غزل شماره ۱۲۹ حافظ: اگر نه باده غم دل ز یاد ما ببرد

معنی و تفسیر غزل شماره ۱۲۹ حافظ

اگر نه باده غم دل ز یاد ما ببرد
نهیب حادثه بنیاد ما ز جا ببرد

اگر شراب، غم و اندوه دل را از خاطر ما نبرد، غارت حوادث روزگار، ما را از بیخ ریشه‌کن خواهد کرد.

اگر نه عقل به مستی فروکشد لنگر
چگونه کشتی از این ورطه بلا ببرد

اگر درون دریای غم، کشتی عقل با مست شدن، لنگر نیندازد چگونه می‌تواند از این طوفان بلا، جان سالم بدر ببرد؟ مستی کاریست که عقل انجام می‌دهد تا از شر غم خلاص شود.

فغان که با همه کس غایبانه باخت فلک
که کس نبود که دستی از این دغا ببرد

افسوس که فلک و زمانه، با همه ماهرانه دغلبازی نمود و در شطرنج آن‌ها را مات کرد، و در میان هیچ‌کس پیدا نشد که بر این ناراستی غلبه کند.

گذار بر ظلمات است خضر راهی کو
مباد کآتش محرومی آب ما ببرد

محل عبور ما از تاریکی‌هاست آیا خضر راهی پیدا می‌شود که ما را راهنمایی کند، تا مبادا آتش و لهیب محرومیت، باعث بدنامی و آبروریزی ما شود.

دل ضعیفم از آن می‌کشد به طرف چمن
که جان ز مرگ به بیماری صبا ببرد

دل ناتوان من به خاطر آن به چمن تمایل دارد که با وجود بیماری باد صبا، جان سالم از مرگ بدر ببرد.

طبیب عشق منم باده ده که این معجون
فراغت آرد و اندیشه خطا ببرد

من طبیب درد عشق هستم پس به من شراب بده، زیرا این دارو، باعث آسودگی می‌شود و اندیشه‌های باطل را از میان می‌برد.

بسوخت حافظ و کس حال او به یار نگفت
مگر نسیم پیامی خدای را ببرد

حافظ در غم عشق سوخت و هیچ‌کسی غم او را به معشوق نگفت، شاید نسیم بخاطر رضای خدا، پیامی از او به گوش معشوق برساند