۲۵ فروردین روز بزرگداشت عطار نیشابوری

مختصری از زندگینامه شیخ عطار نیشابوری

شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری از شعرای بزرگ و مشهور ادبیات فارسی است. وی در حدود سال ۵۴۰ در روستای «کدکن» یا «شادیاخ» از کناره‌های نیشابور، دیده به جهان گشود. پدر و مادر او، افرادی صالح و ارادتمند خواجه کائنات حضرت محمد صلی‌الله علیه و آله و سلم بودند و از این رو، فرزند دلبند خود را، هم‌نام حضرت ختمی مرتبت «محمد» نهادند تا این نام نیکو در شخصیت و کمال و الگوپذیری او نقشی بسزا و ارزشمند داشته باشد.

چرا به وی لقب عطار دادند؟

پیشه عطار، فروش گیاهان و گل‌های خوشبو و عطرآگین دارویی بوده است و بدین سبب، در بیشتر شعرهایش از خود به نام عطار یاد می‌کند، خود شیخ عطار در بسیاری از قصاید و غزلیات و مثنوی‌ها گاهی خود را فرید می‌نامد که ظاهرا مخفف لقبش همان فریدالدین می‌باشد. وی به دلیل شغلش، عطاری، از پزشکی نیز آگاهی داشته و روزانه بسیار از بیماران را معاینه و با داروهای گیاهی مداوا می‌کرده است. عطار ظاهرا مردی متمول و متمکن بوده است و بطوریکه خود شیخ می‌فرماید نه تنها احتیاج به کسی نداشته بلکه بیش از آنچه باید داشته و از همه کس فارغ بوده است.

چنانكه از ظاهر آثار عطار بر می‌آید، او بر مذهب اهل سنت بوده است. اظهار ارادت فراوانی كه عطار نسبت به خلفای سه‌گانه و شافعی و ابوحنیفه در مثنوی خسرونامه و كتاب تذكره‌الاولیا دارد، به نحوی است كه تردید در مذهب او را از بین می‌برد و جایی برای شک باقی نمی‌گذارد. با این حال نسبت به خاندان  اهل بیت خصوصا مولی‌الموحدین علی‌بن ابی‌طالب (ع) اخلاص و ارادتی توم با صدق نیت و حسن اعتقاد دارد.

عطار همزمان با دارو فروشی و درمان بیماران به سرودن شعر می‌پرداخت. اگرچه فهرست دقیقی از آثار او در دست نیست اما تعداد كتاب‌هایی را كه به او نسبت داده‌اند، از صد جلد متجاوز است.

آثار مسلم عطار را می‌توان به این قرار دانست:

• مصیبت نامه
• الهی نامه
• اسرار نامه
• مختار نامه
• مقامات طیور
• خسرو نامه
• جواهر نامه
• شرح القلب
• دیوان قصاید و غزلیات

 شخصیت والا، متانت، وارستگی و قدرت شاعری عطار را متمایز کرده است و شاعران قرن‌های بعد به استادی و پرهیزکاری‌ عطار اعتراف می‌کنند.

روز بزرگداشت عطار نیشابوری

شیخ عطار قریب به هشتاد سال عمر کرده است و این سال عمر با آنچه خود شیخ عطار درباره سنین عمر خود ذکر می‌کند وفق دارد. چنانکه از مجموع گفته‌های مختلف برمی‌آید، سال وفاتش در حدود سال ۶۱۸ در قتل عام نیشابور در فتنه مغول اتفاق افتاده است. به همین منظور روز ۲۵ فروردین ماه در تقویم رسمی کشور به نام عطار نیشابوری نامگذاری شده است و همه ساله مراسم بزرگداشت این شاعر و عارف نامی در شهر نیشابور برگزار می‌شود.

همایش ملی برای روز بزرگداشت عطار نیشابوری ۲۵ فروردین ماه با پیام فرهنگ و ارشاد اسلامی و حضور شخصیت‌ها و عطارشناسان و اندیشمندان در نیشابور برگزار خواهد شد و در این روز پیام احمد مسجد جامعی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در سراسر جهان مخابره خواهد شد و در بیش از ۲۵ کشور جهان آیین و مراسم ویژه بزرگداشت عطار نیشابوری این شاعر و عارف وارسته و شهیر ایران و جهان برگزار خواهد شد.

به مناسبت روز بزرگداشت عطار نیشابوری برنامه‌های این روز با صدا درآمدن (زنگ عرفان) در تمامی مدرسه‌های شهرستان نیشابور آغاز می‌شود و سپس همایش علمی اندیشمندان و محققان علم و ادب و عرفان با حضور برخی از استادان در محل فرهنگسرای سیمرغ در نوبت صبح برگزار خواهد شد و سپس گلباران مقبره عطار نیشابوری، این شاعر و عارف نامی ایران توسط دانش آموزان انجام خواهد شد.

اجرای موسیقی سنتی، انتشار بولتن جهت معرفی اثر و شخصیت عطار نیشابوری، سخنرانی اساتید برجسته دانشگاه و برگزاری نمایشگاه کتاب و صنایع دستی از دیگر برنامه‌های روز بزرگداشت عطار نیشابوری است.

زین بیش جهان نمی‌رسد حصه تو
چون نوبت خویش داشتی خیز و برو

دانی تو که هر که زاد ناچار بمرد
به از چو من و چون ز تو بسیار بمرد

هر روز بمیر صد ره و زنده بباش
کاسان نبود تو را به یک بار بمرد

چون قاعده بقای ما عین فناست
بر عین فنا کار به نتوان آراست

برخیز که آن زمان که بنشستی راست
چه سود که نانشسته بر باید خاست

“شیخ محمد عطار نیشابوری”