ستاره | سرویس مذهبی – وقتی که ماه رمضان با روزهای گرم سال خصوصا فصل تابستان تداخل پیدا می کند عواملی نظیر گرمای شدید، طولانی بودن روز، ناچار بودن از کار و فعالیت روزانه آن هم در معرض آفتاب و حرارت کارگاه و کنار تنور و اجاق، در طول ماه رمضان، وضعیت را برای بعضی از افرادی که روزه می گیرند به شدت سخت و طاقت فرسا میکند. وظیفه این افراد در قبال کار و روزه شان چیست؟ آیا روزه نگرفتن به دلیل سختی کار امکان پذیر است؟ با ما همراه باشید تا این ابهام برایتان برطرف شود.
حکم روزه مشاغل سخت از نظر قرآن
زمانی که خداوند در آیه ۱۸۵ سوره بقره، در دستور حکم روزه مشاغل سخت میفرماید:
«…و هر کس مریض و یا مسافر باشد به جای آن چند روزی از ماه های دیگر بگیرد خدا برای شما آسانی و سهولت را خواسته و دشواری نخواسته و منظور این است که عده سی روزه ماه را تکمیل کرده باشید»
نظر مراجع درباره روزه کسی که شغل سخت دارد
امام خمینی
درباره روزه کسی که شغل سخت دارد استفتائات متعددی از امام خمینی در اختیار است که سه فتوای امام در این باره را با هم می خوانیم؛
- کسی که شغل سخت دارد اگر مىتواند کار را ترک کند باید روزه بگیرد و اگر نمىتواند هر وقت به حرج افتاد مىتواند افطار نماید ولى تا در حرج واقع نشده نباید روزه را باطل کند.
- کسی که شغل سخت دارد در صورتى که می تواند باید روزه بگیرد و لو اینکه براى انجام شغل سخت خود کمک بگیرد یا در شب کار کند. لیکن اگر ممکن نباشد باید روزه بگیرد و اگر در بین روز ادامه دادن روزه برایش حرجى شد بعد از آن مىتوانند افطار کند.
- قرار گرفتن شاطر نانوائى در کنار گرماى بیش از حد تنور مجوز افطار نیست.
← حکم روزه نگرفتن به دلیل سختی کار →
آیت الله صافی
شخصی كه شغل او سخت و دشوار است و در شهر بسیار گرمی كار میكند و روزه گرفتن در تابستان برای وی تقریباً غیر ممكن است اگر میتواند از ساعات كارش كم كنند و روزه هایش را بگیرد تا از بركات آن محروم نشود؛ ولی اگر این كار میسر نیست، هر روز صبح به قدر مسافت شرعی مسافرت كند و روزه خود را در آنجا افطار نماید كه فقط قضای آن روزها به عهده شخص میآید و كفاره ندارد.
آیت الله تبریزی
مشاغل سخت به هیچ وجه مجوز خوردن روزه نیست. بیماران، مسافران، زنان باردار، زنان شیرده، خانمهای دچار عادت ماهانه، پیرمردها و پیرزنها، شش گروه معذور از روزه گرفتن هستند و غیر از اینها کسی مجوز برای خوردن روزه ندارد. اینگونه افراد یا باید به چهار فرسخی بروند که مسافر محسوب شوند یا در ماه رمضان برای گرفتن روزه یک ماه مرخصی بگیرند یا اینکه شیفت کاری شان را تغییر دهند و در هر صورت یک راهی برای گرفتن روزه پیدا کنند تا روزه را نخورند.
آیت الله مکارم شیرازی
سوال: وظیفه افرادی که دارای مشاغل سخت هستند مانند نانوا، کشاورز و… در مورد روزه چیست؟
پاسخ: سختی کار مجوز افطار روزه نمیگردد و چنانچه بتواند، باید ساعت کاری خود را تغییر دهد و یا در ماه رمضان کارهای سبک تری انجام دهد. در غیر این صورت، تنها مجوز افطار این است که در برخی روزها (مثلا هفتهای ۳-۴ روز) قبل از ظهر به مقدار مسافت شرعی از شهر خارج و در آنجا افطارکند و برگردد و تا ماه رمضان سال آینده قضای آن را بجا آورد.
پیشنهاد میکنیم حکم روزه در سفر را نیز مطالعه کنید.
← حکم روزه مشاغل سخت →
وظیفه کسی که شغل سخت دارد در قبال روزه اش چیست؟
در مجموع می توان نتیجه گرفت که نمی توان به دلیل اینکه کار سختی داریم روزه نگیریم و کاملا قید روزه را بزنیم بلکه باید سحر نیت روزه کنیم و مانند افراد روزه دار روز را شروع کنیم و برای کنار آمدن با سختی کاری که داریم یکی از راه های زیر را انتخاب کنیم:
۱. چنین کسانی، در صورتی که بتوانند باید کار کردن را رها کنند و از فعالیت روزانه صرف نظر نموده و روزه بگیرند.
۲. اگر شرایط به گونهای است که حتما باید کار کرد و صرف نظر کردن از آن ممکن نیست و یا این که بدون کار کردن نیز در مرحلهای از روزهداری مشقت زیاد پیش میآید، چنین کسانی باید روزه بگیرند و اگر روزه در بین روز برای آنان حرجی شد افطار کنند. اما به هیچ وجه نمی توانند صرفا به این احتمال و دلیل که بعدا روزه حرجی میشود روزه را از ابتدای روز افطار کنند.
۳. اینگونه افراد یا باید به چهار فرسخی بروند که مسافر محسوب شوند یا در ماه رمضان برای گرفتن روزه یک ماه مرخصی بگیرند یا اینکه شیفت کاری شان را تغییر دهند و در هر صورت یک راهی برای گرفتن روزه پیدا کنند تا روزه را نخورند.