پولیپ رحم چیست؟ + علت، علائم و راه های درمان

ستاره | سرویس سلامت – به رشد غیر طبیعی توده‌های خوش خیم در جدار اعضای بدن، به اصطلاح پولیپ (Polyp) گفته می‌شود. شایع‌ترین این پولیپ‌ها شامل پولیپ روده، پولیپ معده، پولیپ بینی و پولیپ رحم (uterine polyps) می‌باشد. لازم است بدانید که پولیپ ایجاد شده در هر قسمتی از بدن سرطان نیست ولی در بعضی موارد سرطان می‌تواند منشا بوجود آمدن آن باشد.

همانگونه که بیان شد، پولیپ درواقع رشد غیر طبیعی بافت در اعضای بدن می‌باشد. پولیپ رحم نیز در اثر رشد غیرطبیعی بافت داخل رحم (داخل بافت آندومتر رحم) و حتی داخل دهانه رحم (سرویکس)، به شکل یک تکه گوشت اضافی (همانند یک توده) با پایه یا بدون پایه و با سایز چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر بوجود می‌آید و یکی از دلایل شایع خونریزی رحم به طور غیرطبیعی، هم در سنین باروری و هم در دوران یائسگی می‌باشد. این توده‌ها اغلب خوش‌خیم‌اند و احتمال کمی وجود دارد که بدخیم شوند. در مرکز بافت زمینه‌ای و غده‌ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ است. همانگونه که در تصویر زیر مشاهده می‌نمائید فیبروم از عضلات رحم و پولیپ از مخاط رحم نشات می‌گیرد.

علت پولیپ رحم چیست؟

این بیماری اغلب در زنان ۳۰ تا ۵۰ سال بروز می‌کند اما دلیلی قطعی برای ابتلا به این بیماری شناخته نشده است. یکی از دلایلی که برای بروز این بیماری به آن توجه می‌شود، عدم بارداری است. در واقع نداشتن فرزند از عوامل بروز این عارضه می‌باشد. ژنتیک نیز یکی دیگر از دلایلی است که برای ابتلا به این بیماری در نظر گرفته می‌شود. عفونت یکی دیگر از دلایلی است که ممکن است باعث بروز پولیپ دهانه رحم شود. یکی دیگر از دلایل می‌تواند در اثر تولید بیش از حد هورمون استروژن در بدن به طور طبیعی یا در اثر مصرف دارو و کاهش پرژسترون باشد. افزایش سن نیز خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد؛ در واقع خطر ابتلا به این عارضه قبل از یائسگی حدود ۵ تا ۶ درصد است اما این میزان در زنان یائسه به ۱۱ تا ۱۲ درصد افزایش پیدا می‌کند. از آنجایی که احتمال بدخیمی یا پیش‌بدخیمی این بیماری با افزایش سن، افزایش پیدا می‌کند، درمان آن بعد از سن یائسگی اهمیت بیشتری نسبت به زنان در سنین باروری دارد. در تحقیقی دیگر مشخص شده است که استفاده از قرص تاموکسیفن برای درمان سرطان سینه خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.

علائم پولیپ رحم چیست؟

• جاری شدن ترشحات آبکی از واژن
• ترشحات خون آلود رحمی
• خونریزی پس از رابطه جنسی بین فاصله دو پریود
• عادت ماهانه شدید
• خونریزی پس از دوران قاعدگی (لکه بینی)
• نامنظم بودن خونریزی قاعدگی
• خونریزی پس از ورود به دوران یائسگی

راه های درمان پولیپ رحم

اگر بیمار هیچ علامت و عارضه‌ای نداشته باشد و این بیماری در حین سونوگرافی تشخیص داده شود، روش درمان به اندازه پولیپ بستگی خواهد داشت؛ اگر پولیپ بزرگ باشد و باعث ایجاد خونریزی‌های نامرتب شده باشد و بیمار در سن یائسگی قرار داشته باشد، پولیپ ترجیحاً باید طی عمل جراحی برداشته شده و جهت تشخیص بدخیمی آن از نظر بافت‌شناسی مورد بررسی قرار گیرد. پولیپ‌های بسیار کوچک‌ نیز اغلب خودبه‌خود از بین می‌روند.

پولیپ‌های گردن رحم بوسیله جراحی و در طی معاینه توسط اسپکلوم برداشته می‌شوند. درد خفیف و خونریزی مختصر از واژن چند روزی پس از جراحی ادامه خواهد داشت.

استفاده از برخی داروهای هورمونی سبب کوچک شدن سایز پولیپ‌های رحمی می‌شود؛ تا جایی که حتی مصرف این داروها به کاهش علائم پولیپ رحم می‌انجامد؛ اما باید خاطر نشان کرد این داروها اثر موقتی دارند و نمی‌توان برای درمان قطعی از آنها استفاده کرد.

• انجام هیستروسکوپی (Hysteroscopy): هیستروسکوپی عملی است که طی آن با دسترسی کامل به پولیپ، رحم از وجود آن پاک‌سازی شده و نمونه‌ای از آن جهت تشخیص بدخیم یا خوش‌ خیم بودن به پاتولوژی فرستاده می‌شود.

هیستروسکوپ وسیله‌ای است که از داخل واژن وارد حفره رحم می‌شود و پزشکان از طریق لنز موجود روی این ابزار، داخل رحم را به کمک یک صفحه مانیتور که به عنوان خروجی این دستگاه می‌باشد به طور کامل مشاهده می‌کنند. بعد از شناسایی موقعیت پولیپ با دقت پایه‌های آن قطع شده و توده ایجاد شده در اثر پولیپ به طور کامل برداشته می‌شود. سپس برای انجام آزمایش‌های بیشتر به پاتولوژی فرستاده می‌شود و اگر پولیپ بدخیم باشد، گاهی منجر به برداشتن کامل رحم خواهد شد.

• کورتاژ تشخیصی: کورتاژ تشخیصی یکی دیگر از راه‌های نمونه برداری از بافت ایجاد شده در رحم می‌باشد. در این روش به وسیله یک میله که کورت نامیده می‌شود از رحم نمونه برداشته گردیده تا در آزمایشگاه بر روی آن آزمایش‌های لازم صورت گیرد. گاهی در انجام این عمل سبب برداشته شدن پولیپ رحم می‌شود.

آیا پولیپ رحم باعث نازایی می‌شود؟

در صورت بوجود آمدن توده‌های پولیپ در مقابل لوله‌های رحمی ممکن است باعث نازایی شود؛ چرا که پولیپ بوجود آمده در رحم همانند یک عضو اضافه بوده و رحم با انقباضات خود سعی به دفع این عضو اضافه می‌کند و همین عمل، احتمال نازایی و درد‌های لگنی را در بیمار افزایش می‌دهد. پولیپ رحم در زنانی که از طریق IVF باردار شده‌اند می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.