نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: ۱۱ شهریور ۱۴۰۰
ستاره | سرویس سلامت – زخم دهان معروف به آفت دهان، ضایعاتی بوده که بر روی غشای مخاطی دهان ایجاد میشوند. این لکه‌های سفید و کوچک غالبا در سطح داخلی گونه‌ها، سطح داخلی لبها، اطراف زبان، رو یا زیر زبان قرار میگیرند و در بعضی مواقع با زخمهایی کوچک همراه هستند. چنانچه چند آفت در کنار هم داخل دهان ایجاد شده باشد، این آفتها با یکدیگر شبیه به یک زخم بزرگ قرمز متمایل به خاکستری ظاهر شده و به شدت دردناک و ناراحت کننده هستند.
علل ایجاد زخم دهان یا آفت
در حقیقت مکانیسم دقیق ایجاد آفت یا زخم دهان، هنوز به درستی روشن نیست اما به نظر می‌رسد واکنش‌های سیستم ایمنی بدن بیمار در ایجاد آن دخیل باشد. برخی از مهمترین علتهای ایجاد زخمهای دهان عبارتند از:
- کمبود ویتامین‌ها در رژیم غذایی از جمله ویتامین‌های گروه B
- مصرف برخی آنتی بیوتیک‌ها
- گاز گرفتن سطح داخلی دهان
- مصرف برخی ادویه‌ها و فلفل‌های تند
- عفونت های ویروسی که علاوه بر ایجاد آفت میتوانند باعث بروز تبخال نیز بشوند.
- یبوست مزمن و مشکل در هضم غذا
درمان خانگی زخم دهان (آفت)
هرچند درمان خاص و قطعی برای زخمها دهان و آفت وجود ندارد اما راه‌کارها و شیوه‌هایی وجود دارند که درد و ناراحتی حاصل از این زخمها را بهبود میدهد، لیکن اکثر آفتها پس از طی دوره خود بهبود می‌یابند.
برخی راهکارهای درمان خانگی آفت دهان عبارتند از:
- غرغره آب نمک و شستشوی دهان به طور متناوب با آب سرد و آب گرم
به طور متناوب با آب سرد و گرم دهان را شستشو دهید. هر بار دو فنجان آب کافی است (یکی سرد، دیگری گرم). این درمان بسیار ساده و در دسترس است. به طور کلی غرغره کرن با آب داغ و نگه داشتن آب داغ در دهان و روی ناحیه زخم به تسکین درد کمک میکند. این کار را روزانه ۳ تا ۴ مرتبه انجام دهید. غرغره آب نمک رقیق نیز به ضدعفونی شدن داخل دهان کمک میکند.
- غرغره کردن جوشانده برگ عناب
مقداری برگ درخت عناب را در آب بجوشانید تا یک دم کرده قوی گیاهی درست شود و روزی ۳ تا ۴ مرتبه غرغره کنید.
- غرغره آب نمک رقیق + زردچوبه
یکی دیگر از راهکارهای درمان خانگی زخم دهان استفاده از محلول نمک و زردچوبه است. به این منظور نصف قاشق چایخوری زردچوبه را با یک چهارم قاشق چایخوری نمک در آب داخل حل کرده و روزی ۳ مرتبه دهان را با آن شستشو دهید.
- دمنوش گل‌همیشه بهار/ مریم گلی/ هلیله کابلی/ شیرین بیان
می‌توانید به صورت دهان شویه این دمنوش‌ها را غرغره کنید. برای تهیه دمنوش کمی از گیاه خشک را در آب بجوشانید. برای دهان شویه صبر کنید، دمنوش سرد شود و سپس از آن غرغره کنید.
- برگ تازه هویج
یکی از روشهای درمان خانگی زخم دهان جویدن برگ تازه هویج است، بعد از جویدن برگها آن را از دهان بیرون ریخته و دهان را با آب شستشو دهید.
- غرغره جوشانده حنا
کمی حنا را به یک فنجان آب ولرم اضافه نموده و به عنوان دهانشویه از آن استفاده نمایید.
- شاه‌توت
خوردن آب شاه‌توت، راه درمانی دیگری است که باعث کاهش درد و تحریک زخمهای دهانی میشود.
- دوغ
مصرف روزانه دوغ از دیگر توصیه‌ها برای درمان خانگی زخم دهان است. مصرف دوغ یکی از مؤثرترین روشهای درمان آفت دهان است.
- برگ ریحان
سبزی ریحان، خواص شگفت‌انگیزی داشته و باعث بهبودی سریع تر زخمهای دهانی می شود. مقداری برگ ریحان را به همراه آب گرم جویده و این کار را سه بار در روز تکرار کنید تا زخمها درمان شوند.
درمان خانگی زخم دهان (آفت) با طب سنتی
ایجاد زخمهای دهانی یا آفت یا در اثر خوردن گرمی‌ها است و زمانی که گرمی خورده میشود ایجاد میشود و یا سرد است و مثلا در اثر استرس به وجود می‌آید که برای هریک در طب سنتی درمان ویژه‌ای وجود دارد.
۱- درمان خانگی زخم دهانی که در اثر گرمی ایجاد شده باشد:
- مزمزه رب انار و مالیدن رب انار به لثه ها و مخاط داخلی دهان صبح و شب
- در صورت زخمهای زیاد و مداوم انجام حجامت عام و حجامت چانه
۲- درمان خانگی زخم دهانی که در اثر سردی یعنی بر اثر استرس و اضطراب داخل دهان فرد، آفت زده است:
- مزمزه عسل و مالیدن عسل به محل آفت و مخاط داخلی دهان
- در صورت زخمهای زیاد و مداوم انجام حجامت چانه
سخن آخر
لازم به ذکر است بدانیم با وجودی که آفت و زخم دهان بسیار شایع بوده و نیمی از مردم دنیا در زندگی خود آن را تجربه نموده‌اند، لیکن افرادی که بیش از دو مرتبه در طول یک ماه به یک نوع آفت در دهان دچار میشوند، با توجه به این که برخی بیماری‌های روماتولوژی به صورت زخمهای دهانی تظاهر می‌یابند، بایستی حتماً با پزشک متخصص مشورت نمایند.
