ستاره | سرویس سلامت – در این مطلب نکات مهم بیماری واسکولیت را بخوانید.
بیماری واسکولیت
بیماری واسکولیت به معنای التهاب و ورم رگهای خونی است که میتواند باعث ورم دیوار رگها و درنتیجه کاهش جریان خون و انسداد رگها و عدم خونرسانی به بافتها و اندام مختلف بدن شود. بدن انسان برای محافظت در برابر باکتریها و ویروسها از فرایندی به نام التهاب کمک میگیرد که علائم معمول آن قرمز شدن پوست، تورم و احساس گرمی یا درد در ناحیه آسیب دیده است. سالانه ۱۰ الی ۱۵ نفر از هر یک میلیون نفر گرفتار این بیماری میشوند که بیشتر این افراد بالای ۵۰ سال سن دارند. کودکان و جوانان نیز در معرض این بیماری قرار دارند.
تشخیص بیماری واسکولیت چگونه انجام میگیرد؟
این بیماری با آنژیوگرافی و یا بیوپسی (گرفتن یک قطعه کوچک بافتی از منطقه آسیب دیده در بدن) قابل تشخیص است. میزان آسیب رسانی این بیماری به فردی که دچار آن است، بستگی به بخشی از بدن دارد که درگیر آن شده است. از علائم قابل تشخیص این بیماری تورم رگهای خونی در قسمت آسیب دیده بدن و حتی پاره شدن و ایجاد خونریزی داخلی در همان قسمت است. این بیماری میتواند به بافتها و اندامهای بدن که توسط رگهای خونی تغذیه میشوند نیز آسیب برساند.
بیماری واسکولیت به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم بندی میشود که برای پیدایش واسکولیت اولیه هیچ زمینهای ندارد و علت واسکولیت ثانویه، بیماریهای رماتیسمی مانند لوپوست و… است که شیوع بالاتری دارد.
علت واسکولیت چیست؟
علت واقعی بیماری واسیکولت معمولا شناخته شده نیست. ولی ممکن است از یک واکنش نوع آلرژی خفیف تا شاید قرار گرفتن در معرض دارو، یک ماده شیمیایی و یا عاملی در طبیعت مانند گزیدگی حشرات تا یک بیماری خود ایمنی چند ارگانی سیستمیک جدی که می تواند تهدید کننده زندگی باشد، به وجود آید. به همین دلیل، تمام انواع واسکولیت باید بسیار جدی در نظر گرفته شود؛ زیرا این بیماری، یک بیماری بالقوه کشنده است تا زمانی که خلاف آن ثابت شود.
با وجودی که واسکولیت در حال حاضر غیر قابل درمان است، ولی قابل کنترل میباشد و میتوان آن را با داروهای مدرن کنترل کرد. اگر این بیماری در مراحل اولیه به درستی تشخیص داده شود و پس از آن به درستی و به طور موثر درمان شود، بیشتر بیماران بخوبی بهبود و با مراقبت مناسب و مستمر، همچنان قادر خواهند بود به یک زندگی خوب و عادی ادامه دهند. واسکولیت اگر به موقع تشخیص داده نشود و مورد درمان قرار نگیرد میتواند منجر به عوارض غیر قابل برگشت و کشنده شود. پزشکان باید از آخرین نتایج درمان با خبر شوند که وب سایت www.vasculitis.org.uk به همین منظور فعالیت دارد.
انواع مختلف واسکولیت چیست؟
واسکولیت میتواند عروق کوچک، متوسط و یا بزرگ را تحت تاثیر قرار دهد. بیماریهای اصلی عبارتند از:
- واسکولیتهای سرخرگهای بزرگ (آرتریت سلول ژانت یا آرتریت تمپورال، پلی میالژیای روماتیسمی، تاکایاسو و آرتریت )
- واسکولیتهای شریانهای متوسط (پلی آرتریت ندوزا، بیماری کاوازاکی)
- واسکولیتهای عروق کوچک: (ائوزینوفیلیک، گرانولوماتوز با پلی آنژئیت (چرگ)، سندرم اشتراوس، پلی آنژاتیس میکروسکوپی، گرانولوماتوز با پلی آنژئیت (گرانولوم وگنر)، پورپورای هنوخ شوئن لاین
- واسکولیتهای با شیوع کمتر (بیماری بهجت، بیماری بورگر، واسکولیت سیستم عصبی مرکزی، سندرم کوگانز، واسکولیت کرایوگلوبولینمی و کرایوگلوبولینمیک)
علائم بیماری واسکولیت در قسمتهای مختلف بدن چگونه است؟
بعضی از علایم عمومی عبارتند از: خستگی، ضعف، از دست دادن اشتها، از دست دادن وزن و تب. علائم دیگر بیماری واسکولیت در قسمتهای مختلف بدن به شرح زیر است:
- ریه: تنگی نفس، خس خس، سرفه خشک و یا سرفه خونی
- پوست: جوش و تاول، راش، زخم و نکروز مرگ بافت
- آرترالژی : درد در مفاصل ، تورم مفصل
- سیستم عصبی: از دست دادن حس، ضعف، علائم دردناک غیر معمول در دستها و پاها
- دستگاه گوارش: خونریزی و درد شکم
- مشکلات شنوایی: ناشنوایی و یا سر و صدا در گوش
- بینی: پوسته پوسته شدن داخل بینی و خون دماغ شدن
- چشم: برخی از انواع واسکولیت به طور ناگهانی میتواند روی دید شما تاثیر بگذارد یا باعث قرمز شدن چشم، دردناک، خشک و یا ریگدار آن شود.
- عضلات: التهاب باعث درد عضلانی و در نهایت میتواند سبب ضعیف شدن ماهیچهها شود.
- اعصاب: سوزن سوزن شدن و یا ضعف در بازوها و پاها
- کلیهها: مشکلات دفع ادرار یا خون در ادرار؛ گاهی اوقات ممکن است در ادرار خون به رنگ قرمز یا قهوهای دیده شود و یا مقدار ادرار ممکن است به طور ناگهانی کاهش پیدا کرده یا متوقف شود.
- دست و پا: انگشتان دست و پا می تواند سفید یا آبی شود و احساس سوزش زمانیکه در معرض شرایط سرد قرار گیرد.
- علائم سردرد، درد در فک و مشکلات با چشم (مانند دوبینی یا تاری) علائم ممکن است از یک نوع التهاب عروق به نام آرتریت سلول ژانت (GCA) باشند.
درمان واسکولیت چگونه است؟
واسکولیت ممکن است قسمتهای مختلفی از بدن (پوست، مفاصل، کلیه و ریهها) را درگیر کند. پیش آگاهی کلی، بسته به بافت مبتلا و شدت بیماری متفاوت است و درمان بسته به شدت بیماری واسکولیت و ارگانهای درگیر متغیر است. لذا درمان بر اساس شدت بیماری و ارگانهای درگیر و اشکال مختلف واسکولیت میباشد. درمانها عموماً به سمت متوقف کردن التهاب و سرکوب سیستم ایمنی بدن است. به طور معمول، داروهای کورتیزونی مانند پردنیزولون استفاده میشود. علاوه بر این، سایر داروهای مهار سیستم ایمنی مانند سیکلوفسفامید (Cytoxan) در نظر گرفته شده است. همچنین ممکن است نیاز به درمانهای خاص پزشکی در موارد ابتلای اندامهای بدن (مانند قلب و ریهها) در زمان فعال بودن بیماری باشد.
منبع: وبسایت رژیم غذایی – عصر ایران