قرص پردنیزولون چیست؟ + عوارض و نحوه مصرف

 

پردنیزولون (Prednisolone) جزء دسته‌ای از داروها است که به آن‌ها استروئید یا کورتیکواستروئید می‌گویند. این داروها در بین مردم به کورتون هم معروف هستند. پردنیزولون مانند دیگر استروئیدها مانع از ترشح موادی در بدن می‌گردد که موجب بروز التهاب می‌شوند و به منظور درمان بسیاری از بیماری‌های التهابی مختلف مانند آرتریت، لوپوس، پسوریازیس، کولیت اولسراتیو، اختلالات آلرژیک، ادم مغزی، بیماری‌های روماتیسمی، اختلالات غدد درون ریز، هیپرپلازی مادرزادی غده فوق كلیه و شرایطی که بر روی پوست، چشم، ریه، معده، سیستم عصبی یا سلول‌های خونی اثر می‌گذارد؛ مورد استفاده قرار می‌گیرد. علیرغم تمام ویژگی‌های مثبتی که این دارو دارد؛ به هیچ عنوان نباید خودسرانه و بدون تجویز پزشک، مصرف شود. مخصوصا زمانی که در هر جایی از بدن عفونت قارچی وجود داشته باشد. چرا که پردنیزولون با تضعیف سیستم ایمنی بدن، ابتلا به عفونت را افزایش داده و یا باعث وخیم‌تر شدن بیماری فعلی می‌شود.

 

عوارض جانبی داروی پردنیزولون

• افزایش وزن
• سوءهاضمه
• بی‌خوابی یا اختلال در خواب
• اضطراب
• تعریق

عوارض جانبی جدی‌تر که می‌تواند رخ بدهد شامل موارد زیر می‌شود. اگر با این شرایط مواجه شدید، به‌سرعت با پزشک، تماس بگیرید:

• تب و لرز، گلودرد، گوش درد، سرفه، ترشح بیشتر بزاق، یا تغییر رنگ بزاق، ادرار زیاد یا درد هنگام ادرار و زخم‌دهان.
• خواب‌آلودگی یا سرگیجه، احساس تشنگی یا گرسنگی زیاد، قرمزی پوست و تنفس سریع.
• افزایش وزن در بالاتنه، پف کردن صورت و سردردهای شدید.
• معده‌ درد شدید یا استفراغ، سرگیجه شدید، بیهوشی، ضعف عضلانی، خستگی زیاد، تغییر حالات روحی، از دست دادن اشتها و کاهش وزن.
• درد یا گرفتگی عضلات و یا تپش قلب.
• ورم دست‌ها و پاها، تغییر بینایی، کبودی یا خون‌ریزی غیرمعمول، مدفوع سیاه، استفراغ خونی یا تیره رنگ.

 

 

روش‌های مقابله با عوارض جانبی

 

مصرف داروی پردنیزولون در کودکان

 

مقدار و نحوه مصرف این دارو چگونه است؟

توجه: به شما توصیه می‌شود تا دوز داروی خود را به بیش از دوز تجویز شده برای شما افزایش ندهید. این کار شما را مستعد عوارض جانبی ناخواسته این دارو می‌کند. همچنین به شما توصیه می‌شود تا داروی خود را بدون مشورت با پزشک خود قطع یا کاهش ندهید. قطع ناگهانی این دارو ممکن است موجب بدتر شدن بیماری زمینه‌ای شما گردد. همچنین ممکن است به دنبال قطع ناگهانی این دارو دچار علایمی نظیر ضعف، کاهش وزن، تهوع، درد عضلانی، سردرد و گیجی گردید.

 

 

در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف قرص پردنیزولون چه باید کرد؟

اگر فراموش کردید قرص پردنیزولون را بخورید؛ به‌محض یادآوری، آن را مصرف کنید. اگر تا فردای آن روز یادتان نیامد که قرص‌تان را نخورده‌اید، دیگر آن وعده فراموش‌شده را مصرف نکنید. همچنین اگر یک وعده را فراموش کردید، در وعده بعدی برای جبران آن، دو قرص مصرف نکنید.

 

تداخل دارویی پردنیزولون

تداخلات دارویی از آن جهت حائز اهمیت است که می‌تواند اثر بخشی این دارو را افزایش یا کاهش دهد. تصور کنید که شما دارویی مصرف می‌کنید که عملکرد این دارو را کاهش می‌دهد. بنابراین این موضوع می‌تواند موجب کاهش اثر آن و همچنین طولانی شدن درمان و یا غیر مؤثر گردیدن آن شده و یا بالعکس باعث افزایش اثر و دچار شدن به عوارض دارو گردد. داروهای زیادی هستند که با عملکرد قرص پردنیزولون تداخل دارند یا خطر ابتلا به عوارض جانبی را افزایش می‌دهند. حتی داروهای به ظاهر ساده مثل آسپرین و مسکن‌های ضدالتهابی مانند ایبوپروفن هم می‌توانند تداخل ایجاد کرده و مشکل‌ساز شوند.

 

در چه شرایطی مجاز به استفاده از پردنیزولون نیستید

در صورتی که به این دارو حساسیت دارید و یا هر یک از موارد زیر در شما وجود دارد، نباید از این دارو استفاده کنید:

اگر به عفونت قارچی در هر جایی از بدن مبتلا هستید:

پردنیزولون با تضعیف سیستم ایمنی بدن شما، ابتلا به عفونت را در شما افزایش می‌دهد. از طرف دیگر، مصرف استروئیدها می‌توانند عفونت‌هایی را که در حال حاضر به آن‌ها مبتلا هستید را بدتر کنند و همچین عفونت‌هایی که اخیرا از شر آن‌ها خلاص شده‌اید را مجددا در شما فعال نمایند. در صورتی‌که این دارو برای شما تجویز شد؛ در مورد هر گونه بیماری یا عفونت که طی چند هفته گذشته داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر در گذشته به هر یک از بیماری‌های زیر مبتلا بوده‌اید:

• بیماری سل
• بیماری‌های مربوط به غده تیروئید (تیروئید کم کار و تیروئید پرکار)
• عفونت تبخال چشم
• زخم معده، کولیت اولسراتیو یا دیورتیکولیت
• افسردگی، بیماری روانی یا روانپریشی
• بیماری‌های مربوط به کبد (مخصوصا سیروز کبدی)
• فشار خون بالا، نارسایی قلبی یا حمله قلبی
• ابتلا به اختلال‌های عضلانی مانند میاستنی گراویس یا مولتیپل اسکلروزیس
• زخم‌های بهبود نیافته، دیابت، صرع، آب سیاه، تیروئید ضعیف، پوکی استخوان

در چنین شرایطی تنها با مشورت پزشک مجاز به استفاده از داروی پردنیزولون هستید.

اگر می‌خواهید باردار شوید، باردار هستید یا به نوزادتان شیر می‌دهید.

اخیرا واکسن زده‌اید یا قرار است بزنید.

 

 

مصرف قرص پردنیزولون در بارداری

معمولا در دوران بارداری قرص پردنیزولون تجویز نمی‌کنند، مگر اینکه مزایای مصرف آن از خطراتش بیشتر باشد. قرص پردنیزولون گاهی‌اوقات طی ۱۲ هفته نخست بارداری مشکلاتی ایجاد می‌کند. مقدار زیاد یا دوره طولانی مصرف این دارو هم ممکن است بر رشد جنین تأثیر بگذارند. با این وجود اگر در دوران حساس بارداری مجبور به استفاده از این دارو هستید؛ باید رشد بچه را به‌ طور مرتب، بررسی کنید.

 

مصرف قرص پردنیزولون در شیردهی

معمولا طی دوره شیردهی می‌توان تحت نظر پزشک، از قرص پردنیزولون استفاده کرد. اما ممکن است پردنیزولون وارد شیر مادر شود. اگر مقدار مصرف‌تان بالاست، باید شرایط و وضعیت عمومی نوزاد تحت بررسی قرار بگیرد تا دچار عوارض جانبی نشود. برای ایمنی بیشتر، معمولا توصیه می‌شود ۳ تا ۴ ساعت پس از مصرف قرص پردنیزولون، به کودک خود شیر ندهید.

 

نکاتی که باید در رابطه با مصرف قرص پردنیزولون بدانید

• اگر به دیابت نیز مبتلا هستید؛ به پزشک خود، اطلاع دهید. این دارو می‌تواند موجب افزایش سطح قند خون و بدتر شدن بیماری دیابت گردد. بنابراین در صورتی‌که به دنبال مصرف این دارو دچار علائم قند خون بالا نظیر افزایش دفعات ادرار و همچنین افزایش مصرف مایعات شدید؛ به پزشک خود، مراجعه کنید.
• در صورت وجود استرس‌های غیر معمول مانند هر بیماری جدی، تب و یا عفونت یا نیاز به جراحی یا اورژانس پزشکی، ممکن است نیاز شما به دوز این دارو تغییر کند. در مورد هر وضعیتی که بر شما تاثیر می‌گذارد؛ به پزشک خود، اطلاع دهید.
• اگر به عمل جراحی احتیاج دارید، قبل از وقت عمل، جراح را در خصوص مصرف پردنیزولون در جریان بگذارید. ممکن است لازم باشد مصرف این دارو را برای مدت کوتاهی متوقف کنید.
• احتمالا پزشک پیش از توقف کامل درمان، مقدار مصرف را کمتر می‌کند تا دچار عوارض جانبی قطع ناگهانی مصرف پردنیزولون نشوید.
• در صورتی که علائم آلرژیک نظیر کهیر، تنفس سخت، تورم چهره، لب‌ها، زبان یا گلو را داشتید سریعا به پزشک یا اورژانس مراجعه نمائید.
• اگر به پردنیزولون حساسیت داشته و یا اگر در هر جایی از بدن عفونت قارچی دارید نباید از پردنیزولون استفاده کنید.
• این دارو هنگامی که همراه سایر داروهای رقیق‌کننده خون از قبیل کلوپیدوگرل، وارفارین، کلگزان و انوکساپارین مصرف می‌شود می‌تواند احتمال خونریزی ناشی از آن‌ها را افزایش دهد. بنابراین در مصرف این دارو با داروهای رقیق‌کننده خون محتاط باشید.
• در صورتیکه تحت استرس قرار بگیرید نیاز بدن شما به آن بیشتر می‌شود. در این موارد باید مصرف پردنیزولون را به پزشک، اطلاع دهید.
• مصرف طولانی مدت این دارو می‌تواند شما را مستعد پوکی استخوان نماید. بنابراین مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین D و کلسیم و مصرف محصولات حاوی آن‌ها نظیر لبنیات و سبزیجات با برگ تیره بسیار توصیه می‌شود.
• همانگونه که در ابتدای مطلب نیز بیان شد، مصرف پردنیزولون موجب ضعیف شدن دفاع ایمنی بدن شما می‌شود. مصرف این دارو موجب می‌شود شما زودتر دچار بیماری عفونی شوید و یا اگر عفونتی در جایی از بدن دارید شدت آن بیشتر شود. بنابراین از تماس نزدیک با افرادی که بیماری عفونی واگیردار دارند اجتناب کنید.
• مصرف قرص پردنیزولون در دوران بارداری تنها در صورتی مجاز است که جایگزینی برای برای آن وجود نداشته باشد و مصرف آن الزامی باشد؛ چرا که این دارو می‌تواند برای جنین عوارضی به همراه داشته باشد. در صورتی‌که شما حین استفاده از این دارو باردار شده‌اید یا قصد بارداری دارید، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید و با وی درباره مصرف این دارو، مشورت نمایید.
• برای مصرف این دارو در دوران شیردهی نیاز به مطالعات بیشتر وجود دارد؛ با این حال مصرف آن در این دوران توصیه نمی‌شود و منع مصرف دارد.

 

 

موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی پردنیزولون (به طور خلاصه)

 

 

 

نام‌های تجاری قرص پردنیزولون

پردنیزولون با اسامی مختلفی همچون دلتاکورتریل (Deltacortril)، دلتاستب (Deltastab)، دیلاکورت (Dilacort) و پوانتی (Pevanti) در داروخانه‌ها موجود است.

 

سخن آخر

هیچ کس از مصرف دارو آن هم به مدت طولانی خوشحال نمی‌شود. اما گاهی اوقات لازم است برای به دست آوردن سلامتی و حتی در شرایط بحرانی‌تر برای کنترل سلامتی و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارو را به مدت طولانی مصرف کنیم. اگر به توصیه‌های پزشک عمل کنید قطعا با کمترین عوارض می‌توانید دوره درمان را کامل کرده و بهبود یابید. شما چه تجربه‌ای از مصرف داروهای ضدالتهاب نظیر پردنیزولون دارید؟ آیا مصرف این دارو برای شما موثر واقع شده است؟ خواهشمندیم در صورتی‌که تجربه مصرف این دارو را داشته و دیدگاهی در این‌باره دارید، تجربیات خود را با ما و سایر مخاطبان ستاره، به اشتراک بگذارید.