تاریخ روز معلم در ایران و سایر کشورها

اردیبهشت که می شود این سوال ها پیش می آید: روز معلم چندمه یا روز معلم چندم اردیبهشت است این مطلب را بخوانید تا تاریخ روز معلم یادتان بماند.

در سطح جهان و به پیشنهاد یونسکو روز ۵ اکتبر (۱۳ مهر) هر سال به عنوان روز جهانی معلم نامگذاری شده است. با این حال در بسیاری از کشورها از جمله ایران تاریخ روز معلم متفاوت است؛ اما تاریخ روز معلم چه روزی است؟

تاریخ روز معلم سال ۱۴۰۲ در ایران برابر است با روز سه شنبه۱۲ اردیبهشت 

تاریخ روز معلم - روز معلم چندمه

 

تاریخچه روز معلم بعد از انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی خبر ترور و شهادت آیت الله مرتضی مطهری به دست اعضای گروه فرقان (که شب قبل اتفاق افتاده بود) در ۱۲ اردیبهشت منتشر شد و به همین مناسبت نیز همین روز دوباره به نام روز معلم نامگذاری گردید.

استاد مرتضی مطهری در روشنگری اقشار باسواد به ویژه قشر فرهنگی جامعه قدم‌های اساسی برداشته بود و آثار عمیق شهید در احیای فکر دینی اصیل و بی پیرایه و منطبق با نیاز روز جامعه در حال گذار ما بسیار مؤثر بوده  است.

 

تاریخچه روز معلم قبل از انقلاب اسلامی

سابقه نامگذاری روز معلم در ۱۲ اردیبهشت به پیش از انقلاب برمی‌گردد.

ماجرا از این قرار بود که «باشگاه مهرگان» یا همان مجمع صنفی معلمان در ۱۸ بهمن ۱۳۳۹ طی قطعنامه‌ای درخواست افزایش حقوق معلمان را مطرح کرد. ریاست این باشگاه با فردی به نام محمد درخشش بود.

در پی این قطعنامه، معلمان زیادی حمایت خود را از آن اعلام کردند. دولت وقت در آن زمان به نخست‌وزیری جعفر شریف‌امامی تازه تشکیل شده بود. جهانشاه صالح، وزیر فرهنگ وقت، لایحه «اشل حقوقی جدید فرهنگیان» را به مجلس برده بود، اما این لایجه مورد موافقت معلمان نبود.

بنابراین، بنا به درخواست باشگاه مهرگان، معلمان از روز ۱۲ اردیبهشت ۱۳۴۰ دست به اعتصاب زدند و مدارس را تعطیل کردند و برای اعتراض مقابل مجلس در میدان بهارستان تجمع کردند. مأموران انتظامی برای متفرق کردن معلمان از ماشین آب‌پاش استفاده کردند، اما معلمان با اینکه خیس شده بودند، در جای خود ماندند. در این میان، عده‌ای از معلمان برای اینکه جلوی خیس شدن همکاران خود را بگیرند، تلاش کردند، مسیر شلنگ‌های آب‌پاش را منحرف کنند. به این ترتیب درگیری بین معلمان و مأموران شدت گرفت. مأموران با تیراندازی هوایی و استفاده از باتوم می‌خواستند معلمان را متفرق کنند، اما در این وقت، سرگرد ناصر شهرستانی، رئیس کلانتری بهارستان با شلیک تیر مستقیم، موجب تحولات بیشتری در آن ایام شد. سه نفر در اثر تیراندازی مأموران و حمله با سرنیزه یا چاقو مجروح شدند و یکی از گلوله‌های شهرستانی به پیشانی معلم جوانی به نام ابوالحسن خانعلی نشست. گفته می‌شود که جنازه خانعلی از بیمارستان بازرگان به مسجد اسکندری منتقل شد و تعداد یکصد معلم دور جنازه را گرفتند تا به دست حکومت نیفتد.

در پایان این تشیع جنازه باشکوه، قطعنامه‌ای قرائت شد که مهمترین بندهای آن، درخواست استعفای دولت شریف امامی، اجرای قطعنامه باشگاه مهرگان در مورد افزایش حقوق معلمان و مجازات قاتل خانعلی بود.

دو سال مراسم روز معلم به یادبود این روز برگزار گردید ولی در تقویم ایران ثبت نگردید و کم کم به دست فراموشی سپرده شد.

 

تاریخ روز معلم در دیگر کشورها

از سال ۱۹۹۴ به بعد، پنجم اکتبر (۱۳مهرماه) هر سال از سوی یونسکو «روز جهانی معلم» اعلام شده است. 

 

تاریخ روز معلم - روز معلم چندمه
تاریخ روز معلم

 

تایوان (۲۸ سپتامبر)

در تایوان روز معلم جشن و تعطیلی رسمی است که در ۲۸ سپتامبر و به منظور بزرگداشت معلم و فیلسوف بزرگ چینی، کنفوسیوس برگزار می‌شود.

 

افغانستان (۵ اکتبر)

در روز ۵ اکتبر مدارس تعطیل هستند، اما دانش آموزان و معلمان به مدارس می‌روند و از آن‌ها با غذا و شیرینی پذیرایی می‌شود.
 

آلبانی (۷ مارس)
در هفتم مارس ۱۸۸۷ اولین مدرسه سکولاری که دانش آموزان آلبانی اجازه درس خواندن در آن را پیدا کردند تاسیس شد.

 

الجزایر (۲۸ فوریه)

دلیل خاصی برای ثبت این تاریخ در کشور الجزایر ذکر نشده است.

 

کره جنوبی (۱۵ مه)

اولین بهانه نامگذاری روز خاصی تحت عنوان روز معلم در این کشور، بازدید اعضای تیم جوانان صلیب سرخ کشور در تاریخ ۲۵ مه از معلم سابق خود در بیمارستان بود، اما این روز در تقویم از سال ۱۹۶۵ به بعد و به بهانه سالروز تولد «سوجونگ کبیر»، چهارمین دومین پادشاه خانواده «چوسان» در کره به تاریخ ۱۵ مه تغییر پیدا کرد. برگزاری این مراسم ملی از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۲ متوقف شد، اما پس از آن برگزاری مراسم مجددا ادامه پیدا کرد.
 

آرژانتین (۱۱ سپتامبر)

به افتخار بزرگداشت «دومینگو فاستینو سارمینتو»، هفتمین رییس جمهوری آرژانتین که در سال ۱۸۸۸ در آسونسیون درگذشت.

 

ارمنستان (۴ اکتبر)

تا همین چندی پیش ارمنستانی ها اولین یکشنبه ماه اکتبر را به عنوان روز معلم جشن می گرفتند. اما اخیراً به دلیل تصمیم مجلس نمایندگان این کشور در راستای اصلاح قوانین مربوط به تعطیلات و بزرگداشت ها، این روز به ۴ اکتبر منتقل شد.

 

آذربایجان (۵ اکتبر)

آذربایجانی‌ها از سال ۱۹۹۴، درست زمانی که یونسکو تصمیم به برگزاری روز جهانی معلم گرفت، این روز را با عنوان تاریخ روز معلم در تاریخ کشور خود ثبت کردند.

 

بنگلادش (۴ اکتبر)

معمولا برگزاری مراسم بزرگذاشت معلمان در این کشور یک هفته طول می کشد، اما روز اصلی آن ۴ اکتبر است.

 

بوتان (۲ مه)

به مناسبت سالروز تولد پادشاه سوم این کشور که کشورش را با نظام آموزش و پرروش مدرن آشنا کرد.

 

برزیل (۱۵ اکتبر)

از ۱۵ اکتبر ۱۹۶۳ به بعد به مناسبت حکم ساخت مدارس ابتدایی در برزیل، هر ساله مراسم بزرگداشت روز معلم در این کشور برگزار می‌شود.

 

استرالیا (آخرین جمعه ماه اکتبر)

در استرالیا معمولا آخرین جمعه ماه اکتبر به عنوان تاریخ روز معلم شناخته می‌شود. دلیل خاصی هم برای تعیین یک چنین تاریخی ذکر نشده است.

 

شیلی (۱۶ اکتبر)

در سال ۱۹۶۷ روز ۱۱ سپتامبر در شیلی به عنوان روز معلم شناخته می‌شد، پس از آن تاریخ به دهم سپتامبر منتقل شد تا با روز دریافت جایزه نوبل «گابریل میسترال»، شاعر شیلیایی در سال ۱۹۴۵ همزمان شود. اما در سال ۱۹۷۷ تاریخ روز معلم بار دیگر تغییر کرد و به افتخار تاسیس انجمن معلمان شیلی به روز ۱۶ اکتبر منتقل شد.

 

چین (۱۰ سپتامبر)

در سال ۱۹۸۵ میلادی، دولت به طور ناگهانی تاریخ دهم سپتامبر را به عنوان روز بزرگداشت برای معلمان اعلام کرد و هیچ گاه هم توضیحی برای دلیل نامگذاری یک چنین روزی در این تاریخ خاص ارائه نداد. در حال حاضر اکثر مردم چین خواهان این هستند که تاریخ مراسم بزرگداشت روز معلم در کشورشان به ۲۸ سپتامبر هم زمان با تاریخ برگزاری بزرگداشت این روز در تایوان انتقال یابد

 

تاریخ روز معلم روز معلم چند شنبه است
روز معلم چندمه

 

جمهوری چک (۲۸ مارس)

زادروز «یان آموس کمنسکی» نویسنده و فیلسوف چک.

 

روسیه (۵ اکتبر)

در روسیه بین سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۹۴ بدون هیچ دلیل خاصی در اولین یکشنبه ماه اکتبر مراسم بزرگداشت روز معلم برگزار می‌شد. اما پس از سال ۱۹۹۴ و اعلام روز جهانی معلم از جانب یونسکو، روس‌ها نیز ۵ اکتبر را به عنوان تاریخ روز معلم در تاریخ خود ثبت کردند.

 

ترکیه (۲۴ نوامبر)

۲۴ نوامبر روزی است که به عنوان روز معلم در تاریخ این کشور ثبت شد.

 

اوکراین (اولین یکشنبه اکتبر)

جمعه قبل از روز معلم را دانش آموزان و معلمان جشن گرفته و با یکدیگر به رستوران و یا کافه می روند.

 

فرانسه

در فرانسه، مهد تمدن اروپا، روزی به نام روز معلم وجود ندارد.

 

هند (۵ سپتامبر)

تاریخ روز معلم در هند برابر است با پنجم سپتامبر. این روز مصادف است با سالروز تولد «سارولی راکریشنا»، رییس جمهوری سابق هند که اعتقادی شگرف به آموزش و پرورش داشت.

 

ایالات متحده (هفته اول مه)

تاریخچه تعیین روز معلم در تقویم ایالات متحده، به تلاش‌های «رایان کراگ» معلم ویسکانسین در سال ۱۹۴۴ باز می‌گردد.
 

جستجو درباره تاریخ روز معلم، روز معلم چندمه؟ روز مربی چه روزی است؟ و… همگی نشان از اهمیت مقام والای معلم و جایگاه رفیع آن در نظام تربیتی است. به راستی اگر معلمی وجود نداشت بشریت به کدام سمت و سو حرکت می‌کرد؟

یادتون نره این مقاله رو به اشتراک بگذارید.
وب گردی:
مطالب مرتبط

نظر خود را بنویسید