حکم تراشیدن ریش از نظر مراجع تقلید

ستاره | سرویس مذهبی – حکم تراشیدن ریش از نظر مراجع چیست؟ چرا تراشیدن ریش حرام است؟ پاسخ را در ادامه بخوانید.

 

حکم تراشیدن ریش

همه (به جز بهجت و صافی): تراشیدن ریش خواه با تیغ باشد یا ماشین بنابر احتیاط واجب حرام است.

صافی و بهجت: تراشیدن ریش حرام است.

 

تراشیدن ریش به صورت پروفسوری

آیات عظام امام، خامنه‏ای، بهجت، صافی، نوری و سیستانی: تراشیدن مقداری از ریش (دو طرف گونه‏ ها) نیز حکم تراشیدن تمام آن را دارد.

تبریزی، مکارم و فاضل: اگر چانه و اطراف آن (یک چهارم صورت) تراشیده نشود، به طوری که در وقت مواجهه صدق کند ریش دارد، کفایت می‏ کند.

 

 

تراشیدن ریش با ماشین‏های نمره پایین

همه مراجع: هر وسیله‏ای که موهای صورت را بتراشد به گونه‏ای که عرف مردم بگویید ریش ندارد، خواه با تیغ باشد یا ماشین و یا هر ابزار دیگری.

 

گذاشتن خط ریش

همه مراجع: تراشیدن روی گونه‏ ها (به صورت خط ریش) اشکال ندارد.

 

در چه صورت تراشیدن ریش مجاز است؟

همه مراجع: چنانچه گذاشتن ریش برای صورت ضرر داشته باشد تراشیدن ریش صورت اشکال ندارد.

 

تراشیدن ریش به دلیل توهین مردم

گذاشتن ریش برای مسلمانی که به دینش اهمیت می‏دهد باعث خواری و سرشکستگی نیست و با مسخره کردن دیگران، احکام خداوند عوض نمی‏شود. مگر آن که استهزاء و خواری به حدی برسد که تحمل آن نزد عقلاء امر غیرعادی و حرج محسوب شود در این فرض می‏تواند ریش خود را بزند.

 

تراشیدن ریش به منظور رشد و پرشدن آن

همه مراجع: اگر موهای صورت کم بوده به طوری که صدق ریش بر آن نکند، تراشیدن آن مانعی ندارد.

 

 

تراشیدن سبیل و بلند گذاشتن آن

تراشیدن سبیل اشکال ندارد ولی بلند نمودن آن به مقداری که هنگام خوردن و آشامیدن با غذا یا آب برخورد کند مکروه است.

 

استفتائات آیت الله خامنه ای درباره تراشیدن ریش

• ریش از نظر کوتاهی و بلندی حد معینی ندارد، بلکه معیار این است که عرفاً بر آن ریش صدق کند و بلند بودن آن بیشتر از قبضه دست کراهت دارد.
• بلندکردن سبیل و کوتاه کردن ریش فی‏ نفسه اشکال ندارد.
• تراشیدن مقداری از ریش حکم تراشیدن تمام آن را دارد.
• تراشیدن ریش بنا بر احتیاط حرام است و احوط این است که احکام و آثار فسق بر آن مترتّب می‏شود.
• تراشیدن سبیل و باقی گذاشتن و بلند نمودن آن فی‏ نفسه اشکال ندارد و بلند نمودن آن به مقداری که هنگام خوردن و آشامیدن با غذا یا آب برخورد کند، مکروه است.
• بنا بر احتیاط خرید و ارائه لوازم ریش‌تراشی به دیگران جایز نیست مگر در مقام ضرورت.
• گذاشتن ریش برای مسلمانی که به دینش اهمیت می‏ دهد باعث سرشکستگی نیست و بنا بر احتیاط، تراشیدن آن جایز نیست مگر در صورتی که گذاشتن ریش باعث ضرر یا حرج شود.
• اگر خمیر ریش غیر از اصلاح ریش منافع حلال دیگری دارد، تولید و فروش آن بدین منظور اشکال ندارد.
• بنا بر احتیاط، گرفتن اجرت در برابر تراشیدن ریش، حرام است.
• از آنجا که ماشین اصلاح غیر از تراشیدن ریش استفاده‏ های دیگری هم دارد، بنابراین اقدام به تعمیر آن و گرفتن اجرت در برابر آن در صورتی که به قصد استفاده از آن برای تراشیدن ریش نباشد، اشکال ندارد
  

 

 

علت حرام بودن تراشیدن ریش

در مورد تراشیدن ریش، روایاتی وارد شده که از تراشیدن آن مذمّت کرده كه بخشی عمده آن ها این است كه آن را کار مجوسی ها و یهودی ها دانسته است، مثلا پیامبر فرمود:

«مجوس ریش هایشان را می‌تراشیدند و سبیل هایشان را وا می‌گذاشتند، ولی ما مسلمانان سبیل‌ها را کوتاه می‌کنیم و ریش را وا می‌گذاریم و این بر اساس فطرت و خلقت است».

این گونه امور از مسائل فرعی فقهی هستند كه علت و دلیل و فلسفه اصلی آن ها تعیین میزان تسلیم و تبعیت ما در برابر فرامین الهی است. نمی توان به راحتی به علت و فلسفه خاص این اعمال و دستورات رسید، همان گونه كه فلسفه تعداد ركعات نماز و مانند آن بر ما روشن نیست. اما وقتی معیار كشف دستورات شرعی را روایات و سنت دانستیم و فقها از طریق این منابع به چنین نظری رسیده اند، همین امر قانع كننده ترین دستور برای ما خواهد بود .

در واقع منطقی ترین دلیل ما بر پذیرش حكم آن است كه این دستور به عنوان تكلیفی دینی از مجاری منطقی و قابل اعتماد شریعت به ما رسیده، در نتیجه عمل به این دستور همانند هر دستور دیگر تعبدی شرعی، لازم و منطقی و معقول است. اگر معیار منطقی بودن یك حكم را یافتن علل طبیعی و بهداشتی و دنیایی آن بدانیم، باید گفت چه بسا نتوان برای بسیاری از دستورات قطعی دین دلیلی از این دست یافت.

البته از نظر فقهی دلیل مراجع برای دادن این فتوا متفاوت بوده و تنها منحصر در این روایات نیست. مثلا ایشان به سیره هم به عنوان یك دلیل توجه داشته اند ، زیرا سیره و روش عملى پیامبران و امامان و اصحاب ائمه (ع) گذاشتن ریش بوده است. در تاریخ سراغ نداریم پیامبر یا امامى ریشش را تراشیده باشد. بنا بر این تراشیدن ریش بر خلاف احتیاط است. کوتاه کردن سبیل مستحب است. البته در رعایت این امر تراشیدن تا مقداری كه صدق ریش كند، یعنی افراد بگویند ریش گذاشته، کافى است و لزومى ندارد که ریش بلند باشد.