نویسنده: صفورا دادخواه
بروزرسانی: 30 تیر 1401
فشار خون بالا از جمله مشکلات شایعی است که بسیاری از افراد را مخصوصا در سنین بالا درگیر می‌کند. خوشبختانه این بیماری کاملا قابل کنترل است و با مصرف مداوم دارو می‌توان آن را تعدیل کرد. یکی از داروهایی که در این زمینه استفاده می‌شود قرص کاپتوپریل است. در ادامه این مقاله از “ستاره” با موارد مصرف این دارو آشنا می‌شوید.
قرص کاپتوپریل چیست؟
قرص کاپتوپریل (Captopril) نوعی مهارکننده آنزیم ACE (آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین.) است که برای درمان فشار خون بالا (به خصوص در نارسایی قلب)، نارسایی احتقانی قلب، مشکلات کلیه ناشی از دیابت و بهبود بقا پس از حمله قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
امروزه این دارو در بیماران دچار ایسکمی قلبی نیز استفاده می‌شود. این دارو با مهار آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین، از تبدیل آنژیوتانسین I به آنژیوتانسین II جلوگیری می‌کند. آنژیوتانسین II یک میانجی پرقدرت است که موجب تنگ شدن رگ‌های خونی و احتباس سدیم و آب در بدن می‌شود.
با جلوگیری از تنگ شدن رگ‌ها و احتباس مایع در آنها، کاپتوپریل فشار داخل رگ‌های خونی و بار کاری قلب را کاهش می‌دهد. این دارو از طریق ادرار دفع می‌شود.
چنانچه به بیماری فشار خون بالا مبتلا هستید روش‌های خانگی را هم برای کنترل و درمان آن می‌توانید استفاده کنید. برای آشنایی با درمان خانگی فشار خون بالا، این مطلب را در ستاره مطالعه کنید.
موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی
| موارد مصرف | فشار خون بالا نارسایی قلب پیشگیری از نفروپاتی دیابتی اختلال عملكرد بطن چپ |
| عوارض | کاهش زیاد فشارخون، سرگیجه، سرفه خشک، خستگی، ناتوانی جنسی، شب ادراری، تکرر ادرار، از دست دادن قدرت چشایی، تهوع، استفراغ، خشکی دهان و بی‌خوابی |
| تداخل دارویی |
داروهای بیهوش‌کننده، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، سيكلوسپورين، مکمل‌های پتاسیم، داروهای مدر، لیتیم، نیترات‌ها، دیورتیک‌ها |
نکات مهم در خصوص مصرف کاپتوپریل
۲. اگر دچار دیابت هستید، کاپتوپریل را همراه با هر دارویی که شامل آلیسکیرن (Amturnide ،Tekturna ،Tekamlo) است، مصرف نکنید.
۳. در صورتی که به کاپتوپریل یا هر نوع مهارکننده ACE مانند بنازپریل، فوزونوپریل، انالاپریل، لیزینوپریل، مئو اکپریل، پروین دپریل، کویناپریل، رامیپریل یا تراندولاپریل حساسیت دارید، نباید از این دارو استفاده کنید.
۴. برای حصول اطمینان در خصوص ایمن بودن مصرف کاپتوپریل در شما، اگر هر یک از موارد زیر در شما وجود دارد، در خصوص آن با پزشک خود مشورت کنید:
- بیماری کلیوی (یا اگر در حال دیالیز هستید)
- بیماری‌های کبدی
- ابتلا به انواع دیابت
- ابتلا به یک بیماری بافت همبند مانند سندرم مارفان، لوپوس، اسکلرودرم یا آرتریت روماتوئید
- اگر سابقا عمل پیوند عضو داشته‌اید
۶. در بازه‌ی زمانی که کاپتوپریل مصرف می‌کنید، روزانه مقدار بیشتری آب بنوشید.
۷. فشار خون شما اغلب باید مورد بررسی قرار گیرد و ممکن است به آزمایش‌های خون مکرر نیاز داشته باشید.
۸. اگر در آینده‌ای نزدیک عمل جراحی دارید، پزشک جراح خود را در خصوص مصرف کاپتوپریل آگاه کنید. ممکن است لازم باشد مصرف این دارو را برای مدت کوتاهی متوقف کنید.
۹. اگر تحت درمان فشار خون بالا هستید و در این حین احساس بهبود و سلامت پیدا کردید، باید همچنان به مصرف این دارو ادامه دهید. فشار خون بالا اغلب بدون علامت است و ممکن است لازم باشد از داروهای فشار خون تا پاین عمر خود استفاده کنید.
مقدار و نحوه مصرف
اگر یک نوبت را فراموش کردید، به مجردی که به یاد آورید، مصرف کنید. البته اگر تقریبا موقع مصرف نوبت بعدی رسیده است، نوبت فراموش شده را رها کرده، به برنامه دارویی‌تان برگردید، ولی مقدار دارو را دو برابر نکنید و بدون مشورت با پزشکتان دارو را قطع نکنید. بهتر است این دارو نیم الی یک ساعت قبل از صرف غذا مصرف شود. زیرا غذا میزان جذب آن را کاهش می‌دهد.
مواردی که باید هنگام مصرف کاپتوپریل از آنها پرهیز کنید
- از مصرف الکل در حین مصرف این دارو پرهیز کنید؛ زیرا مصرف الکل می‌تواند فشار خون را بیشتر کاهش دهد و ممکن است برخی از عوارض جانبی کاپتوپریل را افزایش دهد.
- در هنگام مصرف کاپتوپریل از جایگزین‌های نمکی یا مکمل‌های پتاسیم استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک شما به شما گفته باشد.
- به هنگام مصرف این دارو از گرم شدن بیش از حد یا انجام فعالیت‌های سنگین ورزشی در آب و هوای گرم پرهیز کنید. دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد نوع و مقدار مایعات که باید بنوشید، دنبال کنید. در بعضی موارد، نوشیدن بیش از حد مایعات می‌تواند خطرناک‌تر از کم نوشیدن آنها باشد.
عوارض کاپتوپریل چیست؟
در صورتی که نشانه‌هایی از واکنش آلرژیک به کپتوپریل داشته باشید، (مانند کهیر، درد شدید معده، احساس تنگی نفس، تورم چهره، لب‌ها، زبان یا گلو.) باید سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
در صورتی که هر یک از علائم زیر در شما بروز کرد، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید:
- داشتن احساس سرگیجه، مانند اینکه ممکن است سریعا بیهوش شوید
- کم شدن یا متوقف شدن ادرار یا اینکه ادرار بیش از حد در شما بروز کند
- احساس تنگی نفس حتی با انجام فعالیت‌های معمولی، تورم و افزایش سریع وزن
- احساس درد یا فشار در قفسه سینه، تپش قلب یا لرزش در قفسه سینه
- حالت تهوع، ضربان قلب آهسته یا غیرعادی، احساس ضعف و از دست دادن توان حرکت
- احساس ضعف ناگهانی، تب، لرز، گلودرد، زخم‌های دردناک در دهان، درد هنگام بلع، زخم‌های پوستی، علائم سرماخوردگی یا آنفلوانزا.
عوارض جانبی شایع مصرف کاپتوپریل، شامل موارد زیر است:
- سرفه
- احساس گر گرفتگی
- بی حسی، سوزن سوزن شدن، یا سوزش و درد در دست و یا پا
- از دست دادن حس چشایی
- خارش خفیف یا خارش پوست
نکاتی تکمیلی در خصوص مصرف قرص کاپتوپریل
۱. این دارو افزایش فشار خون را درمان نمی‌کند، بلكه آن را كنترل می‌نماید، لذا مصرف آن ممكن است برای طولانی مدت باشد.
۲. طی مصرف این دارو، رعایت رژیم غذایی و محدودیت مصرف سدیم اهمیت دارد.
۳. وزنتان را متناسب با قد و استخوان‌‌بندی‌تان حفظ کنید. در صورت نیاز برای کاهش وزن از پزشکتان کمک بگیرید.
۴. اگر سیگاری هستید سیگار را ترک کنید. از پزشکتان بخواهید شما را به یک مشاور یا گروه ترک سیگار معرفی کند.
۵. الکل ننوشید.
۶. فشار خون خود را هر هفته اندازه‌گیری کرده و در جایی یادداشت کنید و در مراجعه به پزشکتان آن را به وی نشان دهید.
۷. حین مصرف این دارو نباید داروهای دیگر را بدون تایید پزشکتان مصرف کنید، به‌ویژه داروهای سرماخوردگی و سرفه و داروهای محرک.
۸. نباید بدون مشورت با پزشکتان دارو را قطع کنید.
۹. مصرف این دارو می‌تواند به شیر مادر وارد شود، ولی بی‌خطری آن ثابت نشده است؛ لذا باید با احتیاط مصرف شود.
۱۰. کاپتوپریل را دور از دسترس کودکان، دور از گرما، نور مستقیم و حرارت مرطوب نگاه دارید.
توصیه‌ها و مراقبت‌های پرستاری
- در صورت وجود سابقه آنژیوادم، افزایش پتاسیم خون، تنگی شریان كلیه، پیوند كلیه و نارسایی کلیه این دارو با احتیاط فراوان مصرف شود.
- در بیمارانی كه رژیم غذایی شدیدا كم نمک دارند یا دیالیز می‌شوند، كاهش ناگهانی میزان آنژیوتانسین II ممكن است سبب كاهش ناگهانی و شدید فشار خون شود.
- خطر نارسایی كلیه ناشی از مصرف داروهای مهاركننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین دربیمارانی كه سدیم و حجم خون آنها كاهش یافته یا در بیمارانی كه مبتلا به نارسایی احتقانی قلب هستند، افزایش می‌یابد.
- چنانچه بیمار سابقه بیماری‌های کلیوی و یا قلبی دارد، موارد را به اطلاع پزشک برسانید.
- حداقل دو هفته درمان تا دستیابی به اثرات کامل درمانی نیاز است.
- اختلال چشایی در ۵ الی ۱۰ درصد بیماران روی می‌دهد و با ادامه مصرف دارو ظرف مدت ۲ تا ۳ ماه برطرف می‌شود.
- ممکن است ناخن‌ها تیره‌رنگ یا شکننده شوند که با کاهش دوز مصرفی برگشت‌پذیر است.
- داروهای بدون نیاز به نسخه را تنها با تایید پزشک مصرف کنید
- جراح یا دندانپزشک را از مصرف قرص کاپتوپریل مطلع کنید.
- بیمار دیابتی را آگاه سازید که کاپتوپریل ایجاد هیپوگلیسمی می‌کند. طی هفته‌های اول درمان گلوکز خون را به دقت ارزیابی کنید.
برگرفته از: drugs.com
