روش انجام کورتاژ تشخیصی و خونریزی بعد از آن

ستاره | سرویس مادر و کودک – کورتاژ تشخیصی (D/C) عملی است که طی آن، جراح متخصص در حالت بیهوشی عمومی (و در شرایط خاص به روش بی‌حسی موضعی، بی‌حسی نخاعی و یا اپیدورال) و با استفاده از ابزار مخصوص استریل شده از لایه داخلی رحم نمونه برداری انجام می‌دهد. غالبا انجام این عمل به علت خونریزی‌های غیر طبیعی رحمی که با مصرف دارو (با رد شرایط پاتولوژیک) درمان نمی‌شوند انجام می‌گیرد. در این عمل، نمونه برداشته شده جهت تشخیص به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

دلایل متعددی برای خونریزی غیرطبیعی در زنان وجود دارد:

• اختلال هورمونی
• پولیپ آندومتر (گرفتگی لایه پوشاننده‌ی داخل رحم)
• فیبروم رحمی (تومور‌های خوش‌خیم داخل رحم)
• هیپرپلازی آندومتر (رشد بیش از حد لایه داخلی رحم)
• تومورهای بدخیم داخل رحمی
• سقط جنین

زنان به طور طبیعی دچار عادت ماهانه می‌شوند که در طی آن بافت داخلی رحم دچار ریزش شده و باعث از دست رفتن حدود ۲۰ الی ۸۰ میلی‌لیتر خون می‌شود. حال هرگونه تغییر در میزان و مدت خونریزی طبیعی ماهانه می‌تواند نشانه خاصی از یک بیماری یا عارضه باشد که باید بررسی شود؛ چرا که خونریزی غیرطبیعی می‌تواند یکی از علایم سرطان رحم می‌باشد. همانگونه که در بالا نیز توضیح داده شد، در ابتدا درمان خونریزی غیرطبیعی با استفاده از داروهای هورمونی انجام می‌پذیرد؛ در صورت پاسخ ندادن به دارو یا رد شرایط پاتولوژیک دیگر، کورتاژ تشخیصی توصیه می‌شود. با انجام این عمل شرایط هورمونی و وضعیت بافت اندومتر فرد بیماری برای تیم پزشکی مشخص می‌‌شود. در مواردی که فرد پس از یائسگی (۱۲ ماه پس از قطع قاعدگی) دچار خونریزی شود، برای تشخیص بیماری انجام این عمل مورد نیاز می‌باشد.

روش انجام عمل کورتاژ تشخیصی (D/C)

جهت انجام این عمل بیمار روی تخت ژنیکولوژی قرار می‌گیرد و بعد از بی‌هوشی یا بی‌‌حسی نخاعی یا اپیدورال (در شرایط کاملاً استریل) ابتدا معاینه لگن صورت می‌گیرد. سپس سرویکس (دهانه رحم) با تناکولوم (ابزاری برای نگه داشتن دهانه رحم)، گرفته می‌شود و با بوژی (ابزاری برای باز کردن دهانه رحم)، به‌آرامی باز می‌‌شود. سپس با استفاده از کورت (ابزاری برای تراشیدن داخل رحم)، از تمام جهت‌‌های رحم نسوج (به بافت‌های سلولی تشکیل دهنده بدن نسوج گفته می‌شود.) تراشیده و برای پاتولوژی ارسال می‌‌شود.

عوارض کورتاژ تشخیصی چیست؟

معمولا این عمل بدون عارضه است و برخی از خانم‌ها بعد از چند ساعت فعالیت‌های طبیعی خود را از سر می‌گیرند و بعضی دیگر نیاز به چند روز استراحت دارند. اگر بیهوشی عمومی انجام شده باشد، گاهی کمی تهوع و استفراغ یا احساس خواب آلودگی و ضعف برای مدت کوتاهی ممن اشت شما را آزار دهد. دل پیچه‌های خفیف و خلط خونی یا کمی خون ریزی از گلو هم از عوارض بعد از این عمل است. در موارد نادر آن سوراخ شدن رحم (حدود ۶%) و تب بعد از عمل (۵%) رویت شده است. سوراخ شدن رحم بیشتر در رحم‌‌هایی که به ‌شدت به سمت جلو (ante flexed) و یا عقب (retroflexed) خم شده باشد و یا تنگی دهانه رحم (cervical stenosis)، بارداری یا بدخیمی‌های رحم وجود داشته باشد، اتفاق می‌افتد.

خوشبختانه امروزه در تمام زنان با خونریزی غیرطبیعی رحمی، انجام این عمل ضرورتی ندارد. در نتیجه تشخیص زنانی که نیازمند انجام این عمل می‌باشند از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوان میزان انجام و عوارض ناشی از آن را کاهش داد. یکی از روش‌های پاراکلینیک که امروزه توجه متخصصین را به خود معطوف کرده است، انجام سونوهیستروگرافی در زنان دچار خونریزی غیر طبیعی رحمی است تا شاید بتوان از انجام کورتاژ تشخیصی در اکثر زنان با خونریزی غیر طبیعی خودداری کرد و تنها زنانی که سونوهیستروگرافی غیر طبیعی دارند تحت این عمل قرار گیرند.

توصیه‌های لازم پس از انجام عمل کورتاژ تشخیصی

به خانم‌ها توصیه می‌شود تا ۲ هفته (یا تا زمانی که خونریزی متوقف شود) نزدیکی نداشته باشند. معمولا ۲ تا ۶ هفته بعد از انجام این عمل، پریود شروع می‌شود و بهتر است تا آن زمان از تامپون استفاده نشود. پس از انجام این عمل مشخص نیست که تخمک گذاری چه زمانی به وضعیت نرمال بر می‌گردد، بنابراین توصیه می‌شود در اولین نزدیکی از قرص یا سایر روش‌های مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده شود. نکته دیگر اینکه به دلیل بازتر شدن دهانه رحم، باکتری‌ها می‌توانند به راحتی داخل رحم شوند و این باعث عفونت رحم می‌شود. بنابراین برای جلوگیری از عفونت بهتراست تا یک هفته مقاربت نداشته باشید و از دوش واژینال و تامپون استفاده نکنید.