معرفی جاذبه های گردشگری آذربایجان غربی

تخت سلیمان

این مجموعه فرهنگی – تاریخی به مساحت ۱۲۴ هزار مترمربع که در ادوار مختلف محل سکونت مادها، اشکانیان، ساسانیان و مغول‌ها بوده در استان آذربایجان غربی قراردارد و به روایتی محل تولد زرتشت پیامبر می‌باشد. قلعه تاریخی تخت سلیمان بازمانده از دوره ساسانیان با بخش‌های مختلفی همچون آتشکده آذر گشسب به عنوان یکی از مهمترین آتشکده های دوره ساسانی، آتشکده شاهی و جنگ آوران، ایوان خسرو، معبد آناهیتا، آتشگاه‌های کوچک و دروازه ها و دیوارهای مستحکمش از بناهای مهم تاریخی جهان به شمار می‌رود.

تمام آثار آن درون یک حصار و دیوار بیضی شکل بنیان گرفته که دور تا دور آن دشتی گسترده است. حصار بیرونی از سنگ های لاشه ای به ابعاد مختلف به ضخامت ۵ متر و ارتفاع ۱۴ متر و محیط بیرونی ۱۲۰۰ متر بنا شده است. لایه بیرونی حصار با سنگ های تراش دار نماسازی شده و دارای ۳۸ برج دفاعی مخروطی شکل است.

بنای دیوار و حصار بیرون متعلق به دوره ساسانی است و در دوره ایلخانی نیز ضمن مرمت پاره ای از قسمت های فروریخته ، دروازه جدید در مجاورت دروازه جنوبی عهد ساسانی احداث شده است. داخل حصار بیضی شکل دو مربع مختلف المرکز هم محور به چشم می خورد که در مرکز مربع جنوبی دریاچه و در مرکز مربع شمالی آتشکده واقع شده است و دور تا دور این مربع را یک حصار مستطیلی شکل به طول تقریبی ۲۵۰ متر و عرض تقریبی ۱۵۰ متر در بر گرفته و ۶۰ برج مدور آن را احاطه کرده است.

پل قطور

پل هوایی قطور شهرستان خوی بزرگترین پل هوایی در خاورمیانه است که با طبیعتی زیبا و بکر هر ساله گردشگران زیادی را برای بازدید به خود جذب می کند. پل هوایی قطور خوی در مرز بین ایران و ترکیه و در شهر قطور از شهرهای توابع شهرستان خوی واقع شده است.

این پل در سال ۱۳۴۷ توسط دو شرکت ایرانی و اتریشی، پی ریزی و پایه‌های بتونی آن اجرا و اسکلت فلزی و شاسی آن توسط آمریکایی‌ها انجام گرفت. ساخت این پل در سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) توسط یک زن مهندس آلمانی به پایان رسیده است.

طول این پل ۴۴۸ متر، طول ارک فلزی پل ۲۲۳ متر و ارتفاع آن از سطح رودخانه قطور ۱۱۸.۲۸ متر دارای ۱۰ عدد پایه بتونی مسلح بوده که ۶ عدد از این پایه‌ها به طرف خوی و ۴ عدد از پایه‌های بتونی به سمت رازی است و در مجموع دارای ۸ دهنه که به صورت اکس به اکس در امتداد هم گسترش یافته‌اند. رنگ این پل فلزی در گذشته به رنگ قرمز بود و در زمان جنگ ایران و عراق جهت استتار از حمله هوائی عراق، به رنگ خاکی رنگ آمیزی شده است.

بازار خوی

شهرستان خوی به سبب قرار گرفتن بر سر جاده‌های معروف بازرگانی مانند: جاده ابریشم، مکه یولی، راه طرابوزان به جلفا و… و همچنین به سبب مركزیت اقتصادی از قدیم دارای كاروانسراهای متعدّد، جهت تخلیه كالا و استراحت بازرگانان، و بازاری وسیع و گسترده جهت داد و ستد كالای مختلف را دارا بوده است. در گذشته خوی دارای مركز اقتصادی و بازاری بزرگ بوده، ولی در دوره‌های مختلف تاریخی به علّت وجود سوانح طبیعی و انسانی، كه شهر كهن رو به نابودی گذاشته، به تدریج شهری نو و جدید در کنار آن به وجود آمده است.

بازار تاریخی خوی یکی از بناهای زیبا و ارزشمند در آذربایجان غربی است که با سپری کردن روزگاران طولانی هنوز هم نبض اقتصادی خوی و منطقه در حجره‌ها و راسته‌ها و کاروانسراهای آن می‌تپد. بازار قدیمی فعلی شهر خوی مربوط است به آبادانی دوره‌های اخیر، كه از اواخر قرن دوازده هجری (دوران صفویه) شروع شده است.

قره کلیسا

قره کلیسا اولین کلیسای جهان است که بر مقبره طادی مقدس و سه هزار و ۵۰۰ نفر از پیروان این دین در زمان اشکانیان در چالدران بنا شده و از همین رو نهمین اثر کشور در ردیف آثار جهانی است. معماری اصلی کلیسا به صورت بازلیک نوع خاصی از معماری کلیسایی است. این کلیسا دارای دو گنبد بزرگ و کوچک هرمی شکل و ۱۲ ترک است. بخش قدیمی بنا با سنگ های تراشه های سیاهرنگ و بخش جدید آن با سنگهای سفید ساخته شده است.

کلیسای سیاه در بخش خارجی دارای طرحهای زیبایی مانند گردونه خورشید و بقایای حجاریهایی از بنای اولیه کلیساست اما در بخش کلیسای سفید حجاری های ارزشمند فراوانی به صورت تصاویر انسان، نقوش گل و بوته، اشکال حیوانات و موتیفهای تزیینی زیادی دارد که ملهم از عقاید مذهبی و هنر روزگار خویش است.

کتیبه هایی به خط ارمنی در قسمتهای داخل و خارج بنا روی سنگ کنده شده که مربوط به تعمیرات یا به صورت یادگاری مربوط به بازدیدکنندگان گذشته دور است. این کلیسا در داخل خود دارای مکانی برای غسل تعمید است و همچون بسیاری از کلیساهای جهان محرابی دارد که در شرق کلیسا واقع شده است و در ورودی آن در قسمت غرب قرار دارد.

برج ناقوس این کلیسا به زیباترین شکل طراحی شده است که متاسفانه عملیات بازسازی آن در دوره قاجاریه ناقص مانده است و تنها در یک طبقه خلاصه می شود. براساس برخی منابع، گویا قرار بوده است دو طبقه دیگر نیز به این برج ناقوس اضافه شود.

آرامگاه شمس تبریزی

کلیسای ننه مریم

کلیسای ننه مریم- که امروزه به نام کلیسای شرق آشور نامیده می شود- در خیابان قدس شهر ارومیه قراردارد و یکی از آثار بی نظیر و تاریخی آشوری های ارومیه است. در سده های گذشته دفن اموات در این محل انجام می گرفت. این بنا در طی قرون مورد مرمت قرار گرفت.نمای فعلی متعلق به دوره ساسانی است و دارای طاق های بسیار جالب و قرینه سازی کاملاً زیبا- قابل مقایسه با معماری آتشکده های ساسانی – است. طبق روایت نویسندگان آشوری و مسیحی این بنا قبلاً  آتشکده بود و یکی از معابد معروف زرتشتیان این دیار به شمار می رفت.

همچنین آمده است که سه نفر از موبدان زرتشتی در این مکان مشغول ادای فرایض مذهبی  بودند که شبی شاهد حرکت ستاره ای درخشان در طرف شرق می شوند. این حادثه را نشانی از تولد نوزادی که ناجی خواهد بود دانسته و همان شب به جانب آن ستاره – اورشلیم – روانه می شوند.

مسجد مناره

یکی از مشهورترین مساجد در آذربایجان‌غربی مسجد تاریخی “مناره” واقع در مرکز شهرستان ارومیه، ضلع شمالی خیابان امام خمینی(ره)، کوی شیشه‌گرخانه و در جنب مدرسه قدیمی هدایت است که نقش بسزایی در تاریخ ابنیه این دیار دارد. مسجد “مناره” در فاصله کمی از مسجد “سردار” در محله امیرنظامی قرار داشته که به علت مناره بلند قامت خود توسط دو نفر از خوانین ارومیه به نام‌های حاج‌ علیارخان و حاج یدالله‌خان امیر نظمی افشار ساخته شده است.

یکی دیگر از دلیل‌های معروف بودن این مسجد، فاقد بودن دیگر مساجد شهرستان ارومیه از وجود مناره هستند. بنای اولیه این مسجد کهن به‌دست حاج‌ علیارخان احداث و در سال ۱۳۲۸ هجری قمری نیز به دست یدالله‌خان تجدید بنا و مرمت شده است. مسجد “مناره” با معماری بومی و سنتی، دارای یک مناره با الگوی مساجد شمال غربی ایران از نوع مساجد شبستانی و با پوشش تیر چوبی طراحی و دارای زیربنای حدوداً ۴۵۰ مترمربع فاقد صحن است.

دژ بسطام

قلعه یا “دژ بسطام” در نزدیکی روستایی به همین نام در ۴۴ کیلومتری غرب بخش قره ضیاء الدین از توابع شهرستان خوی تو استان آذربایجان غربی قرار گرفته است. قدمت این دژ که تو منطقه ای به وسعت ۳۲ هکتار واقع شده است، بر اساس کتیبه ای که از روسای دوم یکی از پادشاهان اورارتویی کشف شده، به سال های ۶۴۵ و ۶۸۵ قبل از میلاد می رسد و یکی از مهم ترین و باشکوه ترین شهرهای اورارتویی زمانی خود بوده است.

این قلعه با سلطه قوم ماد بر این منطقه به صورت متروک مانده است و فقط در دوران قرون وسطی (همزمان با دوره مغول) توسط گروهی از مسیحیان مورد سکونت قرار گرفت که از آنها نقش صلیب هایی روی صخره ها نمایان می‌باشد. کاوش های باستانی حاکی از اینه که این قلعه طی ۵۰ سال و تو ۳ مرحله ساخته شده است و دارای معبد، بازار و مقر حکومتی، برج، بارو، دروازه و راه های مخفی ویژه ایست.

قلعه دارای دیوارهای مستحکم سنگیِ که روی صخره ای بلند مشرف به دره ای بزرگ قرار دارد. بر اساس آثار اورارتویی دژ بسطام یک پائین قلعه، یک میان قلعه که معبد خدایان اورارتور و یکی از انبارهای بزرگ آذوقه در آنجا قرار داشته است و یک بالا قلعه داشته است.