همه ما در مورد تلقین و خود تلقینی شنیدهایم. اما واقعا تلقین مبنای علمی دارد و آنگونه که میگویند میتواند حتی شخصیت انسان را تغییر داده و مسیر زندگی فرد را به سمت موفقیت ببرد؟ در مقاله زیر به اصول، قوانین و تاریخچه کشف اثر تاثیرگذاری تلقین و توصیه هایی برای خود تلقینی مثبت میپردازیم.
تلقین چیست؟
اگر اندیشهای برای مدت طولانی و پشت سر هم وارد ذهن شود، در ذهن میماند و فرد آن را به صورت حقیقتی انکارناپذیر، تلقی میکند و دیگر حاضر نیست هیچ گونه مطلبی را برخلاف آن قبول کند. مثال بارز آن تفکراتی ست که از دوران کودکی در ذهن ما نقش بسته و زندگی ما را ساخته است. روانشناسان هم معتقدند هرگاه فردی تمام ذهنیت خود را بر روی اندیشه یا عقیدهای متمرکز کند و هر روز آن را تقویت نماید این باور شخص در جهان بیرون، جنبه واقعیت پیدا میکند.
به عبارت دیگر به القاء یک حالت، یک رفتار یا یک کلام به خود یا کسی دیگر تلقین گویند. میتوان دو ویژگی برای تلقین در نظر گرفت:
۱- تمرکز کانونی: اگرفردی با تمام وجود توجه خود رابه موضوعی خاص معطوف کند و بر روی آن موضوع به تمرکزی کانونی دست یابد کم کم آن جنبه از موضوع مورد نظر برای او به صورت عینی و ملموس در میآید.
۲- تلقین ممتد (تکرار شونده): هیچ تلقینی در یک یا دو روز اثر نمیکند بلکه هر تغییر نیازمند حداقل تلقین حدود ۲۱ روز است.
اصول و قوانین تلقین از نظر کوئه
کاشف خود تلقینی دانشمندی فرانسوی به نام امیل کوئه است. یک روزپسر ۱۳ ساله او دیر از خواب بیدار میشود و بدین جهت مورد سرزنش و برخورد شدید پدر قرار میگیرد. عصر آن روز وقتی پسر وی از مدرسه به خانه بر میگردد امیل متوجه میشود که هنوز اثر صحبتهای صبح در چهره پسر مشخص است. مدتی بعد مجدد این ماجرا تکرار شد تا این که جرقهای در ذهن کوئه پدید آمد. او از خود این سئوال را پرسید که چرا اثر تنبیه یا تشویق از صبح تا عصر همان روز باقی میماند. کوئه پس از تحقیقات بسیار در این خصوص به این نتیجه رسید که انسانها ۱۰ الی ۱۵ دقیقه بعد از خواب و به همین مقدار قبل از خواب رفتن در شرایطی قرار میگیرند که هر نوع فکر، حرف و تصویری را که در رویا و واقعیت با آن مواجه شوند در طول روز عینا برای خود شبیه سازی میکنند و این امر موجب میشد آن فکر به ناخودآگاه آنان راه پیدا کند.
کوئه برای فرایند تلقین اصول و قوانینی را در نظر گرفت که عبارتند از:
اصول تلقین
- اولین اصل در تلقین امیل کوئه خوآبآلودگی است.
- دومین اصل در تلقین امیل کوئه شلی و آرامش عضلانی است.
- سومین و مهمترین اصل تلقین امیل کوئه تمرکز فکری و خلا ذهنی است که موجب کانونی کردن ذهن و تمرکز خاص فقط بر روی یک موضوع ویژه است.
قوانین تلقین
کوئه پس از گذشت حدود ۲۰ سال تحقیق در خصوص خود تلقینی و تلقینهای هیپنوتیزمی به قوانین سه گانه زیر دست یافت:
۱- قانون توجه و تمرکز: زمانی که ذهن در مدت مدیدی بر روی موضوعی متمرکز شود آن موضوع بتدریج جنبه واقعی پیدا میکند.
۲- قانون اثر متضاد: مادامی که در خیال خود ببینید که قادر به انجام کاری نیستید با تلاش بیشتر موفقیت کمتری کسب میکنید. به عبارت دیگر تفکر منفی + کوشش بیشتر = موفقیت کمتر.
۳- قانون اثر احساسی عاطفی: پندار قویتر از تلقین است. به عبارت دیگر زمانی که یک تلقین از روی اشتیاق و احساسهای عاطفی درون باشد و همراه با تصاویر ذهنی باشد این تلقین قویتر از سایر افکار و القائات ظاهر شده و بر دیگر افکار غلبه پیدا میکند.
روشهای کوئه درباره تلقین و هیپنوتیزم درمانی در دهه ۱۹۲۰ شهرتی جهانی پیدا کرد. او یک جمله مشهور دارد که میگوید: من هر روز از هر جهت بهتر و بهتر میشوم.
برای خود تلقینی مثبت به نکات زیر توجه کنید
- تلقین باید به دفعات و کرات انجام شود.
- هر چه تلقین زیباتر باشد بیشتر تاثیر دارد. میتوانید شعرهای مثبت و امیدبخش بخوانید و جملات زیبا در صحبتها به کار برید.
- تلقینی که توسط افراد مهم و افرادی که برایمان عزیز هستند بیان میشود اثرش بیشتر خواهد بود.
- اگر تلقین را باور کنیم سریعتر اثر میگذارد.
- تاثیر تلقین در زمان آرامش مانند مراقبه و ریلکسیشن بیشتر است.
- از جملات مثبت برای تلقین استفاده کنید. مثلا به جای اینکه بگویید نمیترسم، بگویید من شجاع هستم.
- مراقب باشید هیچگاه در زندگی خود تحت تأثیر کلام منفی خود و دیگران قرار نگیرید.
- شما با تلقینهای منفی انگیزه و انرژی را از خود میگیرید و در نهایت نمیتوانید آن کار را انجام دهید.
- تلقین منفی نافذتر از تلقین مثبت عمل میکند. پس باید مراقب کلامی که بر زبان میآوریم، کسانی که هم صحبت میشویم، جاهایی که میرویم و مطالبی که میخوانیم باشیم.
- تلقینها در فرکانس آلفای مغزی اثرگذاری بهتری دارند پس در زمانی که افراد تازه از خواب بیدار شدهاند و یا اینکه در حال خواب رفتن هستند چون در فرکانس آلفای مغزی هستند، پس تلقینها تاثیرات بسیاری میگذارند. پس صبح را با جملات زیبا و امید بخش شروع کنید و شبها به امید روز بهتر دیگر به خواب روید.
- اگر دوست دارید خود تلقینی داشته باشید بهتر است کلمات مثبت تاکیدی و جملات تلقینی را روی کاغذی یادداشت کرده و همیشه جلوی چشم خود قرار دهید و هر زمان که چشمتان به آنها افتاد، آنها را به زبان بیاورید و تکرار کنید.
- جملات مثبت تاکیدی باید به زبان حال گفته شوند. مثلا بگویید من خوشحال هستم، نگویید من خوشحال خواهم شد.
- در هنگام گفتن جملات مثبت تاکیدی، احساسات را در نظر داشته باشید و این جملات و کلمات را همراه با احساس بیان کنید.
- برای بیان کلمات و تلقینها به زبان و نحوه بیان آنها دقت کنید و به پستی و بلندی کلمات توجه کنید.
خود تلقینی مثبت باعث رهایی فرد از ترس، تنش و اضطراب میشود. خلاقیت را بالا میبرد. به زندگی و شغل، هدف و انگیزه میبخشد، عادات عصبی ناراحت کننده را برطرف مینماید، امیدواری را بهبود میبخشد و در نهایت شما را به سوی موفقیت میبرد.