اعمال ماه شعبان | اعمال مشترک و روزانه ماه شعبان

اعمال ماه شعبان را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. اعمال مشترک ماه شعبان و اعمال مخصوص این ماه به تفکیک روز. اعمال مشترک ماه شعبان به اعمال مستحبی گفته می شود که در طول ماه شعبان به جا آورده می شود و زمان خاصی ندارد. از جمله این اعمال گفتن ذکرهای استغفار، خواندن نمازهای مستحبی، گرفتن روزه، صدقه دادن و ذکر صلوات می باشد. اعمال مخصوص هر روز ترکیبی از اعمال مشترک و کارهای مخصوص به همان روز است.

 

اعمال ماه شعبان (اعمال مشترک)

ذکرهای ماه شعبان

• هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اَسْتَغْفِرُاللهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ» گفته شود و همچنین در این ماه صلوات بسیار فرستاده شود.
• هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذی لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ الْحَیُّ الْقَیّوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ» گفته شود. و در بعضی روایات «الْحَیُّ الْقَیُّومُ» پیش از «الرَّحْمنُ الرَّحیمُ» است و عمل به هر دو خوب است و از روایات استفاده می‌شود كه بهترین دعاها و ذكرها در این ماه استغفار است و هر كس هر روز در این ماه هفتاد مرتبه استغفار كند مثل آن است كه هفتاد هزار مرتبه در ماه‌های دیگر استغفار كند.
• در کل این ماه هزار بار ذکر «لا اِلهَ اِلا اللهُ وَ لا نَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ» را كه ثواب بسیار دارد؛ گفته شود. از جمله آن كه عبادت هزار ساله در نامه عملش نوشته شود.

گفتن ذکر ماه شعبان ثواب بسیاری دارد و در روایات و کلام بزرگان بسیار به آن توصیه شده است.

 

نماز ماه شعبان

از اعمال مهم این ماه، خواندن نماز ماه شعبان است به این ترتیب که در هر پنج شنبه ماه شعبان دو ركعت نماز بجا آورد كه در هر ركعت سوره فاتحه را یك بار و توحید را ۱۰۰ بار بخواند و بعد از سلام دادن، ۱۰۰ بار نیز صلوات بفرستد خداوند تمام خواسته های دینی و دنیایی او را برآورده می فرماید و كسی كه یك روز از آن را روزه بگیرد، خداوند بدن او را بر آتش حرام می كند.

 

صدقه دادن در ماه شعبان

صدقه دادن در این ماه مورد تاکید منابع دینی است. در این ماه صدقه شما اگر چه به اندازه نصف دانه خرمایی باشد، خوب است و خداوند بدن صدقه دهنده را بر آتش جهنم حرام می‌کند. از امام صادق پرسیدند: یابن رسول الله بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: صدقه دادن و استغفار. هر كس در ماه شعبان صدقه دهد، خداوند آن صدقه را رشد دهد همچنان كه یكی از شما شتر تازه متولد شده‌ای را تربیت می‌كند تا آن كه در روز قیامت به صدقه دهنده برسد در حالتی كه به اندازه كوه اُحُد شده باشد.

 

روزه ماه شعبان

از اعمال مهم در این ماه، روزه ماه شعبان است. امام صادق (ع) فرمود: «كسی كه روز اول ماه را روزه بگیرد، حتما وارد بهشت می شود و كسی كه دو روز را روزه بگیرد، خداوند در هر شب و روزی (به چشم رحمت) به او می نگرد و در بهشت نیز به این نگاه ادامه می دهد؛ كسی كه سه روز روزه بگیرد، با خداوند در عرش و بهشت او دیدار می كند.»

همچنین روایت شده كه در هر روز پنجشنبه ماه شعبان آسمان‌ها را زینت می‌كنند. پس ملائكه عرض می‌كنند خداوندا بیامرز روزه‌داران این روز را و دعای ایشان را مستجاب گردان و در روایت نبوی آمده است كه هر كه روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه بگیرد حق تعالی بیست حاجت از حوائج دنیا و بیست حاجت از حاجت‌های آخرت او را برآورد.

از حضرت صادق (ع) منقول است كه: از آن جناب از فضیلت روزه رجب سوال کردند. حضرت فرمود: چرا از روزه شعبان غافل اید؟ راوی عرض كرد: یا ابن رسول الله كسی كه یك روز از شعبان را روزه بدارد چه ثوابی دارد؟ حضرت فرمود: به خدا قسم بهشت ثواب او است.

 

 

صلوات شعبانیه

در هر روز از شعبان در هنگام ظهر و هر نیمه شب آن صلوات شعبانیه که از امام سجاد (ع) روایت شده، خوانده شود.

 

مناجات شعبانیه

مناجات شعبانیه، مناجات معروفی است و اهلش به خاطر آن با ماه شعبان مانوس شده و به همین جهت منتظر و مشتاق این ماه هستند. سزاوار است که این مناجات در تمام ماه خوانده شود.

 

اعمال ماه شعبان به تفکیک روز

اعمال شب اوّل ماه شعبان

دوازده ركعت که در هر رکعت حمد یک مرتبه و یازده مرتبه توحید خوانده شود. در شب‌های سه روز اول دو ركعت نماز وارد شده که در هر ركعت حمد یك مرتبه و توحید یازده مرتبه خوانده شود.

 

اعمال روز اول ماه شعبان

• روزه‌ ماه شعبان خصوصا در این روز فضیلت بسیار دارد و از حضرت صادق (ع) روایت شده كه هر كه روز اوّل شعبان را روزه بگیرد برای او بهشت واجب می‌شود.
• روزه در روز اول ماه شعبان فضیلت بسیاری دارد و از حضرت صادق (ع) روایت است كه هر كه روز اوّل شعبان را روزه بگیرد بهشت برای او واجب می شود.
• سید بن طاوس برای كسی كه سه روز اوّل این ماه را روزه بگیرد و در شبهای آنها دو ركعت نماز بخواند که در هر ركعت یك مرتبه سوره حمد و یازده مرتبه سوره توحید است ثواب بسیاری از حضرت رسول (ص) نقل كرده است.

 

 

اعمال شب سیزدهم تا پانزدهم ماه شعبان

• مستحب است در شب سیزدهم هر یک از ماه های رجب و شعبان و رمضان، دو رکعت نماز اقامه شود که در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد و سوره های یس و ملک و توحید خوانده شود.
• در شب چهاردهم چهار رکعت یعنی دو نماز دو رکعتی به همان کیفیّت و در شب پانزدهم شش رکعت به سه سلام به همان کیفیّت روایت شده است.
• از حضرت صادق (ع) روایت است که هر کس این اعمال مخصوص ماه شعبان را انجام دهد همه فضایل این سه ماه را دریابد و همه گناهانش غیر از شرک آمرزیده شود.

 

دعای شب آخر شعبان و شب اول رمضان

از حضرت امام رضا (ع) درباره اعمال مخصوص ماه شعبان منقول است كه هر كه سه روز از آخر ماه شعبان را روزه بدارد و به ماه مبارك رمضان وصل كند حق تعالی ثواب روزه دو ماه متوالی را برای او بنویسید.

ابَوُالصّلت هَروی روایت كرده است كه در جمعه آخر ماه شعبان به خدمت حضرت امام رضا (ع) رفتم حضرت فرمود كه ای ابوالصَّلْت اكثَر ماه شعبان رفت و این جمعه آخر آن است پس در آنچه از این ماه مانده است تقصیرهایی را كه در ایام گذشته این ماه كرده ای تدارك و تلافی كن و بر تو باد كه رُو آوری بر آنچه نافع است برای تو و دعا و استغفار بسیار بكن و تلاوت قرآن مجید بسیار بكن و توبه كن به سوی خدا از گناهان خود تا آن كه چون ماه مبارك درآید خالص گردانیده باشی خود را از برای خدا و مگذار در گردن خود امانت و حق كسی را مگر آن كه ادا كنی و مگذار در دل خود كینه كسی را مگر آن كه بیرون كنی و مگذار گناهی را كه می كرده ای مگر آن كه ترك كنی و از خدا بترس و توكّل كن بر خدا در پنهان و آشكار امور خود و هر كه بر خدا توكّل كند خدا بس است او را و بسیار بخوان در بقیه این ماه این دعا را:

اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَكُنْ غَفَرْتَ لَنا فیما مَضی مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فیما بَقِیَ مِنْهُ

به درستی كه حقّ تعالی در این ماه آزاد می گرداند بندهای بسیار از آتش جهنّم برای حرمت ماه مبارك رمضان.

شیخ از حارث بن مُغَیرَه نَضْری روایت كرده كه حضرت صادق (ع) در شب آخر شعبان و شب اوّل ماه رمضان این دعا را که از اعمال مخصوص ماه شعبان است می خواند:

 

 

اَللّهُمَّ اِنَّ هذَا الشَّهْرَ الْمُبارَكَ الَّذی اُنْزِلَ فیهِ الْقُرآنُ

❆❆❆

وَ جُعِلَ هُدیً لِلنّاسِ وَ بَیناتٍ مِنَ الْهُدی وَ الْفُرْقانِ قَدْ حَضَرَ

❆❆❆

فَسَلِّمْنا فیهِ وَ سَلِّمْهُ لَنا وَ تَسَلَّمْهُ مِنّا فی یسْرٍ مِنْكَ وَ عافِیةٍ

❆❆❆

یا مَنْ اَخَذَ الْقَلیلَ وَ شَكَرَ الْكَثیرَ اِقْبَلْ مِنِّی الْیسیرَ

❆❆❆

اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُكَ اَنْ تَجْعَلَ لی اِلی كُلِّ خَیرٍ سَبیلاً وَ مِنْ كُلِّ ما لا تُحِبُّ مانِعاً

❆❆❆

یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ یا مَنْ عَفا عَنّی وَ عَمّا خَلَوْتُ بِهِ مِنَ السَّیئاتِ

❆❆❆

یا مَنْ لَمْ یؤ اخِذْنی بِارْتِكابِ الْمَعاصی عَفْوَكَ عَفْوَكَ عَفْوَكَ یا كَریمُ

❆❆❆

اِلهی وَ عَظْتَنی فَلَمْ اَتَّعِظْ وَ زَجَرْتَنی عَنْ مَحارِمِكَ فلَمْ اَنْزَجِرْ فَما عُذْری فَاعْفُ عَنّی یا كَریمُ عَفْوَكَ عَفْوَكَ

❆❆❆

اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُكَ الرّاحَةَ عِنْدَ الْمَوْتِ وَ الْعَفْوَ عِنْدَ الْحِسابِ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبدِكَ فَلْیحْسُنِ التَّجاوُزُ مِنْ عِنْدِكَ

❆❆❆

یا اَهْلَ التَّقْوی وَ یا اَهْلَ الْمَغْفِرَةِ عَفْوَكَ عَفْوَكَ

❆❆❆

اَللّهُمَّ اِنّی عَبْدُكَ بْنُ عَبْدِكَ بْنُ اَمَتِكَ ضَعیفٌ فَقیرٌ اِلی رَحْمَتِكَ

❆❆❆

وَ اَنْتَ مُنْزِلُ الْغِنی والْبَرَكَةِ عَلَی الْعِبادِ قاهِرٌ مُقْتَدِرٌ اَحْصَیتَ اَعمالَهُمْ

❆❆❆

وَ قَسَمْتَ اَرْزاقَهُمْ وَ جَعَلْتَهُمْ مُخْتَلِفَةً اَلْسِنَتُهُمْ وَ اَلْوانُهُمْ خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ وَ لایعْلَمُ الْعِبادُ عِلْمَكَ

❆❆❆

وَ لا یقْدِرُ الْعِبادُ قَدْرَكَ وَ كُلُّنا فَقیرٌ اِلی رَحْمَتِكَ فَلا تَصْرِفْ عَنّی وَجْهَكَ

❆❆❆

وَ اجْعَلْنی مِنْ صالِحی خَلْقِكَ فِی الْعَمَلِ وَ الاْمَلِ وَ الْقَضاَّءِ وَ الْقَدَرِ

❆❆❆

اَللّهُمَّ اَبْقِنی خَیرَ الْبَقاَّءِ وَ اَفْنِنی خَیرَ الْفَناَّءِ عَلی مُوالاةِ اَوْلِیاَّئِكَ وَ مُعاداةِ اَعْداَّئِكَ

❆❆❆

و الرَّغْبَةِ اِلَیكَ و الرَّهْبَةِ مِنْكَ وَ الْخُشُوعِ وَ الْوَفاءِ وَ التَّسْلیمِ لَكَ وَ التَّصْدیقِ بِكِتابِكَ وَ اتِّباعِ سُنَّةِ رَسُولِكَ

❆❆❆

اَللّهُمَّ ما كانَ فی قَلْبی

❆❆❆

مِنْ شَكٍّ اَوْ رَیبَةٍ اَوْ جُحُودٍ اَوْ قُنُوطٍ اَوْ فَرَحٍ اَوْ بَذَخٍ اَوْ بَطَرٍ

❆❆❆

اَوْ خُیلاَّءَ اَوْ رِی اَّءٍ اَوْ سُمْعَةٍ اَوْ شِق اقٍ اَوْ نِف اقٍ اَوْ كُفْرٍ اَوْ فُسُوقٍ

❆❆❆

اَوْ عِصْیانٍ اَوْ عَظَمَةٍ اَوْ شَی ءٍ لا تُحِبُّ

❆❆❆

فَاَسْئَلُكَ یا رَبِّ اَنْ تُبَدِّلَنی مَكانَهُ ایماناً بِوَعْدِكَ وَ وَفآءً بِعَهْدِكَ وَ رِضاً بِقَضاَّئِكَ وَ زُهْداً فِی الدُّنْیا

❆❆❆

وَ رَغْبَةً فیما عِنْدَكَ وَ اَثَرَةً وَ طُمَاْنینَةً وَ تَوْبَةً نَصُوحاً اَسْئَلُكَ ذلِكَ یا رَبَّ الْعالَمینَ

❆❆❆

اِلهی اَنْتَ مِنْ حِلْمِكَ تُعْصی وَمِنْ كَرَمِكَ وَجُودِكَ تُطاعُ فَكَانَّكَ لَمْ تُعْصَ وَ اَنَا وَ مَنْ لَمْ یعْصِكَ سُكّانُ اَرْضِكَ

❆❆❆

فَكُنْ عَلَینا بِالْفَضْلِ جَواداً وَ بِالْخَیرِ عَوّاداً یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَ صَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ

❆❆❆

صَلوةً داَّئِمَةً لا تُحْصی وَ لا تُعَدُّ وَ لا یقْدِرُ قَدْرَها غَیرُكَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ

از اینکه با مجموعه اعمال ماه شعبان به تفکیک روز و مشترک همراه ما بودید بسیار سپاسگزاریم. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک گذارید.