ستاره | سرویس مادر و کودک – اتساع و کورتاژ (D&C) عمل جراحی مختصری است که طی آن دهانه رحم متسع شده و توسط ابزار مخصوصی از بافت پوششی داخل رحم نمونه برداری میشود یا اینکه بافت داخل رحم تراشیده شده و به بیرون از رحم منتقل میشود. آگاهیهای ابتدایی در مورد شرایط قبل از انجام عمل، در حین انجام و بعد از انجام این عمل میتواند به شما کمک کند تا با نگرانیهای خود مقابله کنید و انجام این عمل برای شما سادهتر گردد. در ادامه به همهی آن چیزی که شما برای انجام این عمل نیاز دارید اشاره خواهیم کرد.
عمل کورتاژ به چه دلیلی انجام میگیرد؟
ممکن است شما به دلایل مختلفی نیاز به انجام این عمل داشته باشید؛ عمدهترین این دلایل شامل موارد زیر میشود:
پاک کردن بافت رحم از بقایای جنین سقط شده: ممکن است لازم باشد که بعد از سقط جنین غیر عمدی (miscarriage) یا یک سقط جنین عمدی (abortion) که عمدتا برای جنینهای نارس یا رشد نکرده انجام میگیرد، مجبور به انجام عمل کورتاژ گردید. یکی دیگر از دلایل انجام این عمل پاک کردن بافت رحم از بقایای جفت باقی مانده بعد از تولد نوزاد شما میباشد. انجام این عمل شما را از ابتلا به عفونت رحم و خونریزی غیر طبیعی محافظت مینماید.
تشخیص یا درمان خونریزی غیر طبیعی رحم: انجام عمل کورتاژ میتواند به درمان و تشخیص بیماریهایی نظیر فیبروم رحم، پولیپ رحم، عدم تعادل هورمونی (اختلال هورمونی) و سرطان رحم کمک نماید. طی این عمل، سلولهای غیرطبیعی از بافت برداشته شده از رحم، زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرند.
عمل کورتاژ به چه شکل و در چه شرایطی انجام میگیرد؟
این عمل ممکن است در مطب پزشک شما، در یک درمانگاه و یا در یک بیمارستان انجام گیرد. این عمل معمولا ۱۰ الی ۱۵ دقیقه طول خواهد کشید ولی لازم است که بعد از انجام آن حداقل ۵ ساعت در مکان انجام عمل بستری شوید.
قبل از انجام این عمل لازم است که شرح حال کاملی از شما گرفته شود. اگر عمل کورتاژ تشخیصی برای شما در نظر گرفته شده است و شما به باردار بودن خود شک دارید، حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر به داروی خاصی حساسیت دارید حتما آن را به پزشک خود اطلاع دهید. اگر به اختلالات خونی دچار هستید و از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنید، این موضوع را نیز با پزشک خود در میان بگذارید.
برای انجام این عمل لازم است که شما بیهوش شوید؛ نوع بیهوشی به نوع عملی که لازم است بر روی شما انجام گیرد بستگی دارد:
- بیهوشی عمومی که طی آن شما به طور کامل بیهوش خواهید بود و متوجه چیزی نخواهید شد
- بیحسی اپیدورال یا ستون فقراتی که در این حالت شما از کمر به پایین بی حس خواهید بود
- بیحسی موضعی که طی آن شما به هوش خواهید بود و ناحیه اطراف رحم بیحس میگردد.
قبل از انجام این عمل لازم است که شما لباسهای خود را به طور کامل درآورده و لباس مخصوص به تن کنید و مثانه خود را به طور کامل تخلیه نمائید.
در طی انجام این عمل، همانند معاینه لگنی شما بر روی کمر خود دراز خواهید کشید و پاهای خود را در رکاب تخت قرار خواهید داد. سپس پزشک با وارد کردن اسپکولوم (Speculum) به داخل واژن شما، دهانه رحم را به کمک گیره مخصوص در محل مورد نظر نگه میدارد. اگرچه این عمل هیچگونه برش و بخیهای بهمراه نخواهد داشت، ولی پزشک دهانه رحم شما را با مادهی مخصوص ضد عفونی خواهد کرد.
انجام این عمل از دو مرحله تشکیل شده است:
اتساع: در این مرحله قسمت پایینی رحم (دهانه رحم) گشاد خواهد شد تا بتوان ابزار جراحی را دورن رحم داخل کرد. پزشک ممکن است یک میله باریک را وارد دهانه رحم کند یا از یک داروی خاص برای نرم کردن دهانه رحم استفاده کند تا بدین طریق دهانه رحم باز شود.
کورتاژ کردن: در این مرحله محتوای داخل رحم به کمک ابزار قاشق مانند درازی که کورت نام دارد (curette) از داخل رحم خارج میگردد. همچنین پزشک شما ممکن است به کمک ابزار مخصوصی که کانول (cannula) نام دارد، محتوای باقی مانده در داخل رحم را به کمک ساکشن بیرون بکشد.
گاهی اوقات بررسیهای دیگری در طول انجام این عمل انجام میگیرد. برای مثال ممکن است پزشک شما برای دیدن داخل رحم شما ابزار دیگری را داخل رحم شما وارد نماید که به انجام این عمل، هیسترسکوپی گفته میشود.
مراقبت های بعد از کورتاژ
انجام این عمل خطرات و عوارض مخصوص به خود را به دنبال خواهد داشت. شایعترین عوارض پس از انجام این عمل زخم شدن و لکه بینی یا خونریزی با رنگ روشن میباشد. خطرات دیگری نظیر آسیب دیدن دهانه رحم و سوراخ شدن رحم، سوراخ شدن مثانه و سوراخ شدن رگهای خونی نیز وجود دارد؛ ولی بروز این موارد نادر میباشد. ولی با این حال در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر پس از انجام عمل به پزشک خود مراجعه نمائید:
- خونریزی شدید یا طولانی مدت یا مشاهده لخته خون
- تب
- درد
- حساسیت در شکم
- ترشحات بد بو از واژن
دیگر مراقبت های بعد از کورتاژ (ریکاوری)
پس از انجام این عمل لازم است که شما به همراه فردی به منزل خود مراجعت نمائید. اگر شما پس از انجام عمل هوشیاری کامل خود را بدست آورده باشید ممکن است کمی احساس گیجی و حالت تهوع و استفراغ داشته باشید که این موضوع طبیعی است. پس از یکی دو روز شما میتوانید فعالیتهای روزانه خود را از سر بگیرید. ممکن است برای چند روز درد خفیف و خونریزی روشنی را نیز به همراه داشته باشید. در نظر داشته باشید که دوره قاعدگی بعدی شما ممکن است کمی زودتر یا کمی دیرتر اتفاق بیفتد. برای پیشگیری از ورود باکتریها به داخل رحم از رابطه جنسی پرهیز کنید و تا زمانی که پزشک به شما اجازه نداده است از تامپون استفاده ننمائید.