اعتیاد به کار چیست؟ اهمیت درمان فرد معتاد به کار

ستاره | سرویس روانشناسی – در مورد اعتیاد به کار چه می‌دانید؟ شاید خیلی افراد وجود داشته باشند که نه به مواد مخدر که به کار معتاد هستند و ممکن است خودشان نیز ندادند. حتی ممکن است در نظر اطرافیان فرد پرکار و سخت کوشی به نظر بیایند. اما یک معتاد به کار از لحاظ سلامت روانی و همچنین زندگی خانوادگی دچار مشکلات زیادی می‌شود. در واقع اعتیاد شغلی یک مشکل و دغدغه‌ جدید نیست، اما ظهور و توسعه تکنولوژی‌های جدید ارتباطی مانند اینترنت، شکل‌های پیچیده‌تر و شدیدتری از آن را در زندگی ما به وجود آورده است که به سادگی قابل تشخیص نیست. در این مقاله با این پدیده و عوارض آن بیشتر آشنا می‌شویم.

 

اعتیاد به کار چیست؟

اعتیاد به کار (Workaholism) یا اعتیاد شغلی نوعی اعتیاد رفتاری است که در آن فرد به شغل خویش معتاد می‌شود. معتاد به کار بودن با سخت‌کوشی فرق دارد. این واژه برای اولین‌بار توسط روانشناس آمریکایی وین اوتس در سال ۱۹۷۱ استفاده شد. وی آن را نوعی خو گرفتن به چیزی می‌داند و معتاد به کار شخصی است که نیاز فراوانی به کار دارد که اختلال‌ها و تعارض‌های زیادی را در سلامت جسمانی، شادی، روابط بین فردی و روحیه اجتماعی بودن، به وجود می‌آورد. اعتیاد به کار از جمله اعتیادهایی محسوب می‌شود که در نگاه جامعه عموما تصویر منفی ندارد و حتی گاهی به عنوان صفتی مثبت و مورد احترام در افراد در نظر گرفته می‌شود.

امروزه معتاد به کار بودن صرفا به معنای معتاد به شغل بودن نیست. بلکه معتاد بودن به هر نوع اشتغال و فعالیت است. حتی معتاد بودن به ورزش، معتاد بودن به فعالیت‌های هنری و معتاد بودن به موسیقی هم، در نظر بسیاری از روانشناسان، در همین گروه قرار می‌گیرند.

 

ویژگی افراد معتاد به کار

1. یک فرد معتاد به کار تمام فکر و ذکرش معطوف به کار است.
2. از کار برای التیام تنش‌های روانی خود استفاده می‌کند.
3. همیشه بیش از زمان مقرر در دفتر کارش می‌ماند.
4. در زمان بیکاری اغلب از حال روحی و جسمی‌اش شکایت می‌کند.
5. از دیگر وظایف خود در قبال شریک زندگی، فرزند و فعالیت‌های اجتماعی غفلت می‌کند.
6. زمان از دست رفته کاری را شدیدا تحت کنترل دارد.
7. سلامتی خود را قربانی کار می‌کند.

 

 

باید بدانید که همه‌ معتادان به کار، میلیاردر نبوده و با ماشین‌های گرانقیمت جابجا نمی‌شوند والزاما در رده‌های بالای سازمان‌ها مشغول به کار نیستند. اعتیاد به کار تنها یک الگوی رفتاری است که در هر کسی و در هر موقعیتی ممکن است روی دهد برای مثال:

• مدیرعاملی که چند ساعت بعد باید در بیمارستان عمل شود و همانجا به موبایل و لپ تاپش چسبیده،‌ معتاد به کار محسوب می‌شوند.
• کسی که در حال رانندگی، یادداشت‌هایش را روی موبایل می‌نویسد.
• روانشناس یا مشاوری که هنر نه گفتن به بیمار یا مراجعه کننده را ندارد و چنان برنامه‌ فشرده‌ای برای خودش ایجاد می‌کند که روح و جسم‌اش در مدتی کوتاه مستهلک و فرسوده می‌شود.
• معماری که هنگام رابطه با همسرش در رختخواب، به ابعاد بالکن خانه‌ای فکر می‌کند که طراحی کرده و ناگهان احساس می‌کند که خطایی در آن طراحی وجود دارد.
• مادری که شغل دارد. خانه‌داری هم می‌کند. بچه‌ها را هم مدرسه می‌برد. شام هم آماده می‌کند و در این میان، دنبال ثبت نام یک کلاس روانشناسی هم هست.

 

عوارض اعتیاد به کار و اهمیت درمان آن

اعتیاد شغلی عوارض و مشکلاتی را در پی دارد که برخی از آنها عبارت است از:

• عوارض فیزیولوژیک با نشانه‌هایی مانند سردرد و خستگی و سوء هاضمه و تیک‌های عصبی
• مشکلات رفتاری مانند زود از کوره در رفتن
• فراموشکاری و خستگی
• اضطراب و استرس زیاد
• بی خوابی و کم خوابی؛ کمبود خواب باعث می‌شود تا فرد نتوانید به درستی روی کارهای خود تمرکز کنید و قدرت تصمیم گیری کاهش پیدا می‌کند.
• وجود مشکلاتی در زندگی اجتماعی، شخصی و خانوادگی و روابط عاطفی
• بر اساس پژوهش‌های بالینی یک سوم معتادان به کار دچار اختلال تمرکز بیش فعالی ADHS هستند. این اختلال روانی که بیشتر در سنین کودکی بروز می‌کند باعث می‌شود که افراد با مشکل تمرکز، خودتنظیمی و تکانشگری رو‌به‌رو شوند. همچنین یک سوم افراد معتاد به کار از اضطراب رنج می‌برند، یک چهارم نیز به وسواس دچار هستند و ۹ درصد به افسردگی گرایش دارند.

 

چگونه می‌توان اعتیاد به کار را درمان کرد؟

اعتیاد مزمن به کار شرایط بسیار سختی ایجاد می‌کند که باید حتما به آن رسیدگی و آن را برطرف کنید. اگر واقعا معتاد به کار هستید باید به متخصص مراجعه کنید و دنبال درمان باشید. توصیه های زیر نیز به شما کمک می‌کند:

• شما می‌توانید با یک برنامه کاهش استرس، زندگی کاری خود را به حالت تعادل در بیاورید.
• هنگام صبح به خود یک فرصت ۵ دقیقه‌ای بدهید و هیچ کاری انجام ندهید. شاید عجیب به نظر برسد اما فقط بنشینید و به محیط اطراف خود گوش فرادهید. لازم نیست در آن فرصت کوتاه برای ادامه روز خود برنامه ریزی یا فهرستی از کارهایتان را تهیه کنید. فقط بنشینید و به نفس‌های خود گوش کنید.
• سپس، حداقل ۳۰ دقیقه زمان برای ناهار خود در نظر بگیرید. در این فرصت فقط به غذای خود فکر کنید و مسایل کاری را فراموش کنید. اگر ساعت ناهار شما حدود یک ساعت است، از ساختمان بیرون بروید و چند دقیقه قدم بزنید و در آن فاصله به هیچ عنوان به مسایل کاری فکر نکنید.
• در آخر، سعی کنید ساعات کاری خود را تا حد امکان کاهش دهید. می‌توانید این کار را با کم کردن ۱۵ دقیقه در روز شروع کنید تا زمانیکه ساعات کاری شما در طول هفته به ۴۴ ساعت نزدیک شود.
• اگر اعتیاد به کار دارید سعی کنید در شرایط پر استرس از روش‌هایی استفاده کنید که اضطراب را کاهش می‌دهند. مثلا می‌توانید نفس عمیق بکشید، دستشویی بروید یا با یک دوست صحبت یا چت کنید.
• به طور کلی، فکر نکنید هر چه بیشتر کار کنید بهتر است مهم است که درست کار کنید. زندگی بسیار کوتاه‌تر از این است که عمر خود را با کار زیاد و استرس فراوان سپری کنید. زمانی را برای تفریح، بودن با اعضای خانواده و در کل، لذت بردن از زندگی اختصاص دهید.