علائم سرطان مری چیست؟ + علت و راه های درمان

ستاره | سرویس سلامت – سرطان مری یک بدخیمی در حال شایع اما بی‌نهایت کشنده است. تشخیص آن در سال ۲۰۱۴ در ۱۸۱۷۰ آمریکایی گزارش شد و منجر به مرگ ۱۵۴۰ نفر گردید. تقریبا تمام موارد سرطان‌های مری یا SCC (کارسینوم سلول سنگفرشی: کارسینوم به سرطان‌هایی گفته می‌شود که در پوست یا در لایه‌ی داخلی پوشاننده‌ی اعضا بدن بوجود می‌آید.) یا آدنوکارسینوم (آدنوکارسینوم به سرطان در بافت غدد گفته می‌شود.) بوده که این دو نوع مختلف بافت شناسی، علائم مشابه اما فاکتورهای زمینه‌ساز مختلفی دارند. 

علت سرطان مری چیست؟

در سراسر جهان SCC شایع‌ترین این سرطان بوده و بروز آن به طور قابل توجهی در ارتباط با مجل جغرافیایی افراد افزایش می‌یابد که بیشتر در نواحی سواحل جنوبی دریای خزر آغاز شده و به شرق تا شمال چین (شامل بخش‌هایی از ایران، آسیای میانه، افغانستان،‌سیبری و مغولستان) گسترش می‌یابد. افزایش خطر ابتلا به صورت خانوادگی در مناطق با شیوع بالا دیده می‌شود در حالی که ارتباط ژنی با این بیماری هنوز مشخص نشده است. به نظر می‌رسد اغلب، افراد بعد از ۵۰ سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند و در جوامع با سطح اجتماعی-اقتصادی پایین‌تر رخ می‌دهد.

عوامل موثر مختلفی در ایجاد و پیشرفت SCC مری نقش دارند. این عوامل شامل موارد زیر می‌باشد:

• مصرف بیش از حد الکل
• استعمال سیگار و دخانیات
• سایر سرطان‌‌زاهای مصرفی شامل نیترات‌ها که به نیتریت‌ها تبدیل می‌شوند؛‌ مصرف اپیوئیدها، سموم قارچی در سبزیجات ترشی شده
• آسیب مخاطی ناشی از عوامل فیزیکی
• نوشیدن چای داغ
• فقر آهن
• کمبود ویتامین A و روی

در آمریکا به طور اولیه، سرطان مری با میزان مصرف بیش از حد الکل و سیگار کشیدن ارتباط دارد. خطر نسبی با تنباکوی استفاده شده یا مصرف الکل افزایش می‌یابد و این دو اثر یکدیگر را تشدید می‌کنند. مصرف ویسکی با احتمال بروز بالاتری نسبت به مصرف شراب یا آبجو گزارش شده است. سرطان سلول سنگفرشی مری نیز با مصرف نیتریت‌ها، ‌ها و سموم قارچی در سبزیجات ترشی شده و آسیب مخاطی توسط برخی محرک‌های فیزیکی مثل تماس طولانی مدت با چای بسیار داغ،‌ مصرف مواد قلیایی،‌ تنگی‌های ناشی از پرتوتابی و آشلازی مزمن همراه بوده است. بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن، در معرض خطر بالای سرطان سلول سنگفرشی مری قرار دارند.

علائم سرطان مری چیست؟

حدود ۵ درصد سرطان مری در یک سوم فوقانی مری (مری گردنی)،‌ ۲۰ درصد در یک سوم میانی و ۷۵ درصد در یک سوم تحتانی ایجاد می‌شود.

اختلال در بلع به صورت پیشرونده و کاهش وزن در مدت کوتاه از نشانه‌های اولیه این بیماری در بیماران است. اختلال در بلع (دیسفاژی) در ابتدا نسبت به مواد جامد است و به تدریج پیشرفت کرده و شامل غذاهای نیمه جامد و مابعات هم می‌شود. زمانی که این نشانه‌ها بوجود می‌آیند بیماری معمولا غیرقابل درمان است؛ زیرا مشکل در بلع زمانی بوجود می‌آید که بیش از ۶۰ درصد محیط مری توسط سلول‌های سرطانی درگیر شده باشد. دیسفاژی ممکن است با استفراغ و درد هنگام بلع، دردی که به قفسه سینه و یا پشت انتشار می‌یابد همراه باشد. بیماری به طور شایع به غدد لنفاوی مجاور، کبد، ریه‌ها و استخوان گسترش می‌یابد. فیستول‌های نای – مری ممکن است در اثر پیشرفت بیماری بوجود آیند و به طور اولیه ذر بیماران با تومورهای مری فوقانی و میانی دیده می‌شوند.

از آنجایی که در بیماران در معرض خطر کارسینوم سلول سنگفرشی مری، خطر سرطان‌های ریه و سر و گردن هم بالا می‌باشد،‌ معاینه اندوسکوپی حنجره، نای و برونش‌ها هم باید صورت گیرد. معاینه دقیق فوندوس معده هم الزامی است. همچنین میزان گسترش تومور به مدیاستن و گره‌های لنفی اطراف آئورت باید به کمک CT اسکن قفسه سینه و شکم و التراسوند اندوسکوپیک بررسی شود.

راه های درمان سرطان مری

پیش آگهی بیماران مبتلا به کارسینوم مری ضعیف است. حدود ۱۰% بیماران ۵ سال پس از تشخیص زنده می‌مانند. بنابراین درمان این بیماری متوجه کنترل نشانه‌هاست.

• برداشتن تمامی تومور قابل رویت طی عمل جراحی تنها در ۴۵ درصد موارد امکان‌پذیر است و اغلب سلول‌های باقی مانده‌ی توموری در حاشیه محل جراحی وجود دارند. چنین جراحی‌هایی با میزان مرگ و میر پس از عمل حدود تقریبا ۵ درصد همراه بوده است که در نتیجه فیستول‌ها، آبسه‌های ساب فرنیک و عوارض قلبی – تنفسی حادث شده‌اند. حدود ۲۰% از بیمارانی که پس از جراحی زنده می‌مانند تا پنج سال بعد نیز زنده می‌مانند.
• استفاده از داروهای آنتی آنژیوژنیک مثل bevacizumab یا آواستین (Avastin) به نظر می‌رسد که ارزش محدودی در درمان سرطان مری داشته باشند.
• ترکیب کموتراپی (شیمی‌ درمانی) و رادیوتراپی به عنوان رویکرد درمانی اولیه، چه به تنهایی و چه با عمل جراحی بعدی،‌ممکن است مفید باشد.