش به حرام ار خود صورتگر چین باشد
جام می و خون دل هر یک به کسی دادند
در دایره قسمت اوضاع چنین باشد
در کار گلاب و گل حکم ازلی این بود
کاین شاهد بازاری وان پرده نشین باشد
آن نیست که حافظ را رندی بشد از خاطر
کاین سابقه پیشین تا روز پسین باشد

 

غزل شماره ۱۶۱ حافظ
غزل شماره ۱۶۱ حافظ

 

معنی و تفسیر غزل شماره ۱۶۱ حافظ

بیت اول

کی شعر‌ تر انگیزد خاطر که حزین باشد
یک نکته از این معنی گفتیم و همین باشد

آن ضمیر و قریحه که غمگین باشد چه زمانی و چگونه می‌تواند شعری نشاط‌آور بسراید؟ ما تنها یک اشاره از مقصود خودمان و حقیقت را گفتیم و جان کلام همین است.

 

✦✦✦✦

 

بیت دوم

از لعل تو گر یابم انگشتری زنهار
صد ملک سلیمانم در زیر نگین باشد

اگر از لب همچون لعل تو، انگشتر امان را بدست آورم، گویی که صد ملک سلیمان را تحت حکومت خود دارم.

 

✦✦✦✦

 

بیت سوم

غمناک نباید بود از طعن حسود‌ ای دل
شاید که چو وابینی خیر تو در این باشد‌

ای دل من، نباید از طعنه حسودان غمگین باشی، زیرا شاید اگر به دقت به آن طعنه بنگری، خیر و صلاح تو در آن باشد.

 

✦✦✦✦

 

بیت چهارم

هر کو نکند فهمی زین کلک خیال انگیز
نقشش به حرام ار خود صورتگر چین باشد

هر آن کسی که از این قلم خیال انگیز من چیزی درک نکند، نقش و تصویرش بر او حرام بادا حتی اگر او نقاش و صورتگر ماهر چینی باشد.

 

✦✦✦✦

 

بیت پنجم

جام می‌ و خون دل هر یک به کسی دادند
در دایره قسمت اوضاع چنین باشد

در این جهان تقدیر و قضا و قدر الهی این‌گونه است که به یک نفر جام شراب و به نفر دیگر خون دل، هر کدام را به یکی بدهند.

 

✦✦✦✦

 

بیت ششم

در کار گلاب و گل حکم ازلی این بود
کاین شاهد بازاری وان پرده نشین باشد

دستور و مشیت الهی از روی نخستِ آفرینش چنین مقدر شده که گلاب مستور و پرده نشین در شیشه پنهان باشد و گل زیباروی بازاری و مشغول خودفروشی باشد.

 

✦✦✦✦

 

بیت هفتم

آن نیست که حافظ را رندی بشد از خاطر
کاین سابقه پیشین تا روز پسین باشد

این‌طور نیست که حافظ رند بودن و اخلاق وارستگی از تعلقات دنیوی را فراموش کرده باشد، زیرا که رندی حافظ حکم ازلی و قضا و قدر است و تا روز قیامت ادامه خواهد داشت.

یادتون نره این مقاله رو به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط

  • به نظرم بیت ششم را جابجا معنی کردید.گل پرده نشین است و گلاب در بازار.

  • عليزاده

    به نظرم منظور از كلك خيال انگيز نقش ستارگان وكهكشانها وصور فلكي نيست؟

نظر خود را بنویسید