نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 30 فروردین 1403
دهم اردیبهشت برای ایران و ایرانیان روزی پرافتخار است. روزی که توانستند خلیج همیشه فارس را از دست پرتغالی‌های اشغالگر آن هم پس از سال‌های زیادی پس بگیرند. خلیج فارس یکی از خلیج‌های بزرگ دنیاست که به دلیل وجود راه‌های ارتباطی با کشورهای دیگر بسیار معروف و بااهمیت است. به همین دلیل بسیار به جا بود که در تقویم رسمی کشور روزی خاص را به عنوان روز ملی خلیج فارس برگزینند.
چرا خلیج فارس اهمیت دارد؟
خلیج فارس (persian gulf) سومین خلیج بزرگ جهان است که به خاطر موقعیت جغرافیایی خود در طول تاریخ همواره نامش بر سر زبان‌ها بوده است و مردم تمام جهان آن را با نام خلیج فارس یا دریای پارس می‌شناسند. قدیمی‌ترین اسناد موجود درباره خلیج فارس به کتاب‌های باقیمانده از یونان باستان برمی‌گردد.
یونانی‌ها و مورخانشان در این کتاب‌ها با نام “پرسیکوس سینوس” که به معنی “خلیج فارس” است از این آبراهه یاد می‌کنند و تکرار همین نام باعث می‌شود که بسیاری از نقشه‌های باقیمانده از اروپاییان قرن‌ها بعد نیز با همین نام از خلیج فارس یاد کنند.
خلیج فارس از نظر تجارت، نفت، گاز، کشتیرانی، ماهی‌گیری و… در طول تاریخ گلوگاه مهمی در دنیا محسوب می‌شده و هم اکنون نیز شاهرگ اقتصاد دنیا در این منطقه قرار دارد و به همین دلیل در طول تاریخ مدون خود از اهمیت ویژه‌ای در سیاست‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برخوردار بوده و هست.
از جمله ویژگی‌های قابل ذکر خلیج فارس، موقعیت خاص جغرافیایی آن می‌باشد. ارتباط این آبراه با اقیانوس هند و آب‌های آزاد، باعث شده تا منطقه از لحاظ تجاری و نظامی، به خلیج فارس وابسته شود. اکتشافات نفتی و غنای آب خلیج فارس از لحاظ مواد معدنی و غذایی، آن را به نگینی بی‌همتا تبدیل کرده و چشم طمع بسیاری از کشورهای منطقه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای را به سوی خود جلب نموده است.
وسعت جغرافیایی خلیج فارس
این خلیج در اواسط دوره سوم زمین‌شناسی حدود ۳۰ میلیون سال قبل بر اثر گسترش دهانه شکاف دریای عمان به وجود آمده و از پدیده‌های دوران سوم زمین‌شناسی است که در حال حاضر ۲۲۶ هزار کیلومتر مربع پهنا دارد. در ازای کرانه‌اش از دهانه فاو تا بندرعباس یک هزار و ۳۷۵ کیلومتر و میانگین ژرفای آن ۳۰ متر است و ۶۲% آب‌های سطح کره زمین را در برمی‌گیرد.
در جغرافیای قدیم دریای پارس یکی از بزرگ‌ترین دریاها از ۴ دریایی بود که شناخته شده بود اما اکنون پهنه آبی را که خلیج فارس می‌نامند خلیجی با ۱۰۰۰ کیلومتر مربع طول و بیشتر از ۲۴۰ کیلومتر مربع عرض است.
روز ملی خلیج فارس در تقویم رسمی ایران چه روزی است؟
دهم اردیبهشت در تاریخ ایران روز مهمی است. روزی که یادآور ازخودگذشتگی‌های ملت سرافراز ایران و فرار اشغال‌گران متجاوز پرتقالی بعد از ۱۱۷ سال تسلط جابرانه بر سواحل جنوبی کشور در پی رشادت‌های سپاه ایران به رهبری امیرالامرای فارس (امام قلی‌خان) می‌باشد. شاه عباس صفوی در این روز در سال ۱۶۲۱ میلادی توانست هرمز را از چنگ پرتقالی‌ها درآورد تا همیشه به خاطر این اقدامش از او به نیکی یاد شود.
تیرماه سال ۱۳۸۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به هدف قراردادن هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران از سوی ایادی استکبار جهانی به خصوص برخی از کشورهای همسایه و تلاش آنان برای تحریف نام تاریخی خلیج فارس، به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی روز اخراج پرتغالی‌ها (۱۰ اردیبهشت) از تنگه هرمز را به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری کرد.
خلیج فارس تا ابد خلیج فارس می‌ماند
اصطلاح «خلیج ع رب ی» برای نخستین بار توسط کارگزاران انگلیس و بطور ویژه از طرف یکی از نمایندگان سیاسی انگلیس مقیم در خلیج فارس به نام رودریک اوون در کتابی به نام حباب‌های طلایی در خلیج ع رب ی در سال ۱۹۵۸ نوشت که «من در تمام کتب و نقشه‌های جغرافیایی نامی غیر از خلیج فارس ندیده بودم ولی در چند سال اقامت در سواحل خلیج فارس (بحرین) متوجه شدم که ساکنان ساحل عرب هستند پس باید این خلیج را ع رب ی بنامیم».
در سال‌های اخیر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و در صدر آنها کشور عربستان به همراه اربابان غربی‌شان که از انقلاب اسلامی و اقتدار ایران زخم خورده‌اند سعی و تلاش فراوانی در تحریف نام خلیج فارس داشته‌اند تا از این تغییر نام اعتباری برای خود بیافرینند و این آبراه استراتژیک جهان را به نام خود درآورند.
البته اعراب حاشیه خلیج فارس در پیمودن این مسیر تنها نبودند و گهگاه از سوی برخی موسسات بزرگ غربی از جمله نشنال جئوگرافی نیز همراهی می‌شدند، اما این همراهی‌ها در نهایت به عذرخواهی این گونه موسسات و جایگزینی نام اصیل خلیج فارس به جای نام‌های جعلی دیگر می‌شد.
به امید سرافرازی خلیج همیشه فارس ایران!
